Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Worganizmachwielokomórkowychwodapełniponadtofunkcjeocharakterze
fizjologicznym,jakwymianaciepła,czytransportsubstancjirozpuszczonychdo
poszczególnychtkanek.Naprzykładuzwierząttransporttlenuiniektórych
składnikówpokarmowychodbywasięprzezkrew,docierającązapośrednictwem
naczyńkrwionośnychdowszystkichtkanekwymagającychichobecności.Na-
tomiastwroślinachtransportskładnikówpobieranychzglebyprzezkorzeniedo
liściiinnychczęściroślinyodbywasięzprądemtranspiracjiprzeznaczynia,
awkierunkuodwrotnymprzemieszczanieasymilatówfotosyntezynastępujeprzez
rurkisitowe.
202020
Funkcjesolimineralnych
Niemniejważneniżwodawprzemianiemateriisąsolemineralne,które
worganizmieżywymwystępująrozpuszczonewsokukomórkowymlubwcieczach
pozakomórkowych,awniektórychprzypadkachwpostacinierozpuszczalnych
składnikówstrukturalnych.Uważasię,żeworganizmachżywychpowinnowy-
stępowaćconajmniej30pierwiastków,zktórych13toniemetale(C,H,O,N,
S,P,Cl,Br,I,F,B,Si,As),a17tometale(Ca,Mg,K,Na,Fe,Cu,Zn,Ni,Co,
Mn,Al,Pb,Sn,Mo,V,TiiSe).Wszystkietepierwiastkidzieląsię,wzależności
odichilościniezbędnychdoprawidłowegofunkcjonowaniaorganizmu,na
dwiegrupy:
1)makroskładniki(C,O,N,H,Na,K,Ca,Mg,CliP),potrzebnewilościach
ponad1mg͞gświeżejtkanki;
2)mikroskładniki(pierwiastkiśladowe),potrzebnewmniejszychilościach,
doktórychnależąpozostałezwymienionychpierwiastków.
Donajważniejszychfunkcjisolimineralnychnależą:
1)funkcjastrukturalnalubpodporowa,polegającanaudzialesoli,np.
wbudowiekośćcazwierzątkręgowych(fosforanwapnia)lubściankomórkowych
glonów(ditlenekkrzemu),
2)funkcjaosmotycznaibuforująca,polegającanaudzialesolimineralnych
wutrzymywaniuokreślonychwłaściwościfizykochemicznychroztworówkomór-
kowychimiędzykomórkowych;zasadniczeznaczeniematu:ciśnienieosmotyczne,
którezależyodstężeniajonówimałocząsteczkowychzwiązkóworganicznych
wroztworze,atakżezachowanieodpowiedniego–dladziałaniaenzymów–stężenia
jonówwodorowych;toostatniejestuzyskiwanedziękibuforującymwłaściwościom
solisłabychkwasówisłabychzasad;jakpodanowrozdz.9,wmechanizmach
buforujących,obokskładnikówmineralnych,biorąudziałrównieżsłabekwasy
organiczneorazsłabezasadytypuaminiichpochodnych,
3)funkcjebiochemiczne,polegającenabezpośrednimudzialejonówmetali
lubniemetaliwreakcjachbiochemicznych;wieleenzymówzawierawswejstruk-
turzejonynieorganicznelubwymagaaktywacjizichudziałem,aponadtowiele
biologicznieczynnychzwiązkówzawierawswymskładziemetale(np.chlorofile
lubhem,któreniemającharakteruenzymówlubkoenzymów).
28
