Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
203030
Plastydy(chloroplastyileukoplasty)
Plastydysątypowymiorganellamikomórekroślinnych,któresłużąrozlicznym
specjalnymcelom.Największeznaczeniemająchloroplasty,ponadtowyróżniasię
bardziejzróżnicowanepodwzględemfunkcjileukoplasty.
Chloroplastywystępująwewszystkichkomórkachzdolnychdofotosyntezy
itenprocesjestichpodstawowąfunkcją.Komórkiroślinkwiatowychzawierają
50–200chloroplastówośrednicy5–7
u
m.Sątodyskowatetworyotoczonepodwójną
błoną,przyczymbłonawewnętrznajestsilniesfałdowanawzagęszczonetwory
błonowe,określanejakograna.Składająsięonezregularnychbeczułkowatych,
lipoproteinowychtworówzwanychtylakoidami,którezawierająpodstawowe
barwnikifotosyntezy–chlorofileikarotenowce.Tylakoidysązawieszonewtzw.
stromie–wodnymroztworzelicznychenzymówimetabolitów,uczestniczących
wprocesachzwiązanychzprzyłączaniemCO
synteząATP,przyudzialeenergiiświetlnej.Około50%białkarozpuszczonego
2
ijegoredukcjidosacharydóworaz
wstromie,czylitzw.frakcjiIstanowipodstawowyenzym–karboksyla-
za͞oksygenaza1,5-bisfosforanurybulozy(s.340).Wchloroplastachodbywająsię
równieżprocesytowarzyszące,np.biosyntezachlorofilów.
Większośćenzymówuczestniczącychwprzemianachchloroplastówwytwarza
się,,namiejscu”podkontroląDNAwystępującegowniewielkiejilościwtych
organellach,gdyżchloroplastysąnajbardziejautonomicznespośródwszystkich
organellikomórki.
Spośródleukoplastównajlepiejpoznanoamyloplasty,któresąwykorzys-
tywanejakostrukturymagazynującegranulkiskrobi.Wszystkieplastydy,awięc
ichloroplastytworząsięprzezpodziałitacechawiążesięzwyklezpodziałem
komórki,jakkolwiekuroślinwyższychistniejemożliwośćstopniowegorozwoju
przezformęproplastydów–drobnych,kulistychtworówstanowiącychformy
prekursoroweplastydów.
203040
Mitochondria
Mitochondriasątowałeczkowatetworyośrednicyok.1
u
midługoścido7
u
m,które
mogązajmowaćnawetdo2%objętościcytoplazmypodstawowej.Sąotoczone,
podobniejakchloroplasty,błonązewnętrznąiwewnętrzną,któreróżniąsięskładem
iaktywnościązwiązanychznimienzymów,awięcfunkcjami.Błonazewnętrzna
zawieraspecyficznebiałko–porynę,któraumożliwiaprzepuszczanieskładników
owielkoścido10kDa,natomiastbłonawewnętrznajesttrudnoprzepuszczalna
nawetdlaprotonów,atransportprzezniąmetabolitówodbywasięprzeztzw.,,pompy
metaboliczne”.Mitochondriasąwypełnionetreściązwanąmatriks,zawierającą
m.in.liczneenzymyorazDNA.Sąonenazywaneczęstoagregatamienergetycznymi
komórki,gdyżprzebiegająwnichpodstawoweprocesyzwiązanezpobieraniemtlenu
iwydzielaniemenergii–końcoweetapyutleniania(spalania)sacharydów,lipidów
iaminokwasówdoCO
enzymów,tzw.cyklukwasówtrikarboksylowych,spiralikwasówtłuszczowych,ana
2
iH
2
O.Wmatriksznajdująsięwięckompletnesystemy
wewnętrznejpowierzchniwewnętrznejbłony–łańcuchaoddechowegowraz
34
