Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Sztukanowoczesnaniejesttylkojednymstylem.Sztukanowoczesna
jestzaprzeczeniemtegowszystkiego,cobyłoprzedtem.Sztukanowoczesna
jestrewolucjądotychczasowychpodstawodczuwania.Sztukanowoczesna
zmieniastosunekczłowiekadowszystkichdziełjegoręki.
nEuropa”1930,nr9
Naodcinkupoetyckim
Naodcinkupoetyckim.Poezjawznaczeniuściślejszym,tzn.mowa
wiązana,jestwliteraturzerodzajemnajbardziejpostępowyminajbardziej
czułym.Każdyokreślonystylprzeżywasięwpoezjinajprędzej,wszystkie
jegocechycharakterystyczneiwszelkiedrobneodchyleniazaznaczająsię
wwierszachnajczulej.Dziejesiętowznacznejmierzedziękiściślejniż
wprozieograniczonemuterenowitwórczościpoetyckiej,oczyszczonej
wdrugiejpołowieubiegłegowiekudoliryki.Lirykajestruchliwymbaro-
metremcałejliteratury.
Poezjajestgatunkiemznaturyswojejawangardowym.Wprawdzie,wier
-
szewłaśniesąnajczęściejzaśmiecanetyminliterackimi”rekwizytami,które
nieznajdująjużodpowiednikówwodczuciuczytelnika,wiadomojednak
jaktrudnojestwykorzenićutartyszablonjęzykapoetyckiego;dotychczas
jeszczelichypoetamówionzorzywolności”.Alejesttotylkocieńtejpraw-
dy:dowódszybkiegoprzeżywaniasięformypoetyckiej.Wynikaztegodla
krytykiobowiązeksejsmograficznejwrażliwości,oddzielaniategocoosią-
gnięte,atymsamymprzeżyte,odprawdziwejpoezji,którajestustawiczną
wynalazczością.
Jestjeszczeinnypowód,któryczynitwórczośćpoetyckąnajbardziejpo-
wolnąnowatorstwuitymsamemprzesądzakrótkotrwałośćkażdegoosią-
gniętegojużwniejstylu.Faktten,oczywistynaZachodzie,unasciągle
jeszczejestniezrozumiany,iontogłównieczyniwysiłkipolskiejawangardy
bezcelowymi:Poezja,tzn.liryka,przestałabyćwyrazemnuczuć”,astałasię
laboratoriumformy.Wstosunkudoprozy,poezjanowoczesnapełnirolępola
doświadczalnego,naktórymwyhodowanesposobyekspresjiprzesadzasię
napłaszczyznyprozy.Ktowięcszukawnowoczesnejpoezjiuczućżyciowych,
tegotakrozpowszechnionegownaszymepigonizmiepiosenkarstwalirycz-
nego,tenichnieznajdzie;lirykanowoczesnadajeuczuciapłynącezpoezji,
tzn.zesposobukształtowaniamateriałuwizyjnego,wzrusza,budzącspecyficzne
uczuciapoetyckie.
Koniecznośćpermanentnejwalkiowyrazczynizkażdegoprawdziwego
wierszaprobówkęformypoetyckiej.Prowadzitowkonsekwencjidocoraz
86
