Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Składchemicznyifunkcjekomórki
kompletmałocząsteczkowychsubstratówbiosyntezyjak:aminokwasy,nukleotydy,
sacharydyiichpochodne.Wcytosoluznajdująsięenzymyglikolizyoraz
Cytosoljestroztworemlepkimigęstym,zawierabiałka(głównieenzymy)oraz
2
poszczególneenzymyinnychprzemian,np.związkówazotowych.Cytosolniejest
ciecząhomogenną,gdyżzawieratzw.cytoszkielet,czylisiatkęwłókienekutrzymują-
cychjegokształt.dnichwyróżniasięm.in.:mikrotubule,filamentyoraz
ziarnistościglikogenu,lipidówiin.
Wakuolewystępująwkomórkachroślinwyższychiniższych;wmłodych
komórkachniewielkie,awdojrzałychmogąwypełniać80%ichobjętości.
Zawierająoneroztwórsacharydów,kwasóworganicznych,białek,solimineralnych,
tlenuiCO
użytecznychiodpadowych,przyczympierwszeznichulegająstopniowemu
2
orazbarwników.Funkcjawakuolipoleganasegregacjisubstancji
zagęszczaniu,dokrystalizacji.
Zpodanegoprzegląduwynika,żekomórkajesttworemprzestrzennieifunk-
cjonalnie,precyzyjniezorganizowanym.Współdziałającezesobąsubstratyienzymy
znajdująsięwniejwbezpośrednimkontakcie,aoddzielenieposzczególnychstref
błonamiookreślonejprzepuszczalnościjestjednymzczynnikówregulacjibio-
chemicznej.
2040
Strukturabłonbiologicznychiściankomórkowych
204010
Wprowadzenie
Wspomniano,żekomórkajestoddzielonaodśrodowiskabłonąoograniczonej,ale
ściśleregulowanejprzepuszczalności.Podobnie,treśćorganelli,takichjakjądro,
mitochondria,chloroplasty,lizosomy,jestoddzielonaodcytosolubłonami(jedno-
lubdwuwarstwowymi),specyficznymidopełnionychfunkcji.Umożliwiatozjednej
stronyzachowanieodrębnościmetabolicznejorganelliorazkomórkijakocałości,
azdrugiejutrzymaniemiędzynimiłączności,dziękiistnieniuregulowanego
transportumetabolitówprzezbłony.
Opróczbłony,komórkiroślinneibakteryjnedodatkowootoczoneprzez
ścianę,któraprzezdziałaniemechanicznenadajekomórceokreślonąwielkość
ikształt,atakżesztywnośćiodpornośćnauszkodzeniaiczęstoatakpatogenów.
204020
Strukturabłonbiologicznych
Zarównobłonakomórkowa,jakibłonyorganelli,mająstrukturęumożliwiającą
funkcjeograniczonejprzepuszczalnościiregulowanegotransportumetabolitów.
Badaniamikroskopoweichemiczneumożliwiłyprzyjęciepojęciastrukturybłony
elementarnej,którazzachowaniemżnicfunkcjonalnychodnosisiędowszyst-
kichtypówbłon.Podstawowymiichskładnikamilipidywłaściweifosfolipidy
37