Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Sódipotaswystępująworganizmachżywychwznacznychilościach,aich
funkcjemajągłówniecharakterfizjologiczny–utrzymanieodpowiedniegostanu
uwodnienia,cowiążesięzwłaściwościamiosmotycznymiichsoli.Sóduzwierząt
mapodstawoweznaczenie,natomiasturoślinniejestkonieczny.Potasnatomiast
jestaktywatoremniektórychenzymów.
Równieżjonymetaliciężkich(Mn,Zn,Cu,Mo,Co),którewdużychstężeniach
działająhamująconaliczneenzymy,wilościachśladowychdziałająaktywującolub
stanowiązasadniczyczynnikstrukturalny,względniestabilizującycząsteczkiwielu
enzymów.Jonytewystępująwpożywieniunaogółwdostatecznychilościach,
aniedoboryzdarzająsięrzadko.
Ważnymskładnikiemmineralnymjestrównieżsiarka,którawchodziwskład
dwóchaminokwasówbiałkowych–cysteinyimetioniny,awięcibiałek(głównie
strukturalnych),atakżedwóchwitamin–biotynyitiaminy,którewystępująjako
składnikikoenzymów.ZnanesąrównieżzwiązkizawierającejonySO
sacharydy,którebiorąudziałwregulacjitransportumetabolitów.Dlategofunkcje
2\,np.
4
biochemicznesiarkipolegająnauczestnictwiewbudowiecentrówkatalitycznych
wieluenzymóworazwbudowiebiałekstrukturalnych,gdzietworząsięzudziałem
siarkistosunkowomocnewiązaniadisulfidowe.Wreszcieważneznaczeniewprze-
noszeniuelektronówmająbiałkażelazo-siarkowe.
Domikroskładnikówniezbędnychlubpożądanychwmetabolizmienależąteż:
bor–typowywprzemianachroślin,orazfluorijod–typowedlaprzemian
zwierzęcych;jodjestnp.składnikiemhormonów,afluor–szkieletu,zwłaszcza
uzębienia.Istniejeteżgrupapierwiastkówwystępującychworganizmach,których
obecnośćniejestjednakdlanichniezbędna.
202030
Funkcjeskładnikóworganicznych
Substancjeorganicznezawartewżywejkomórcesąbardzozróżnicowanepod
względemcharakteruchemicznego,wielkościcząsteczekifunkcji.Zewzględu
napełnionefunkcjemożnajepodzielićnaspecyficzne(informacyjne)iniespe-
cyficzne(zapasoweimetabolitypośrednie).Związkamispecyficznymiwystępu-
jącymiwtypowychkomórkachsąbiałkaikwasynukleinowe.Białkapełnią
różnorodnefunkcje,przedewszystkimkatalityczne,strukturalneiregulacyjne.
Sąsubstancjamiwielkocząsteczkowymi,zbudowanymizaminokwasówimają
ścisłąorganizacjęcząsteczek.Przeciętnakomórkazawierawieletysięcyrodzajów
białek,aichwytwarzaniejestściśleuwarunkowanewłaściwościamigenetycz-
nymidanegoorganizmu.Materiałgenetycznyjestzkoleireprezentowanyprzez
kwasynukleinowe,czyliwielkocząsteczkowesubstancjeocharakterzepoli-
nukleotydów,zawierająceazotifosfor.Dzielisięjenakwasydeoksyrybonuklei-
nowe–DNA,którewystępująjakocząsteczkioustalonymdlaorganizmuskładzie
orazkwasyrybonukleinowe–RNA,ozróżnicowanejstrukturze;komórkaza-
wierawielerodzajówRNAzależnieodróżnorodnościwytwarzanychbiałek.
Tedwiegrupyskładnikówmającharakterbardzospecyficzny,informacyjny,gdyż
odichbudowychemicznejzależąwłaściwościdanejkomórkiorazkierunki
metaboliczne.
30