Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
zniszczonejbłonykomórkowejibłoncytoplazmatycznych(uroślinrównieżścian
komórkowych),atakżestrukturymniejtypowewystępującewkomórkachspecjal-
nych.Należądonichcentriole,typowedlakomórekzwierzęcychorazflagellaicillia
spotykanewlicznychkomórkacheukariota.
Rybosomysądrobnymistrukturamiośrednicy0,02
u
m,zbudowanymizok.
35%białkai65%RNA,wpowiązaniuzktórymiodbywasiębiosyntezabiałka,
wymagającawspółdziałaniainformacjiwpostacispecjalnejfrakcjiRNA(mRNA)
dostarczonychzjądra.
Znanesądwatypyrybosomów:
1)większe,występującewkomórkacheukariotów,
2)mniejsze,charakterystycznedlaprokariotaorazdlaorganellieukariota,
zdolnychdosamodzielnejsyntezybiałka(mitochondria,chloroplasty).
Obatypysązbudowanezdwóchnierównychpodjednostek.Wkomórce
występująoneswobodniewilości5000–50000lubsązwiązanezzewnętrzną
powierzchniąbłonREiniewykazująspecjalizacjidorodzajusyntetyzowanego
białka.
Wtrakcieprocesubiosyntezybiałkarybosomymogągrupowaćsięwzespoły
(do20sztuk)zwanepolirybosomami(polisomami).
Retikulumendoplazmatycznewystępujewpostacisiecikanalików,naczyń
ispłaszczonychworeczków(cystern).Jegowewnętrznatreśćłączysięzjednejstrony
znukleoplazmą,azdrugiejzaparatemGolgiego,występującymwpostaci
spłaszczonychtworówbłonowych.REdzielisięnafrakcjęszorstką,pokrytąna
powierzchniodstronycytosolurybosomamiigładką,wolnąodtychstruktur.
AparatGolgiegojestzbudowanyzzespołutzw.diktiosomówiulokowanyblisko
frakcjigładkiejRE,odstronycentrumkomórki.PodrugiejstronieREsąwytwarzane
ziarnistościzawierająceliczneenzymyiinneskładniki;przesuwająsięonewstronę
błonykomórkowej,stapiająsięzniąiwtensposóbwwynikutzw.egzocytozy
następujewydalaniesubstancjizawartychwtychziarnistościach.AparatGolgiego
jestmiejscemsyntezy(modyfikacjipotranslacyjnej)ipolimeryzacjiglikoproteinlub
siarczanowychpochodnychsacharydów,awystępującywwątrobiepośredniczy
wprzekazywaniulipoproteiniwitaminrozpuszczalnychwlipidachdokrwi.Tak
więcREwspólnie(lubrównolegle)zaparatemGolgiegopełniwkomórcefunkcje
sortujące,wydzielnicze,transportoweiniektóresyntetyczne,m.in.wtworzeniubłon
cytoplazmatycznychikomórkowych.
Strukturyokreślanejakoflagella(wici)ikrótszeodnichciliamożnatraktować
jakoorganelleruchukomórekeukariotycznych.Jednakichmodyfikacjemogąsłużyć
jakoreceptoryświatławźrenicyokaczysmakunajęzyku.Wreszciewskładtej
frakcjiwchodząskładnikibłonykomórkowej,którejskładibudowabędąomówione
wdalszejczęściksiążki.
203070
Cytosoliwakuole
Poodwirowaniuwszystkichstrukturpodkomórkowychpozostajeroztwórwypeł-
niającyżywąkomórkę,tzn.cytosolitreśćwakuoli(np.wkomórkachroślinnych).
36
