Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Przypisy
45
10
C.WrightMills,ThePowerElite(NewYork:OxfordUniversityPress,1956),s.3–4.
11
SamKeen,FacesoftheEnemy:ReflectionsontheHostileImagination(wydanierozszerzone)(NewYork:
Harper&Row,1986/2004).Patrzrównież:dołączona,poruszającapłytaDVDwyprodukowanaprzezBillaJer-
seyiSamaKeen.Dalszeinformacjedostępnenastroniewww.samkeen.com.
12
L.W
.Simons,.Genocideandthescienceofproof.NationalGeographicstyczeń2006,s.28–35.Patrzrów-
nież:dogłębneanalizymasowychzbrodniprzeciwkoludzkościwrozdzialeksiążki:D.G.Dutton,E.O.Boya-
nowskiiM.H.Bond,ExtremeMassHomicide:FromMilitaryMassacretoGenocide.AgressionandViolent
Behaviour,10(maj–czerwiec,2005),s.437–473.
Wymienieninaukowcyipsychologowieprzekonują,żeczynnikipolityczneihistorycznewpływająna
wybórgrupybędącejobiektemmasakrwojskowych,ludobójstwaorazrzeziocharakterzepolitycznym.Wybór
tenwiążesięzprzeświadczeniemowcześniejszejniesprawiedliwieuprzywilejowanejpozycji,jakącieszyłasięta
grupawprzeszłości.UsprawiedliwieniemdlaprzemocystajesięchęćzemstynatejDzwyrodniałejtkancespo-
łecznej”.Zkoleitopodejścieuzasadniazabijanietakżetychosób,którenieuciekająsiędoprzemocy,zewzględu
nadomniemaneryzykoizagrożenie,jakiemogąwprzyszłościstanowićwobecgrupyprzejawiającychagresję
napastników.
13
Wczęściprzykrychhistoriizwykorzystaniemgwałtujakonarzędziaterroru,głównąrolęodgrywako-
bieta,którąbadaczPeterLandesman,wswoimskrupulatnymraporciedlaNewJorkTimesMagazinez2003r.,
nazywaDMinisterGwałtu”.(Wszystkieponiższecytatypochodząztegowłaśnieraportu).
14
JeanHatzfeld,Macheteseason:TheKillersinRwandaSpeak.(NewYork:Farrar,StrausandGiroux,2005).
15
R.Dallaire,B.Beardsley,ShakeHandswiththeDevil:TheFailureofHumanityinRwanda.(NewYork:
CarrollandGraf,2004).
16
PsychologRobertJ.Lifton,autorTheNaziDoctors,tłumaczy,żegwałtbywaczęstorozmyślniestosowa-
nymnarzędziemwojennym,wykorzystywanympoto,bywprowadzićwruchmachinęnieustającegocierpienia
iskrajnegoponiżenia,dotykającegonietylkokonkretnąofiarę,leczrównieżwszystkichwjejotoczeniu.DKobie-
tabywapostrzeganajakosymbolczystości,rodzinazaśrozwijasięwokółtegosymbolu.Kiedynastępniesymbol
tenstajesięobiektembrutalnegoataku,następujestygmatyzacjawszystkich.Powodujetoutrwalenieponiżenia,
odbijającesięechemwśródocalałychiichrodzin.Wtensposóbgwałtstajesięstraszniejszyodśmierci”.Landes-
man,s.125.Patrzrównież:A.Stiglmayer(red.),MassRape:TheWarAgainstWomeninBosnia-Herzegowina.
(Lincoln:UniversityofNebraskaPress,1994).
17
IrisChang,TheRapeofNanking:TheForgottenHolocaustofWorldWarII.(NewYork:BasicBooks,1997),s.6.
18
A.Badkhen,AtrocitiesAreaFactofAllWars,EvenOurs,SanFranciscoChronicle,13sierpnia2006,s.E1–E6.
D.Nelson,N.Turse,ATorturedPast.LosAngelesTimes,20sierpnia2006,s.A1in.
19
A.Bandura,B.UnderwoodiM.E.Fromson,DisinhibitionofAggressionThroughDiffusionofRespon-
sibilityandDehumanizationofVictims.JournalofResearchinPersonality,9/1975,s.253–269.Uczestnicyekspe-
rymentuwierzyli,żestudenciwsąsiednimpokojusąrażeniprądem,znatężeniemuzależnionymod
wprowadzonychprzeznichparametrów;wrzeczywistościaniosobyokreślonejakoDzwierzęta”,anipozostali,
niebylirażeniprądem.
20
CytatzartykułuwNewJorkTimesnatematmoralnegozobojętnienia,występującegoucałegopersonelu
więziennegowykonującegokaryśmierci.BenedictCasey,IntheExecutionChambertheMoralCompassWavers,
TheNewJorkTimes,7lutego2006.
PatrzM.J.Osofsky,A.BanduraiP
.G.Zimbardo,TheRoleofMoralDisengagementintheExecutionPro-
cess,LawandHumanBehavior,29/2005,s.371–93.
21
Niedawnoporuszyłemtentematpodczasmojegoprzemówieniazokazjiotrzymanianagrodyfundacji
Havla,DWizja1997”,comiałomiejsce5października2005r.,wdniuurodzinVaclavaHavla,byłegoprezydenta
RepublikiCzeskiej,orazbohaterskiegoprzywódcynaroduczeskiego.PatrzPhilipG.Zimbardo,LiberationPsy-
chologyinaTimeofTerror.(Praga:HavelFoundation,2005).Dostępneonline:www.zimbardo.com.havelaward-
lecture.pdf.
22
RabindranathTagore,StrayBirds(Londyn:Macmillan,1916),s.24.
