Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
72
Podstawoweprocesyjednostkowe
Zogólnegowzoruwynika,żeszybkośćrozpuszczaniamożnazwiększyć,stosując:
.
podwyższenietemperaturylubobniżenielepkościroztworu(zmianaD),
.
rozdrobnieniesubstancjirozpuszczanej(zwiększenieS),
.
mieszanie(zmniejszenieh).
Szybkośćrozpuszczaniamaleje,gdystężenieroztworuzbliżasiędostężenianasyce-
nia(malejeróżnicamiędzyCsiC),cowyrażonejestkrzywąprzedstawionąnarycinie
4.2.Zwiększanieszybkościrozpuszczanianaskutekmikronizacjisubstancjirozpusz-
czanejjestbardzoczęstostosowanymzabiegiemwtechnologiifarmaceutycznej.Szcze-
gólniełatworozpuszczająsięsubstancjeotrzymanemetodąsuszeniarozpyłowegolub
liofilizacji,ponieważwwynikutychprocesówotrzymujesięproduktzmikronizowany
iporowaty,obardzorozwiniętejpowierzchni.
Innymczęstostosowanymsposobemzwiększaniaszybkościrozpuszczaniajeststo-
sowaniewstałychpostaciachlekuformyamorficznejdanegozwiązkuzamiastjejfor-
mykrystalicznej.Procesrozpuszczaniaformyamorficznej,oniezorganizowanejprze-
strzenniestrukturze,jestszybszy,ponieważniewymagatakdużejenergii,jakmato
miejsceprzywnikaniucząsteczekrozpuszczalnikawstrukturękryształu.Chociażroz-
puszczalnośćwobuprzypadkach,oznaczanawstanierównowagiistniejącejwroztwo-
rzenasyconym,jesttakasama(zależnaodstrukturychemicznejzwiązku),towprak-
tyceuzyskujesięnietylkoszybszerozpuszczanie,aleteżzwiększonąrozpuszczalność
oznaczanąwstosunkowokrótkimczasie,istotnymnaprzykładdlaprocesówwchłania-
nia(tzw.rozpuszczalnośćpozorna).Zobrazowanotonarycinie4.2b.
4.2.5.
Właściwościfizyczneroztworówrzeczywistych
Substancjarozpuszczonapowodujezmniejszenieprężnościparyrozpuszczalnikanad
roztworem,podwyższenietemperaturywrzeniaiobniżenietemperaturykrzepnięcia
wstosunkudoczystegorozpuszczalnika.Innącechącharakterystycznąroztworów,
związanązobecnościącząsteczekijonówsubstancjirozpuszczonej,jestciśnienieosmo-
tyczne.
Względnezmniejszenieprężnościparyrozpuszczalnikanadroztworemjestrówne
ułamkowimolowemusubstancjirozpuszczonej.ZasadęwyrażaprawoRaoultazgod-
niezewzorem:
gdzie:
-ciśnienieparynasyconejczystegorozpuszczalnika,
p1-ciśnieniecząstkoweparyrozpuszczalnikanadroztworem,
x2-ułamekmolowysubstancjirozpuszczonej.