Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Rozpuszczanie
69
Tabela4.4.OkreślenierozpuszczalnościwFarmakopeiPolskiejXI(wodniesieniudotempera-
turywzakresie15-25DC)
Określenieopisujące
Bardzołatworozpuszczalny
Łatworozpuszczalny
Rozpuszczalny
Dośćtrudnorozpuszczalny
Trudnorozpuszczalny
Bardzotrudnorozpuszczalny
Praktycznienierozpuszczalny
Przybliżonaobjętośćrozpuszczalnika[ml],
wjakiejrozpuszczasię1gsubstancji
mniejniż1
od1do10
od10do30
od30do100
od100do1000
od1000do10000
więcejniż10000
rozpuszczającwrozpuszczalnikutakąilościsubstancji,jakawynikazrozpuszczalności
podanejwpiśmiennictwie;wtymprzypadkurównieżtrzebazwyklezastosowaćogrze-
wanie.Przykłademleczniczegoroztworunasyconegojestwodawapienna(Aquacalcis).
Roztwórprzesycony.Roztwórprzesyconyjesttoroztwór,wktórymstężeniesub-
stancjirozpuszczonejjestwiększeodstężeniaodpowiadającegoroztworowinasycone-
muwtejsamejtemperaturze.Zwykletendencjędotworzeniaroztworówprzesyconych
majątesubstancje,którychrozpuszczalnośćzwiększasięwrazzewzrostemtempera-
tury.Przypowolnymchłodzeniuotrzymanychnagorącoroztworównadmiarrozpusz-
czonejsubstancjimożeniewykrystalizować.Roztwórprzesyconyjestzregułyukładem
małotrwałymipodwpływemczynnikówinicjującychkrystalizację(np.dalszeobniże-
nietemperatury,obecnośćzanieczyszczeńnierozpuszczalnych,wstrząsanieroztworu)
dochodzidowytrącenianadmiarurozpuszczonejsubstancji,wwynikuczegopowstaje
roztwórnasycony.Przykłademleczniczegoroztworuprzesyconegomożebyć20%lub
25%roztwórmannitoludowlewudożylnego(patrzstr.654).
4.2.3.
Wpływtemperaturynarozpuszczalność
Wprzypadkuroztworówciałstałychrozpuszczalnośćzregułyzwiększasięwrazzpod-
wyższeniemtemperatury.Wpraktycefarmaceutycznejprzygotowujesięwieleroztwo-
rówwwyższychtemperaturach,np.flnaciepło”rozpuszczasiękwasborowylubmle-
czanetakrydyny(Rivanolum).Podwyższanietemperaturyzwiększarozpuszczalność,
jeżeliprocesrozpuszczaniajestprocesemendotermicznym(energiasolwatacjijest
większaodenergiisiecikrystalicznej).Istniejąjednakprzypadki,żerozpuszczalność