Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
WzespoleARDSwyróżniasiętrzyfazy:wysiękową,proliferacyjnąiwłóknistą.Wfaziewysięko-
wejwnastępstwieuszkodzenianabłonkapęcherzykówpłucnychdochodzidoutratywody,białka
ierytrocytówdoświatłapęcherzykówpłucnychorazdoprzestrzeniśródmiąższowej;zbiegiem
czasupowstająbłonyszkliste.Wfazieproliferacyjnejnastępujereakcjaczęściowejregeneracji
nabłonkatkankipłucnej,tworzeniatkankiwłóknistejiprzebudowymiąższupłucnego.Uczęści
chorychszybkopostępujeprocesniszczeniatkankipłucnejzrozległymwłóknieniem;wzaawan-
sowanejfaziezmianytesąnieodwracalneizwykleprowadządozgonu.Wykazano,żeskuteczne
leczeniewstrząsuodjaknajwcześniejszegookresupourazie,wczesnerozpoznaniepoczątkowej
fazyzespołuARDSiwdrożenieintensywnejterapiiwspomagającejzoddechemzastępczym
włączniestwarzająszanseskutecznegoleczeniaiuratowaniatejgrupychorych.
Zespółdysfunkcjiwielonarządowej(MODS)jestściślezwiązanyzciężkościąpierwotnych
obrażeńorazzczasemtrwaniawstrząsupourazie.Wystąpienietegozespołudramatycznie
zwiększaczęstotliwośćodległychzgonówpourazie.DokładnyprzebiegMODSodpierwot-
negourazudorozwiniętejformyjestniejasny.MODSrozwijasięczęściejuposzkodowanych
zwysokąwartościąwskaźnikaciężkościobrażeń(InjurySeverityScore,ISS),zwysokąwartością
INR(internationalnormalizedratio–międzynarodowywspółczynnikznormalizowany),zniskim
stężeniemhemoglobinyorazwysokimcytokin,takichjakTNF-0,IL-6,IL-8.Żadenztychmar-
kerówniemajednakdecydującegoznaczeniapredykcyjnego.Możnajedynieżywićnadzieję,że
bliższaznajomośćzmianpatofzjologicznychpourazieprzyczynisięwprzyszłościdoskutecznego
przerwaniakaskadyniekorzystnychzjawiskprowadzącychdoMODS.Podkreślasiętakżefakt,
żeperfekcyjnediagnostyczno-leczniczepostępowanieodpierwszychchwilpourazie,poczy-
nającodmiejscawypadku,ażdodefnitywnegozaopatrzeniachirurgicznegozmniejszaryzyko
rozwojuMODS.
Zaburzeniakrzepnięciakrwiwewstrząsieurazowymsąważnąkomponentątegostanu.
Zewnętrznadrogakrzepnięciakrwiaktywowanajestpoprzezuwalnianeczynnikizobumierających
komórek,uszkodzonychśródbłonkównaczyńkrwionośnychiprozapalnejaktywacjimonocytów.
Wewnętrznadrogakrzepnięciaaktywowanajestprzezliczneczynnikimiejscoweiukładowe.
Dochodzidozespołurozsianegowykrzepianiaśródnaczyniowego(disseminatedintravascular
coagulation,DIC).WostrejfaziezespołuSIRSczynnikikrzepnięciaszybkosięzużywająprzy
jednoczesnymobniżeniupoziomuichprodukcjiprzezwątrobę.Zmniejszonaperfuzjatkankowa
orazuszkodzenietkanekwnastępstwieurazuostateczniedoprowadzajądoograniczonejprodukcji
fbrynyiwielomiejscowegokrwawienia.
5.3.Rozpoznanieprzedszpitalne
Czyłatworozpoznaćuchoregostanwstrząsuurazowegowwarunkachprzedszpitalnych,tj.na
miejscuzdarzeniaipodczastransportudoszpitala?Odpowiadającnatakpostawionepytanie,
należymiećnauwadzekilkaistotnychfaktów.
Paradoksalniedziałaniemechanizmówkompensacyjnychmożeutrudniaćrozpoznaniewstrząsu
urazowego.Wpraktyceklinicznejobjawamiłatwymidoobserwowania,któresązarazemważ-
nymiwskaźnikamiwczesnejfazywstrząsu,atakżereakcjichoregonapodejmowaneleczenie,są:
82
5.WSTRZĄSURAZOWY
