Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wyrażasięonowswoistym,rodzącymjęzyku,Leśmianowyświatżywiołu,
zmierzchyijasności,trawyizwierzęta,pół-ludzieipół-bóstwatęskniąza
swoimurodzeniem.Wtymjedynymświecieniemarzeczy,sątylkozapłodki
rzeczy–Łąkajestswojąwłasnąrodnią.
JedynośćpoezjiLeśmianawykluczamożliwościrozwoju.Toteżnszko
-
łaLeśmiana”stanowizaprzeczeniepoezjimistrza.Najzdolniejszyuczeń,
E.Zegadłowicz,idącwzawodyzballadamiLeśmiana,wpadłwPowsinogach
beskidzkichwkatarynkowytromtadratyzm
18
,ideowoiformalnieniegodny
twórczościballadowejnauczyciela.Niejesttojegowina,jesttogrzechem
pierworodnymŁąki.
Aletakiesamorództwopoezjiniezadowala.Pozostawiaposobieżądzę
pełni,chęćmiłosnegozapłodnieniatego,cojestnaprawdę;cobytujejako
materiałpodatnynaszejwoli,trwającejsuwerennieiwładczo,NowaSztuka,
budującananiewyczerpanejwierzewczłowieka,wzwycięskąmyśljegoce-
lowegowysiłku,przejśćmusiponadLeśmianem.Człowiek,któryuwierzyłwe
własnąwielkość,człowiek–centrumżywiołu,gardzisłabowitąkontemplacją
natury.Nowy,wspaniałyświatrzeczy,wyrobionyjegodłonią,przysłoniłnam
tajemniczązielonośćpuszcz.Naturazmieniaoblicze,posłusznaskinieniuręki
pracownika.Cenniejszyjestnamżelaznyprętiwążgumowy,niżopiewane
dębyilipywieszcza.Anawidokzawrotnegoruchuwindywpadamywwięk-
szyzachwyt,niżeliwobliczuwschodusłońcanadturniami.
nKurierLiteracko-Naukowy”1926,nr7
„BiałyPaw”19
nBiałyPaw”
,biuletynCezaregoJellenty
20
,omawiającynajważniejszezjawiska
naszegożyciaartystycznego
21
,mógłbyrówniedobrzenazywaćsiębiałymkru-
kiem,takbardzoodbijaodpismliterackich,doktórychkazałynamprzyzwycza-
18
Tromtadracja–krzykliwe,efekciarskieprzedstawianiejakichśpoglądówlubwzniosłych
hasełpozbawionychtreści;takżeosoby,środowiska,którewtensposóbgłosząjakieśpoglą-
dylubhasła.Przybośczęstoużywategosłowaorazpochodzącychodniegoprzymiotników
(np.tromtadracki)irzeczowników(tromtadratyzm).
19KrótkienotyzamieszczanewnZwrotnicy”byłypozbawionetytułów,aleczcionkącha-
rakterystycznądlanagłówkazapisywanopierwszesłowatekstu.
20
CezaryJellenta(1861–1935),krytykliterackiiartystyczny,publicysta,pisarz,współautor–
wrazzW.NałkowskimiM.Komornicką–programowegozbioruForpoczty(1895),początkowo
zwolennikpozytywistycznegopojmowaniaspołecznejroliliteratury,zczasemstałsięjednym
zgłównychkrytykówliteraturyMłodejPolski.
21nBiałyPaw.BiuletynTeatralno-Muzyczny”–czasopismopopularno-artystyczne,teatral-
no-muzyczne,wydawanewWarszawiewlatach1923–1927,ogółemukazałosię16numerów,
w1925rokuczasopismozmieniłonazwęnanSygnałBiałegoPawia”.
50
