Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
F.Bereźnicki,Podstawydydaktyki,Kraków2007
ISBN:978-83-7308-961-7,©byOficynaWydawnicza„Impuls”2004
6.Metodybadańdydaktycznych
31
Proceduręeksperymentalnąprzeprowadzasięwedługokreślonegosche-
matupostępowania.J.Brzezińskiprzezproceduręeksperymentalnąrozu-
procedura
mietakąprocedurę,któraumożliwia:
eksperymen-
–manipulowanieconajmniejjednązmiennąniezależną–główną;
talna
–kontrolowaniezmiennychniezależnych–ubocznych;
–minimalizowaniewpływuzmiennychniezależnych–zakłócającychna
zmiennązależną;
–dokonywaniepomiaruzmiennościzmiennejzależnej40.
Przezmanipulowaniezmiennąniezależną–głównąrozumiesięprzy-
dzielanieosobombadanymróżnychjejwartości(najmniejdwóch)wspo-
sóblosowy(znanypodnazwąrandomizacji).Eksperymentyniespełniające
randomizacja
podanychwyżejczterechwarunkówJ.Brzezińskinazywa–quasi-ekspery-
mentami.
Zdecydowanawiększośćeksperymentówwdydaktycebyłaijestoparta
nakanoniejedynejróżnicyJ.S.Milla.Współcześnieschematklasyczny
poddawanyjestkrytycznejoceniemetodologów.Obrońcyschematukla-
sycznegosązdania,żejeślizostaniespełnionewymaganieujednolicenia
grupiwarunkóweksperymentu,tzn.sprowadzeniesytuacjidokanonu
jedynejróżnicy–towszystkieczynnikizakłócająceczynnikeksperymental-
nybędąkontrolowane,awtakimrazieczynniktenjestjedynąprzyczyną
zmianyzmiennejzależnej.Weksperymentachdydaktycznych,przebiegają-
cychwnaturalnychwarunkachpracyszkoły,trudnojeststosowaćwpełni
zasadyrandomizacji(losowydobór).Niemniejjednakmożnastosować
randomizacjęprzezprzydzielanieuczniówdoróżnychgrupeksperymental-
nychwdrodzelosowania.Dobórosóbdobadańmożemiećwięccharakter
losowylubteżcelowywprzypadku,gdywybierasiętakichuczniówbądź
klasy,któreodpowiadająokreślonymwarunkom.
Badaniaeksperymentalnemającenacelustwierdzeniewpływuzmien-
nejniezależnej(przyczyny)nazmiennązależną(skutek)winnyobejmować
conajmniejdwiegrupy:eksperymentalnąikontrolną.Powinnytobyć
grupywmiaręwyrównanepodwzględemichzasadniczychwłaściwości.
Zgodniezkanonemjedynejróżnicy,czynnikiemróżnicującymjestczynnik
spełniającyfunkcjęzmiennejniezależnej,wprowadzonywgrupieekspery-
mentalnej.Procedurabadawczamożebyćopartanaróżnychtechnikach
(schematach)eksperymentalnych.Najczęściejstosujesiętechnikęgrup
techniki
równoległych(równoważnych)zpomiarempoczątkowymikońcowym
eksperymen-
wgrupieeksperymentalnejikontrolnej(stosujesięrównieżtechnikęjed-
talne:
gruprówno-
nejgrupy–brakjestgrupykontrolnej;technikęrotacji–grupaekspery-
ważnych,
mentalnawdrugiejfazieeksperymentustajesiękontrolnąinaodwrót).
jednejgrupy,
Grupęeksperymentalnąpoddajemyoddziaływaniuzmiennejniezależnej,
rotacji
40J.Brzeziński:Elementymetodologiibadańpsychologicznych,Warszawa1981,s.62.
