Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
natomiastzasiedlająśrodowiskanietypowe,owysokiejtemperaturze,czydużym
zasoleniu,m.in.:bakteriesiarkowe,metanoweiin.Komórkiprokariotycznesą
otoczonebłonąkomórkowąogrubościok.8nm,zbudowanązbimolekularnej
warstwylipidowejorazwbudowanychwnią(skompleksowanychznimi)białek
błonowych.Większośćkomórekjestdodatkowootoczonaścianąkomórkową
ofunkcjimechanicznejibudowieglikopeptydowej(makrocząsteczkisązbudowane
zbiałekioligosacharydów).Niektórebakteriezawierająwici,któresąorganami
ruchu.
Komórkieukariotyczne0Wodróżnieniuodprokariotów,komórkieukario-
tycznemająjądrootoczonespecyficznąbłonąwyposażonąwliczneporysłużącedo
transportudużychcząsteczek,np.mRNA.Zawierająoneponadtowieleinnych
organelliotoczonychbłonamiozróżnicowanejbudowie,zależnejodpełnionych
funkcji.Zichudziałempowstajągłównieorganizmywielokomórkowe,ajednym
zwyjątkówsąnp.drożdże.Komórkiroślinizwierzątmająbardzopodobnąstrukturę
podstawową,aróżniąsięwystępowaniemlubbrakiemniektórychorganelli,np.:
chloroplastówuroślin,auzwierzątlizosomów.Opróczbłon,którymisąotoczone
wszystkiekomórkieukariotyczne,komórkiroślinnepodobnedobakteriizawierają
równieżściany,jednakichbudowajestinna.Schematybudowykomórekpro-
ieukariotycznychprzedstawiononarys.2.1.
2020
Składchemiczny
Komórkajestzbudowanazogromnejliczbyróżnorodnychskładnikównieorganicz-
nychiorganicznych,którychmasycząsteczkowewahająsięodkilkunastudowielu
tysięcydaltonów(Da).Wieletychskładnikówtworzynierozpuszczalnewwodzie
strukturynadcząsteczkowe,ainne–rozpuszczalnewwodzie–stanowiąbezpośred-
niemetabolity,czyliskładnikiprzemianymaterii.Większośćreakcjibiochemicz-
nychodbywasięwśrodowiskuwodnym.
202010
Wodaijejfunkcje
Spośródwszystkichskładników,znajdującychsięwkomórceżywej,wodawy-
stępujewnajwiększychilościach;jejzawartośćwynosi70–98%.Jedyniewnie-
którychtkankach,np.:podporowychczytłuszczowych,wodawystępujewmniej-
szychilościach.Jejzawartośćwposzczególnychtkankachjestwzględniestała,
awiększewahaniamogąpowodowaćpoważnezaburzeniawprzemianiematerii.
Bilanswodnyorganizmujestutrzymywanyprzezodpowiednipobórwodyze
środowiskaijejwydalanie.Organizmwielokomórkowyczerpiewodęzpożywienia
(zwierzęta)lubzgleby(rośliny)orazzutlenianiabiologicznego,któregojednym
zproduktówkońcowychjestwoda.Wydalaniewodyjestregulowanewzależności
odistniejącychnadmiarów.Uzwierzątwyższychprzeznerkizmoczem,oddy-
chanieorazpocenie,auroślinprzezzmianyszybkościtranspiracji.Wposzczególnych
komórkachbilanswodnyjestutrzymywanynazasadzieciśnieniaosmotycznego,
wynikającegozestężeńsubstancjirozpuszczalnychwcytoplazmiepodstawowej.
26
