Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Iwojnaświatowa
państwowego–ZachodnioukraińskiejRepu-
blikiLudowej(ZURL)98.1listopadatużpo
północyUkraińcy
,przycichymzezwoleniu
władzaustriackich,nieoczekiwaniezajęli
strategicznemiejscaibudynkiLwowaoraz
GalicjęWschodniąażpoSan.
DoobronyLwowastanęliprzebywający
wmieścieżołnierzelegionowi,cywileilicz-
nielwowskamłodzież99.Zbroniąwręku
lubwsłużbachpomocniczychznalazłosię
6tys.osób.Bliskopołowęstanowilimło-
dziludzie,wtym1374uczniówszkółpo-
wszechnych,średnichistudentów.Poza-
ciętychwalkachzginęłolubzmarłoodran
439żołnierzyiczłonkówsłużbysanitar-
nej,120uczniówi76studentówwyższych
uczelni.NajmłodszypoległyObrońcaLwo-
wamiał9lat,anajstarsipolegli,mającypo
75lat,toweteranipowstaniastyczniowe-
go.NaCmentarzuOrlątLwowskichwśród
66kobietObrończyńLwowa,wwiększości
walczącychzbroniąwręku,pochowanesą
równieżsanitariuszki,którezginęły,ratując
rannych100.
Wczasiewalkzawieszonabyładziałal-
nośćuniwersytetu.Budynkiklinikwznacz-
nejczęścizostałyzniszczoneiograbione.
Wzrujnowanejklinicechirurgicznejprowa-
dzeniepoważniejszychoperacjibyłoutrud-
nione.Rannychichorychprzyjmowałygłów-
niedwainneszpitale.Szpitalnr1mieściłsię
wgmachuPolitechnikiLwowskiej,zoddzia-
łami:chirurgicznym,choróbwewnętrznych,
okulistycznym,laryngologicznym,stomato-
logicznymichoróbzakaźnych.Szpitaldys-
ponowałdwomakolumnamisanitarnymi,sa-
mochodowąikonną,magazynemaptecznym
orazpatrolamisanitarnymi101.Szpitalten,
zwanypotocznienTechniką”,miałtrzyfilie:
winternacieim.Piramowiczaprzyul.Li-
stopada6,wzakładziekarnymdlakobiet
iwgimnazjumukraińskimprzyul.LeonaSa-
piehy102.KomendantemnTechniki”byłAlek-
sanderDomaszewicz103.Szefemsanitarnym
NaczelnejKomendyObronybyłLesławWę-
grzynowski104.Przyul.Kleparowskiejmieścił
sięSzpitalnr2nGarnizonowy”,zoddziała-
mi:chirurgicznym,choróbzakaźnychiskór-
no-wenerycznych.
Lekarzepolscyudzielalipomocybronią-
cymmiastaPolakom,ludnościcywilnejiżoł-
nierzomukraińskim.Braknależytejopieki
nadrannymiżołnierzamipolskimiznajdują-
cymisiępostroniezajętejprzezwojskaukra-
ińskieskłoniłPolskiKomitetNarodowydo
próbyskierowaniapolskichlekarzy105nate
terenywceluroztoczeniaopiekinadranny-
miobunarodowości.Propozycjataspotkała
sięzezdecydowanąodmowąstronyukraiń-
skiej106.
WalkiweLwowietrwałyzróżnymnasi-
leniemdo22listopada.PoopuszczeniuLwo-
wawojskaukraińskieprzeszłydooblężenia
miasta.WnastępnychmiesiącachwGalicji
Wschodniejzezmiennymszczęściemtoczo-
nociężkiewalki.Ewakuacjarannychbyła
znacznieutrudnionazuwaginaciężkązimę
1918/1919r.inastępująceponiejwiosenne
roztopy107.Częśćrannychżołnierzypolskich
iukraińskich108transportowanozlwowskie-
24
98F
.Cały
,Lwów,listopad1918,nSemperFidelis”1996,nr6(35),s.7–9.
99J.Bułat,PierwszedwatygodniewalkoLwóww1918r.(fragmentydziennika),nSemperFidelis”1993,nr2(15),
s.4–9.ArtykułzawierafragmentypamiętnikaWłodzimierzaBułata,obrońcyLwowa,któryzginąłwbitwie
nadDniestremwczasiewojnypolsko-bolszewickiej.
100ImiennyspispoległychizmarłychwobronieLwowakobiet,zkrótkimibiogramami,jestzawartyw:S.S.Ni-
cieja,PolkiwobronieLwowa(sanitariuszki,kurierki,samarytanki),nSemperFidelis”1992,nr3–4,s.7–12.
101JednymzlekarzytegoszpitalabyłStanisławOstrowski,służyłwIBrygadzieLegionów,docentdermatologii
UJK;od1936r.prezydentLwowa;wlatach1971–1979PrezydentRPnaUchodźstwie.
102Wobuszpitalachod1do22listopadaudzielonopomocy640rannympolskimżołnierzom(202znichzmar-
ło),215rannymcywilom(zmarło67),204chorympolskimżołnierzomorazponad300rannymichorym
żołnierzomukraińskim.Za:M.Zdziarska-Zaleska,Wokopach.Pamiętnikkobietylekarzabatalionu,Łódź2000,
s.171(przypisy).
103Od1915r.komendantszpitalawLegionach,twórcapierwszegowPolsceoddziałuneurochirurgii(1930r.).
WIIwojnieświatowejkomendantszpitalawojskowegonaPolitechniceweLwowie.Powojniekierownikkli-
nikiNeurochirurgicznejUW
.KawalerorderuVirtutiMilitariVklasy
,dwukrotnieKrzyżaWalecznych.
104SzefSanitarnyLegionuWschodniegowIwojnieświatowej,legendarnyobrońcaLwowa,poIIwojnieznako-
mityftyzjatra,kierownikKlinikiGruźlicyiKatedryFtyzjatriiweWrocławiu,szykanowanyprzezwładzePRL,
w1951r.zprzyczynpolitycznychusuniętyzestanowiska.
105Bylito:LesławWęgrzynowski,JózefAleksiewicz,asystentRydygiera,chirurgortopeda,StarszyOrdynator
wSzpitalunr1WPweLwowiew1918r.;członekAKwIIwojnieświatowej,StanisławWojciechowski,Lech
Gluziński,adiutantszefasanitarnego,zamordowany29grudnia1918r.wDurwidowie.
106Odpiswymianykorespondencjizawartyw:J.Bułat,PierwszedwatygodniewalkoLwóww1918r.,s.4–9.
107WspomnienieowalkachwokolicachLwowaw:M.Zdziarska-Zaleska,Wokopach,s.23–42.
108Ibidem,s.36.
