Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wprowadzenie.Dlaczegopsychologowiniezbędnajestznajomośćmetodologii?
kilkudziesięciuartykułówzredagowanyprzez
JamesaW.Neuliepa(1991;zob.teżWojciszke,
2011).
Kontekst4.Jużzaznaczyłem,żeosobliwością
badańempirycznychprowadzonychprzezpsy-
chologówjestto,wchodząoni,jakobadacze,
winterakcjęzosobamibadanymi,comapoważ-
nekonsekwencjemetodologiczne(wynikibadań
empirycznychmogąsięróżnićzpowtórzeniana
powtórzenie)orazetyczne(niewszystko,cotech-
niczniewykonalne,możliwejestdoprzeprowa-
dzenia,gdyżniepozwalająnatozasadyetyczne).
Stojęnastanowisku,żepodnoszącswojekwa-
lifikacjemetodologiczne,badaczjakopsycho-
log!niemożestaćsiętylkobezdusznymUbiał-
kowym”dopełnieniemkomputeraczyaparatury
ekspozycyjno-pomiarowej.Nanimjakoczłowie-
kuiczłonkuspołecznościpsychologicznej(np.
PolskiegoTowarzystwaPsychologicznego)spoczy-
waszczególnaodpowiedzialnośćzato,jakbędzie
sięczułaosobabadana(azwłaszczadzieckoczy
osobachora),któramuzaufałaizgodziłasięwziąć
udziałwprowadzonychprzezniego(iniekoniecz-
nieprzyjemnych)badaniach.Wraziewątpliwości,
czyjakieśelementybadaniamogąszkodzićosobie
badanej,trzebachronićjejdobro,aniedobroba-
dacza.Niemogęzatemzaakceptowaćstanowiska
zajętegoprzezPhilipaZimbardo,autoragłośnych
badań,znanychjakostanfordzkieksperyment
więzienny(zob.http://www.prisonexp.org/),który
zapytany,czybyjepowtórzyłby,powiedział(cyt.
za:McDermott,1995,s.6):
[...]przeprowadziłbymteneksperyment.[...]Jeżeli
jednakwprowadzimyzakazprowadzeniabadań
budzącychjakiekolwiekwątpliwościetycznelub
kontrolowanycheksperymentów,oznaczaćto-
dzie,żepewnychobszarównaturyludzkiejnigdy
niepoznamy.
Oczywiście,tobadaczsamzdecyduje,jakie
zajmiestanowiskowkwestiiochronyprawosoby
badanejdoinformacji(pełnej)iswobodydecydo-
waniacodoudziałuwbadaniupsychologicznym.
Niemniejwarto,mówiącosprawachwarsztatuba-
dawczegopsychologii,niezapominaćioosobie
badanej.Zagadnieniompsychologiiietykibadań
psychologicznychpoświęconerozdziały6i7,
natomiastobszerny(liczący635stron)podręcz-
nikakademicki:Etykazawodupsychologa.Wydanie
nowe(Brzeziński,Chyrowicz,ToeplitziToeplitz-
Winiewska,2017)dajepogłębionywykładtejtak
ważnejdlapsychologa-badaczaiprofesjonalisty
problematyki.
Odpowiadającnapostawionewtytuleniniej-
szegoWprowadzeniapytanie:UDlaczegopsycho-
logowiniezbędnajestznajomośćmetodologii?”
odpowiemnastępująco:psychologiajakzresztą
każdadyscyplinanaukowaposługujesięswo-
istymdlaniejjęzykiem.Słowaminależącymi
dojegosłownikazmienne.Gramatykąjęzyka
psychologiizaśregułymetodologiczne.Zich
pomocązesłów(zmiennych)psychologowiefor-
mułująsensownezdania.
3.Podstawowaliteratura
zzakresumetodologiibadań
psychologicznychidyscyplin
pokrewnych
Pokażdymzrozdziałów,wpodsumowaniu,
Czytelnikznajdzieinformacjeopodstawowych,
dostępnychwjęzykupolskim,tekstachitych
ocharakterzepodręcznikowym,itychbardziejza-
awansowanych,którychlektura,zezrozumieniem
(!),wymagaconajmniejznajomościtreścidanego
rozdziału.Takżezamieszczonanakońcupodręcz-
nikaliteraturacytowana(książkiiartykuły)może
okazaćsiępomocnadlakogoś,ktozechciałbypo-
głębićswojewiadomościzmetodologii.Tamznaj-
dzieteżzainteresowanyliteraturęobcojęzyczną.
TutajzaśchciałbymzwrócićuwagęCzytelnika
napodstawowepozycjeksiążkowe,abyzapoznał
sięznimiwcelupogłębieniawiadomościzpod-
stawogólnejmetodologiinauk,awszczególności
metodologiibadańpsychologicznych.
***
Nakonieckilkauwagonowymwydaniu.
Metodologiabadańpsychologicznychjestnie-
przerwanieobecnawksięgarniachicodlaauto-
raszczególnieważnewprogramachkształcenia
studentówpsychologii(abywarównieżczytana
przezstudentówpokrewnychnaukspołecznych
np.pedagogiki)od1996r.Odtegoczasubyłasie-
demnastokrotniewznawianaprzezWydawnictwo
NaukowePWN.Wskaźnikiemjejpopularności
XVII