Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
6
UPADEKPOLSKI
łagodneprotestywPetersburgu.TylkowParlamencieopozycyjniwigowie
wygłosilikilkaostrychprzemówień.MiędzyPolskąaAngliąniebyłowówczas
natylesilnychzwiązkówgospodarczych,bymogływpływaćnabrytyjską
politykęzagraniczną,azarazemnicniezagrażałobezpośredniobrytyjskim
interesompolitycznym.DalekoważniejszedlaWielkiejBrytaniibyłohamo-
wanieekspansjirosyjskiejwrejonieMorzaCzarnego,awięcobronainte-
gralnościTurcji,prawakoronydoHanoweruczyzamknięcieujściaSkaldy
przedFrancją.Od1792r.uwagępolitykibrytyjskiejzajmowałagłówniewalka
zrewolucyjnąFrancją,prowadzonawspólniezPrusamiiAustrią.Liczono,że
Rosja,uwolnionaodkłopotównadWisłą,weźmieczynnyudziałwantyfran-
cuskiejkoalicji.ToteżnawetEdmundBurkemógłswobodniestwierdzić
6marca1794r.wIzbieGmin:„wodniesieniudonasPolskamożebyćfak-
tycznietraktowanajakokrajleżącynaksiężycu”.DopierowpoczątkachXIXw.
niektórzypolitycyangielscyuświadomilisobie,żetoniepodległaPolskabyła
barierądlaekspansjiRosji,arozbioryzłamałysystemrównowagieuropejskiej.
RzeczpospolitawXVIIIstuleciubyławorbiciepolitykifrancuskiej,ale
wczasieIrozbioruFrancjaniezdobyłasięnaprotest.PrzytymobrazPolski,
stanpaństwaispołeczeństwa,wówczesnejpublicystyceoświeceniowejbył
malowanyciemnymikolorami,awniejednymprzypadku,oboktrafnejkrytyki,
niewolnyodtendencyjnościczywręczignorancji.Wdecydującycholosie
PolskilatachFrancja,zajętaswymiwewnętrznymisprawamiodwybuchu
rewolucji1789r.,niewsparłaaniwalkiwobronieKonstytucji3maja,aninie
sprzeciwiłasięIIrozbiorowi.Natomiastwpolskichkołachpatriotycznychna
emigracjiiwkrajurosłynadzieje,żerewolucyjnaFrancja,walczącazAustrią
iPrusami,będziezainteresowanawspółdziałaniemzpolskimpowstaniem
iudzieliPolsceczynnejpomocyprzeciwwspólnymwrogom.Umocniłytofran-
cuskiezwycięstwanadAustriakamiiPrusakami,któredoprowadziływkońcu
1792r.dozajęciaNiderlandówaustriackich(Belgii),azwłaszczagłośnydekret
KonwencjiNarodowejz19listopada1792r.,zapowiadający,żenaródfrancuski
„okażebraterstwoipomocwszystkimludom,którezechcąodzyskaćwolność”.
NatenokresprzypadłamisjaKościuszki–odsierpnia1792r.honorowego
obywatelaFrancji–którywstyczniu1793r.wParyżuzabiegałofrancuską
pomocdlaprzygotowywanegopowstania.Uzyskałpewne,dośćmgliste,obietni-
ceżyrondystowskichministrów,którzysnuliplanyzmontowniaprofrancuskie-
gosojuszu,m.in.zudziałemTurcjiiSzwecji.Wnetjednak,bowmarcu1793r.,
FrancuzistraciliinicjatywęwojennąizostaliwyparcizBelgii–wParyżu
myślanooobronieRepubliki,anieowojnierewolucyjnej.Celembyłpokójdla
Francji:rozpoczętodyplomatyczneprzygotowaniadoporozumieniazPrusami,
oderwaniaichodwspółdziałaniazAustrią.Toteżnietylkounikanokompli-
kacjiprzezangażowaniesięwsprawypolskie,alewyrażonowręczzgodęna
IIrozbiórPolski.
