Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Psychologicznekoncepcjejakościżyciaidobrostanu
niajakościżyciawmedycyniebyłodokładniejsze
poznaniesamopoczuciapacjentówwprocesie
leczeniaróżnymimetodamiipotrzebaokreślenia
zmianwczasie.
Wbadaniachjakościżyciazwiązanegoze
zdrowiemłączysiępodejściezobiektywizowane
isubiektywnąocenęjakościżycia.Wynikatoze
specyficznegopojmowaniajakościżyciajako
funkcjonalnegoefektuchorobyijejleczenia
przeżywanegoiocenianegoprzezpacjenta(de
Walden-Gałuszko,1997).Wkonstruowaniume-
todbadaniajakościżyciazwiązanegozezdro-
wiemnawiązanododefinicjizdrowiaWHOak-
centującejpozytywneaspektyzdrowiaizalecono
uwzględnieniesferyfizycznej,psychicznejispo-
łecznej.Szczególnąuwagęprzywiązujesięjed-
nakdoaspektufunkcjonalnegozwiązanegoze
sprawnościąwykonywaniaczynnościżyciaco-
dziennegoorazdoreakcjipacjentanadolegliwo-
ści.Abywyjaśnićtezłożonezależności,IraWilson
iPaulCleary(za:Wrześniewski,2006)opracowali
modelzależnościmiędzyzmiennymi.Według
nichogólnajakośćżyciauwarunkowanazdro-
wiemwynikaz:
1)obiektywnieistniejącychcechbiologicznych
(obiektywnieokreślanystanorganizmuna
poziomiekomórkowym,narządowym);
2)percepcjiiocenyobjawówprzezpacjenta;
3)ocenyfunkcjonowanianawymiarachfizycz-
nym,psychicznymispołecznym,którajest
uwarunkowanawłaściwościamipodmiotu
iśrodowiska;
4)ogólnejocenyzdrowiawróżnychsferach.
Podsumowaniemtegobadaniajestocena
ogólnajakościżycia,czylipoziomuzadowolenia
zżyciajakocałości.
Najczęściejstosowanenarzędziaadaptowa-
netakżedowarunkówpolskichKwestionariusz
NottinghamHealthProfleiKwestionariuszJakości
ŻyciaWHOQOL(TheWorldHealthOrganization
QualityofLife)mierząbardzozłożonerodzaje
funkcjonowania,któreprzyporządkowanodo:
1)sferyfizycznejzwiązanejzenergiążyciową,
sprawnościąruchową,snemibólem;
2)sferypsychicznejsprawnościpoznawczej
iprzeżywaniapozytywnychemocji,samooce-
nyzakceptacjąwłasnegowyglądu;
3)sferysamodzielnegoradzeniasobiezzada-
niamiżyciacodziennego;
4)funkcjonowaniaspołecznegoporozumiewa-
niasię,nawiązywaniawięzi,korzystaniaze
wsparciaspołecznego,mobilizowaniagooraz
dawaniawsparcia;
5)dożyciawśrodowiskuzpoczuciembezpie-
czeństwafizycznegoispołecznego,dostępno-
ściinformacjiiróżnychelementówinfra-
strukturyżycia;
6)dosferyduchowej.
Niezależnieodpodejściaogólnegopowstała
takżeobszernawiedzaojakościżyciawokreślo-
nychchorobach,głównieocechachchoróbcywi-
lizacyjnych.Narzędziateniekonstruowanena
podstawiejednolitejteorii,amająraczejcharak-
terempiryczny.
Teoretycznąkoncepcjęjakościżyciazper-
spektywypersonalistyczno-egzystencjonalnej
przedstawiłaMariaStraś-Romanowska(2005)
iwrazzzespołem(AnnaOleszkowicz,Tadeusz
Frąckowiak)opracowałaKwestionariuszPoczucia
JakościŻycia(KPJŻ).
Wpsychologicznychbadaniachnadsubiek-
tywnąocenąróżnychsferżyciabardzoważną,
aczęstopomijanąrolęodgrywaważenieocenia-
nychsfer.
3.3.2.Zdrowieadobrostan
Pojęciedobrostanu(well-being)występujewróż-
nychkontekstachtematycznych:jestpropago-
wanejakoroboczadefinicjazdrowiaprzezWHO,
jestteżutożsamianezsubiektywnąocenąjako-
ściżyciaijestwynikiemlubwarunkiemdobrego
życia.Wewspółczesnychbadaniachnadmecha-
nizmamizdrowiapoczuciedobrostanujestczę-
stozmiennązależną.Wiedzaodobrymżyciu,
dobrostanieiszczęściurozwijasięprzede
wszystkimwpracachreprezentantówpsycholo-
giipozytywnej(por.Czapiński,2004;Trzebińska,
2008).DotegonurtunawiązałteżVaillant(2012),
proponującwiedzęodobrostaniejakojeden
zmodelizdrowiapsychicznego.Pojęcieoperacyj-
nedobrostanusłużydopomiarudobrego,szczę-
śliwegożyciaichoćniemajednolitejdefinicji,
jestpojmowanenajczęściejjakozadowolenie
59