Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
ływalczącejednostkiwojskowe.Ponadto
wpierwszychdniachpowstaniaprzejęto
zapasysprzętu,lekówimateriałówopatrun-
kowychzgromadzoneprzezNiemcównapo-
trzebywalkzRosją127.
Podwóchtygodniachodwybuchupo-
wstańczyzrywprzerodziłsięwprawdziwą
wojnę,zzadaniemutrzymaniazdobytego
terytorium.Dowództwonadprzeorganizo-
wanymiwregularnąarmięoddziałamiobjął
gen.Dowbor-Muśnicki.Rozbudowasłużb
sanitarnychpostępowaławszybkimtempie.
Podokonanejwmarcu1919r.mobilizacji
wArmiiWielkopolskiejpracowało19lekarzy
medycyny
,23lekarzydentystówi25apte-
karzy
.Ponadtosłużbępełniło1300podofi-
cerówiszeregowychsanitarnych,nielicząc
pielęgniarzy
,noszowychiinnych.WPozna-
niunapotrzebywojskapracowało100pie-
lęgniarekisanitariuszek128.Lekarzesztabu
dywizjisprawowalirównocześniefunkcjele-
karzyOkręgówWojskowych.Wsztabiepuł-
kustrzelcówsłużbępełniłlekarzipodoficer
sanitarny129.Wkażdymbatalioniepiechoty
wskładsztabuwchodziłlekarz,awwypo-
sażeniuoddziałubyłkonnywózsanitarny
zkompletemśrodkówsanitarnych.Wkażdej
kompaniipiechotysłużbępełniłodwóchpod-
oficerówsanitarnychorazsześciużołnierzy
noszowych.Wpułkuułanówsłużbępełnił
jedenlekarzmającydopomocypodoficerów
sanitarnychorazkawaleryjskiwózsanitarny
.
Wedługstanuna1sierpnia1919r.nasta-
nowiskachlekarzypracowało52lekarzyme-
dycynyi23lekarzydentystów.Wszystkich,
którzyposiadalidyplomlekarski,mianowano
porucznikami,astudencimedycyny
,mający
zaliczonetrzysemestryizdanyegzaminzfi-
zyki,otrzymywalistopieńpodporucznika130.
Obrażenia
i
zachorowania
związane
zdziałaniamiwojennymiipełnieniemsłuż-
bywojskowejpowodowały60–70%strat
walczącychoddziałów.Pozostałestratybyły
następstwami
długoletniej
wyniszczającej
wojny
,niedożywienia,złychwarunkówhigie-
nicznychiszerzącychsięwśródpowstańców
gruźlicy
,choróbpasożytniczych,zakaźnych
IreneuszWierzejewski
Polscylekarze
wczasach
Iwojny
światowej...
Ryc.9.
iwenerycznych.Okresowo,wróżnychoko-
licachWielkopolski,uaktywniałysięogniska
epidemiiczęstoprzeniesionezKongresówki.
Wmarcuikwietniu1919r.panującawEu-
ropiegrypanhiszpanka”pojawiłasięwśród
frontowychżołnierzy131.
TadeuszJabłońskiustaliłlosy1613po-
ległych
i
zmarłych
polskich
żołnierzy:
1051zginęłonapoluwalki,201wskutek
obrażeńzmarłowszpitalach,192zpowodu
choróbiepidemii,51zginęłownieszczęś-
liwychwypadkach,15zmarłowniewoli,
a103zaginęło.Nieudałosięustalićprzy-
czynyaniokolicznościśmierci101powstań-
ców132.Niekompletnalistastrat,ogłoszona
przezDowództwoGłówne,napodstawie
raportówzeszpitalipolowychizapasowych,
pozwalaustalićprzybliżonąlistęstratna
6tys.rannych.Pouwzględnieniuhospi-
talizowanychzpowoduprzyczyninnych
niżwojennemożnaokreślićogólnąliczbę
127J.Basiński,Zapleczeiśrodki,s.161.
128J.Basiński,OrganizacjaistankadrowywojsksanitarnychpowstańczejArmiiWielkopolskiej(czasod16.01.1919r.
do13.11.1919r.),nArch.Hist.Med.”1979,t.42,z.1,s.22.
129Spislekarzyorazwykazsamarytanekbiorącychudziałwpowstaniuwielkopolskimwrazzbiogramamipodał
WitoldLisowskiwpracy:W
.Lisowski,Polskasłużbazdrowiawpowstaniachnarodowych,t.2,Warszawa2006,
s.21–74.
130J.Basiński,Organizacjaistankadrowy,s.24–26.
131J.Basiński,ZachorowalnośćiobrażeniawojennewPowstaniuWielkopolskim,czasod27.12.1918do31.11.1919r.,
nArch.Hist.Med.”1979,t.42,z.2,s.177–187.
132T
.Jabłoński,ListastratPowstaniaWielkopolskiego1918/19,Warszawa1936,s.5.
27
