Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
SEJMDRUGIEJKADENCJI
65
Pomimodrobnychutarczekpodczasdebatybudżetowej,dokońcasesji
wczerwcuniedoszłodowiększychstarćrząduzSejmem.Pozamknięciusesji
ustąpiłgabinetPiłsudskiego,aszefemrząduzostałponownieBartel.Piłsudski
zaskoczyłjednakwszystkich1VIIbardzoostrymwywiademprasowym,wktó-
rymnazwałposłów„ladacznicami”i„robactwem”.Oświadczając,żeztrudem
powstrzymujesięodich„biciaikopania”,zapowiedział,iżjeśliSejmnienaprawi
konstytucji,toon„stoidodyspozycjipanaprezydenta,abyustanowićnoweprawa
wPolsce”.PubliczneobrzucanieSejmuiposłówobelgamistałosięodtądbrzyd-
kimobyczajemmarszałka.
Wopozycji.Wrezultacieporażkiwyborczejendecjaopracowałanowyprogram
ruchuizdecydowałaorozszerzeniupracyzmłodzieżą.Nazwępartiizmienionona
StronnictwoNarodowe.WPSLwzrósłautorytetWitosa,wokółktóregoskupilisię
działaczepartiipoważnieosłabionejsecesjamiiporażkąwyborczą.WPSL„Wyzwo-
lenie”iStronnictwieChłopskimrównieżdoszłydogłosusiłyantysanacyjne.Jedynie
wPPSutrzymywałasięgrupazwolennikówmarszałka.Dominowalioniwwarszaw-
skiejorganizacjipartiiiwkońcudokonalifrondywpostaciPPSdawnejFrakcji
RewolucyjnejzRajmundemJaworowskimnaczele.PoodejściupiłsudczykówPPS
stałasiępartiąbardziejjednolitą,cozbliżyłojądopartiichłopskichwopozycjido
rządu.14XI1928r.utworzonoKomisjęPorozumiewawcząStronnictwLewicowych
dlaObronyRepublikizudziałemPSL„Wyzwolenie”,StronnictwaChłopskiegoiPPS.
Rządpułkowników.DostarciamiędzySejmemirządemdoszłonapoczątku
1929r.,gdylewicawystąpiłazwnioskiemopostawienieministraskarbuGabriela
CzechowiczaprzedTrybunałemStanuzaprzekroczeniabudżetowenasumępół
miliardazł,zczego8mlnniemożnabyłouzasadnićinaczejjaksfinansowaniem
akcjiwyborczejBBWR.WniosekuzyskałpoparcieSejmu,ministerCzechowicz
ustąpił,aPiłsudskiwkolejnymwywiadzienazwałposłów„zafajdanymimał-
pami”.Marszałekzapadłnazdrowiuwiosną1929r.icorazmniejliczyłsięze
słowami.Wyrazemnowejtendencjiwsanacjibyłopowołanie14IV1929r.gabi-
netuzpłk.Świtalskimnaczele.Wszyscynowiministrowie,łączniezpremierem,
przeszliprzezadiutanturęwodzanaczelnegolubIIOddziałSztabu,stanowiąc
najbardziejzaufanągrupęwspółpracownikówPiłsudskiego.Byłtowyrazmilita-
ryzacjigabinetu,któryzyskałwkrótcemianorządupułkowników.
PowstanieCentrolewu.Wmomenciegdypołożeniegospodarczekrajuzaczęło
siępogarszać,sejmowawiększośćzażądałazwołanianadzwyczajnejsesjiSejmu.
Obózrządzącystarałsięniedopuścićdotego,zapobiegająctymsamymocenie
ministraCzechowiczaprzezparlament.Wzwiązkuzobstrukcjąwładzprzedsta-
wicielesześciustronnictw:„Piasta”,NPR,chadecji,„Wyzwolenia”,Stronnictwa
ChłopskiegoiPPS,podjęlinaspecjalnymspotkaniuuchwałęotym,iżjedynym
forumwalkipolitycznejmożebyćSejm.Wtensposóbukształtowałsięblokopo-
zycji,nazwanyCentrolewem.Ponieważsesjisejmowejnadalniezwoływano,14X
1929r.partieCentrolewupodjęłyuchwałęowysunięciunanajbliższymposiedze-
niuparlamentuwnioskuowotumnieufnościdlarządu.
Gdy31X1929r.zwołanowkońcusesjębudżetową,wgmachuSejmuzgro-
madziłasiędużagrupaoficerów,wzwiązkuzczymmarszałekSejmuDaszyń-
