Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
68
Podstawoweprocesyjednostkowe
Etanoljakorozpuszczalnikróżnisiętymodwody,że:
.
nieulegadysocjacji,mastosunkowomałąstałądielektryczną,charakteryzujesię
więcmałązdolnościąrozpuszczaniaelektrolitów,
.
cząsteczkaetanolumatylkodwaatomyzdolnedotworzeniawiązańwodorowych,
wzwiązkuztymcząsteczkietanolutworząraczejukładłańcuchowyniżtetraedrycz-
nyicząsteczkisubstancjirozpuszczanejłatwiejwbudowująsięwtakiukład.
Etanoljestwięcdobrymrozpuszczalnikiemwieluzwiązkóworganicznych,szczegól-
nietakich,któremajązdolnośćtworzeniawiązańwodorowych.Rozpuszczająsięweta-
noluzwiązki,którenierozpuszczająsięwwodzie,np.kamfora,chloramfenikol,estry
kwasup-hydroksybenzoesowego(Nipagina).Zwykledobrzerozpuszczająsięwetanolu
związkiocharakterzesłabychkwasówlubsłabychzasad.Węglowodanynierozpusz-
czająsięwetanolu,gdyżstaładielektrycznategorozpuszczalnikajestzbytmała,aby
pokonaćsiływiązańwodorowychpomiędzycząsteczkamiwęglowodanów.
4.2.1.2.
Rozpuszczalnikiniepolarne
Przykładamirozpuszczalnikówniepolarnychstosowanychwtechnologiifarmaceutycz-
nejsą:węglowodorynasycone(parafina,eternaftowy),olejeroślinne,mirystynianizo-
propylu,heksan,chloroform,chlorekmetylenu.Nierozpuszczająonezwiązkówpolar-
nych,ponieważniewstanieosłabićsiłwzajemnegooddziaływaniamiędzyjonamize
względunamałewartościstałychdielektrycznych.Dobrzenatomiastrozpuszczająsię
wtakichrozpuszczalnikachsubstancjeniepolarne,jaknp.kamfora,testosteron,cyklo-
sporyna,witaminyA,D,E,woski.
4.2.2.
Rozpuszczalność
Rozpuszczalnośćokreślapowinowactwosubstancjirozpuszczanejdorozpuszczalnika.
Jesttowielkość,którejmiarąjeststężeniesubstancjirozpuszczanejwstanienasycenia
roztworu.Rozpuszczalnośćzazwyczajokreślasię,podając,ileczęścirozpuszczalnika
koniecznychjestdorozpuszczenia1częścisubstancjirozpuszczanej,lubteżpodając
maksymalnestężeniesubstancji,jakiemożnauzyskać,rozpuszczającwdanymroz-
puszczalniku(np.wg/ml).WPh.Eur./FPorientacyjnieokreślonorozpuszczalnośćsub-
stancjileczniczychzapomocąpojęćzdefiniowanychwtabeli4.4.
Roztwórnasycony.Jesttotermin,któryodnosisiętylkodoukładu,wktórymsub-
stancjarozpuszczonaznajdujesięwstanierównowagidynamicznejzfaząstałą.Roz-
twórnasyconyoddzielonyodosadupozostajenadalroztworemnasyconymwokreślo-
nychwarunkach(przedewszystkimtemperaturowych).Roztworynasyconeotrzymuje
sięwwynikudodaniadorozpuszczalnikasubstancjiwnadmiarze,ogrzaniamiesza-
ninyinastępniechłodzeniadotemperaturypokojowej,dopieropotemoddzielasię
nierozpuszczonąsubstancjęodroztworu.Możnateżprzygotowaćroztwórnasycony,