Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
WSTĘP
XXVIII
Otwarciedostępudozbiorówarchiwalnychrosyjskich,ukraińskich,
litewskichibiałoruskichzaowocowałoopracowaniamiwnoszącyminowema-
teriałypozwalającenaweryfikowaniedotychczasowegostanuwiedzyopolityce
zaborców,stosunkachspołecznych,problemachrozwojunarodowego,przyję-
tychocenorazwytyczanienowychkierunkówiobszarówbadań.
Osobnyproblemstanowiłoupowszechnianie,zwłaszczawopracowa-
niachpodręcznikowych,tego,comożnabyłopublikowaćnałamachspecja-
listycznychwydawnictwnaukowych.Przed30latyproblematyka,zwłaszcza
nurtuirredentystycznego,miaładlazainteresowanychhistoriąwydźwięknie-
omalaktualności,ajej„węzłoweproblemy”spotykałysięzpolitycznymiin-
terwencjami.Toteżdziejehistoriografiiepokiporozbiorowejsąsamewsobie
odrębnymiinteresującymproblemembadawczym.
Literaturanaukowajestogromna.Obejmujezbioroweopracowania
imonografiedziejówgospodarczychispołecznych,ugrupowańimyślipoli-
tycznej,warstwigrupspołecznych:chłopów,robotników,ziemiaństwa,
burżuazji,inteligencji,społeczeństwapolskiegonaKresach,rolisprawypolskiej,
powstańnarodowych,politykizaborcównaziemiachpolskich,historiiustroju,
parlamentaryzmu,Kościołakatolickiegoiinnychwyznań,kwestiiżydowskiej,
szkolnictwaikultury,wojskowości,prasy,dzielniciregionówhistorycznych
(zwłaszczaWielkopolski,Pomorza,WarmiiiMazur,Śląska,Galicji),ziemimiast
(np.Warszawy,Krakowa,Gdańska,Wrocławia,Poznania).Dotegododaćnależy
licznewydawnictwaźródeł,obejmującezbiorydokumentówwładzpaństwowych,
aktaśledcze,protokołyparlamentarneiorganizacjipolitycznych,pamiętniki
ikorespondencję.Awreszcie,wydawnictwapomocnicze:bibliografieretros-
pektywneibieżące,słownikibiograficzneliterackieihistoryczne,vademeca.
Katalogtoobszerny,aprzecieżniepełnyobszarów,zagadnieńiproblemów,
któreskładająsięnanaszedziejeporozbiorowe.Ukazująbogactwowydarzeń
rozgrywającychsięnaziemiachpolskichorazbariery,przedktórymistoikażdy
zpróbującychzmierzyćsięzhistoriątejepoki.
PierwsząsyntezęDziejówporozbiorowychprzedstawiłMichałBobrzyński
wDziejachPolskiwzarysie(t.III,1931),poniejprzyszłoopracowaniezbiorowe
Polska,jejdziejeikultura(t.III,1932).Wpowszechnymobiegusąopracowania
dziejówporozbiorowychpowstałewostatnimpółwieczuznajstarszązpo-
wojennychHenrykaWereszyckiegoHistoriąpolitycznąPolski1864–1918(1948)
orazogłoszonyminauchodźstwieWładysławaPobóg-MalinowskiegoNajnow-
sząhistoriąpolitycznąPolski(t.I:1864–1914,1953)iMarianaKukielaDziejami
Polskiporozbiorowymi1795–1921(1961).
WkrajuInstytutHistoriiPANprzygotowałHistorięPolski(t.II–III,
1958–1972),którastałasięniejako„podstawąmateriałową”dlakilkupóź-
niejszychzbiorowychiindywidualnychopracowań.Obszerniejszezarysydzie-
jówPolskiprzedstawilinp.historycypoznańscy(1976),warszawscy(1979),
