Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
66
Podstawoweprocesyjednostkowe
Tabela4.2.Stałedielektryczne(ε)imomentydipoloweróżnychrozpuszczalników
Rozpuszczalnik
Woda
Glicerol
Metanol
Glikolpropylenowy
Etanol
n-Propanol
Aceton
Izopropanol
Kwasoctowy(99,95%)
Chloroform
Eteretylowy
Olejarachidowy
Benzen
Parafinaciekła
Heksan
Staładielektryczna
t[QC]
18
15
20
25
25
20
22
30
30
25
20
20
temperatura
wrzenia
ε
81,1
44,0
33,7
32,0
25,8
21,8
21,4
18,3
6,1
4,8
4,4
3,0
2,3
2,1
1,9
Momentdipolowy
[debaj]
1,84
1,68
1,68
2,25
1,70
1,66
2,8
1,70
1,68
1,15
1,15
-
0,0
-
0,0
Cząsteczkirozpuszczalnikapolarnegokoordynująsięwokółuwolnionychzkrysz-
tałówjonówlubcząsteczeksubstancjirozpuszczanejiwwynikuutworzeniaotoczki
solwatacyjnejstabilizująjewroztworze.Solwatacjajestmożliwadziękidziałaniusił
elektrostatycznych(jon-dipol,dipol-dipol)lubwwynikutworzeniawiązańwodorowych
międzycząsteczkamirozpuszczalnikaiciałarozpuszczanego.
Wodajestnajważniejszymrozpuszczalnikiemwtechnologiipostacilekuzewzglę-
dunazgodnośćfizjologiczną,jakrównieżzpowoduzdolnościrozpuszczaniawielu
substancjileczniczych,nietylkojonowych,aleteżniektórychorganicznychniedysocju-
jących.Wodaniejestjednakrozpuszczalnikiemuniwersalnym,ponieważwielezwiąz-
kówpolarnychtrudnosięwniejrozpuszcza.Rozpuszczalnośćsubstancjileczniczych
wwodziezobrazowanoprzykładamizebranymiwtabeli4.3.Wieleczynnikówwpływa
nawiększąlubmniejsząrozpuszczalnośćzwiązkówwwodzie,dlategoteoretyczneprze-
widywanierozpuszczalnościjestutrudnione.Cząsteczkiwodymajązdolnośćasocja-
cjizutworzeniemtetraedrycznejtrójwymiarowejstruktury(ryc.4.1).Strukturataka
możliwajestdziękiwiązaniomwodorowymistniejącymmiędzyatomemtlenujednej
cząsteczkiaatomemwodorudrugiej.Dużaenergiaasocjacjicząsteczekwodymoże
tłumaczyćsłabąrozpuszczalnośćwwodzieniektórychzwiązkówpolarnych.Cząstecz-
kisubstancjirozpuszczanejmusząnietylkomiećhydrofilowegrupy,lecztakżeodpo-
wiedniąstrukturęprzestrzennąfldopasowaną”dotrójwymiarowejstrukturywody.Roz-
puszczaniesubstancjiwwodziezachodzinadrodzeoddziaływańjon-dipol,dipol-dipol
lubtworzeniawiązańwodorowych.