Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Psychologiaklinicznaizdrowiaapsychopatologia–wzajemnezależności
objawowych,opisanychprzyużyciupojęćcha-
rakteryzującychobserwowalneobjawyzaburzeń
psychicznychlubzaburzeńzachowania.Każda
klasazaburzeńpsychicznych,wodróżnieniuod
innychchoróbsomatycznych,jestoznaczonali-
terąF.Alfanumerycznośćpoleganatym,żezabu-
rzenieoznaczonejestkodemzłożonymzjednej
literyinastępującychponiejdwóchliczb(np.
schizofreniahebefreniczna–F20.1;zespółuza-
leżnieniaodalkoholu–F10.2).Główneklasysą
uporządkowanehierarchicznie,coznajdujeod-
zwierciedleniewużytychkolejnoliczbacharab-
skich.Zakresklasyfikowaniazaburzeńobejmuje
odF00.00doF99.99.Ponieważopisanedotychczas
zaburzeniapsychiczneniezapełniływszystkich
pozycji,dlategoklasyfikacjajestotwartaimożna
wprowadzićdoniejjeszczeokoło1tys.zaburzeń.
KlasyfikacjaICD-10(1997)zawieraoperacjo-
nalizacjękryteriów,którezostałyprzedstawione
wpodręcznikuBadawczekryteriadiagnostyczne
(DiagnosticCriteriaforResearch,DCR,10,1993;wyd.
polskie1998).Kryteriadiagnostycznekażdegoza-
burzeniapsychicznegoopatrzonoliteramiicy-
frami,cowskazujenaichuporządkowaniewe-
długstopniaogólnościiznaczenia.Wyraźnie
określonokryteriaobowiązkowe–konieczne(du-
żeliteryA,B,Citd.)iniekonieczne(cyfry1,2,3,
itd.orazmałeliterya,b,citd.).
Rozpoznaniekonkretnegozaburzeniapsy-
chicznegopowinnozachodzićnapodstawiein-
formacjiopacjencie,którekoncentrująsięna
dwóchaspektachjegofunkcjonowania,oraz
naoceniekontekstupoprzedzającegoiwspółwy-
stępującegozobjawami.Diagnozowaniedotyczy
trzechosi,naktórychopisanejestzaburzenie
psychiczne:
•ośI–rozpoznanieklinicznepodstawoweito-
warzyszące;
•ośII–poziomniesprawnościmierzonyskalą
0–5
(brak
niesprawności
–
głęboka
niesprawność)wzakresie:A.Dbałościosiebie,
B.Aktywnościzawodowej,C.Rodzinyidomu,
D.Szerszegokontekstuspołecznego;
•ośIII–czynnikikontekstowe,którewywarły
wpływnawystępowanie,obrazkliniczny,
przebiegprocesu,zejścielubleczeniezabu-
rzeńwymienionychnaosiI.
ZgodniezzasadąprzyjętąwICD-10(2000,
s.17)klinicystamożerozpoznaćtylezaburzeń
psychicznychupacjenta,ilepotrzeba,bywpełni
ująćobrazkliniczny.Gdyustalasięwięcejniżjed-
norozpoznanie,wówczasnależywskazaćjako
pierwszetozaburzenie,którejestpodstawowe
zperspektywycelubadania.Naprzykładkiedy
uosobyrozpoznanozaburzenieosobowości,uza-
leżnienieodalkoholuizaburzenialękowe,toja-
kopodstawowezaburzeniemożemyrozpoznać
uzależnienieodalkoholu,gdyosobazgłaszasię
wceluodbycialeczeniaodwykowego.Jednakże
poleczeniu,gdypacjentutrzymujeabstynencję
izgłaszasięnapsychoterapię,zapodstawowe
możnauznaćzaburzenieosobowości,apozosta-
łezakolejne.
KlasyfikacjaICD-11,jakwskazująróżnepubli-
kacje,maodwoływaćsiędodorobkubadaczy
iklinicystów,którzystworzyliDSM-5.Głównepy-
taniedotyczytego,wjakimstopniuwklasyfikacji
ICD-11znajdziezastosowaniemodelhybrydo-
wy–dymensjonalno-kategorialny–zaburzeń
psychicznych,którywzbudzataklicznewątpli-
wościwśródpsychiatrów(McGuffiniFarmer,
2014;Tyrer,2014).Należyprzyjąć,żeobieklasyfi-
kacjebędąbardziejdopasowaneizharmonizo-
wane,ponieważwielezaburzeńpsychicznych
wICD-11jestopisanychwedługzałożeńmodelu
hybrydowego.Zostanąstworzoneconajmniej
dwiewersjepodręcznika:jedna,zalecanadosto-
sowaniawplacówkachspecjalistycznych(opisy
kliniczneiwytycznediagnostyczne),idruga–do
stosowaniawpodstawowejopiecezdrowotnej.
Przedmiotemdyskusjijestpowstaniespecjalnej
wersjiICD-11docelówbadawczych(Bucci,2014).
4.2.3.KlasyfikacjaAmerykańskiego
Towarzystwa
Psychiatrycznego–DSM-5
Koniecznośćzwiększeniarzetelnościitrafności
postępowaniadiagnostycznegonapodstawie
systemuklasyfikacyjnegopowodowała,żezespo-
łyekspertówAmerykańskiegoTowarzystwaPsy-
chiatrycznegowprowadzałyzmianywkolejnych
edycjachDSM.Międzyrokiem80.a90.ubiegłego
stuleciabyłytrzyrewizjeklasyfikacjiDSM,ostat-
nia–piąta–ukazałasiępoupływieprzeszło
12latodDSM-IV-TR(2000).Badaniaprowadzone
przezzespołyekspertówAPAmająogromnezna-
72[[[
