Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Psychologiaklinicznaaklasyfkacjezaburzeńpsychicznych
czeniedlarozwojupsychopatologiiorazmetodo-
logiitworzeniasystemówklasyfikacyjnych.
tystycznegozaburzeńpsychicznych(Diagnosticand
StatisticalManualofMentalDisorders,DSM-5)
zawieranajbardziejaktualnekryteriadiagno-
styczneorazopiszaburzeńpsychicznychiza-
chowania,którekoniecznedorozpoznania
PiątewydaniePodręcznikadiagnostycznegoista-
konkretnychjednostekklinicznych.Dołożono
ogromnejstaranności,żebywypracowaćuaktual-
nione,wspólnepojęciaijęzykzzakresupsycho-
patologii,wceluulepszeniakomunikacjimiędzy
klinicystamiróżnychspecjalnościwsprawach
ważnychdlapacjentów.Wszystkietedziałania
miałynaceluzwiększenietrafnościdiagnozyróż-
nicowejiefektywnościleczenia.Różnicedo-
tyczącecharakterystykiposzczególnychzaburzeń
klinicznychmiędzyDSM-IV-TRaDSM-5szcze-
gółowoprzedstawionewczęściIVpodręcznika.
Zaburzeniepsychicznejestdefiniowane
wDSM-5(APA,2013a,s.20)jakosyndrom,cha-
rakteryzującysięklinicznieznaczącymzakłóce-
niemwfunkcjonowaniupoznawczym,regulacji
emocjilubzachowania,któreodzwierciedlają
nieprawidłowościprocesówpsychologicznych,
biologicznychlubrozwojowych,leżąceupod-
stawowychzaburzeń.Zaburzeniapsychiczne
zwyklepowiązanezeznaczącymstresemlub
niezdolnościądopodejmowaniaaktywności
społecznej,zawodowejalbodotyczącejinnych,
ważnychdziedzinżycia.Niezaburzeniempsy-
chicznymzachowanianiezgodnezoczekiwa-
niamispołecznymiczykulturowousankcjono-
waną(podzielaną)reakcjąnazdarzeniestresowe
czystratę,np.kogośbliskiego.Odbiegająceod
przeciętnejzachowaniaspołeczne(np.politycz-
ne,religijneczyseksualne)ikonfliktymiędzy
jednostkąaspołeczeństwemrównieżnieza-
burzeniempsychicznym,chybażeowezakłóce-
niafunkcjonowaniaprzejawemdysfunkcji
procesówpsychicznychizachowaniajednostki
opisanychwklasyfikacji.PodobniejakwDSM-IV
(1994),wyraźniepodkreślasię,żeprzedmiotem
klasyfikacjijestzaburzeniepsychiczne,anieoso-
by,dlategonieużywasięwklasyfikacjiokreśleń
typuUschizofrenik”czyUneurotyk”.
MimożeDSM-5(APA,2013a),wodróżnieniu
odDSM-IVsensustricto,niejestklasyfikacjąwie-
loosiową,klinicystaprzedpodjęciemdecyzji
orozpoznaniukonkretnegozaburzeniapsychicz-
negopowinienuwzględnićinformacjedotyczące
ogólnegostanumedycznego(ośIII),problemów
psychospołecznychiśrodowiskowych(ośIV)oraz
poziomuzdrowiaiprzystosowania(ośV)pacjen-
ta.WDSM-5wyodrębniono20klaszaburzeńpsy-
chicznychizachowania(tab.4.2),którezklasyfi-
kacjiDSM-IV(APA,1994)obejmujązaburzenia
kliniczneiinnestanymogącebyćprzedmiotem
uwagiklinicystyzosiI,zaburzeniaosobowości,
upośledzenieumysłoweizaburzeniarozwojowe
występującepierwszyrazwokresieniemowlę-
cym,dziecięcymiadolescencjizosiII,atakże
ocenęogólnegostanuzdrowiazosiIII.Proble-
myspołeczneiśrodowiskowe,któreocenia-
nowDSM-IVzgodniezewskaźnikamiosiIV,
wDSM-5zalecasięszacowaćprzyużyciukryte-
riówikodówVwICD9-CMi/lubnowychkodów
zawartychwICD-IO-CM(www.aan.com/code,
2015icd10cm-guidelines-2015),poziomprzysto-
sowaniazaś(ośVzDSM-IV)przyużyciuMiędzy-
narodowejKlasyfikacjiFunkcjonowania,Nie-
pełnosprawnościiZdrowia(WHO,2001;tab.4.3).
Zasadniczo,wkolejnychkrokachpostępowa-
niadiagnostycznegowDSM-5(tamże,s.21–23),
klinicystapowinien:
Rozpoznaćiopisaćwystępująceupacjenta
objawyklinicznenapodstawiekryteriówdia-
gnostycznychzakłóceńpoznawczych,regula-
cjiemocjonalnejizachowaniakonkretnego
zaburzeniapsychicznego,opisanegowjed-
nejzklasklasyfikacji.Tylkowtedy,gdywystę-
pująceupacjentaobjawyspełniająwszystkie
kryterianiezbędnedlarozpoznaniaokreślo-
negozaburzeniapsychicznego,klinicystapo-
winienwskazaćnajegopodtyp,np.zaburze-
niaodżywianiatypuanoreksja,bulimia.Gdy
kryterianiespełnione,wówczasklinicysta
powinienrozważyćzakwalifikowaniezabu-
rzeniadogrupyUinneokreślone”lubUnieokre-
ślone”wdanejklasiezaburzeń.
Ocenićgłębokośćzaburzenia(łagodne,
umiarkowane,ciężkielubekstremalne)na
podstawieliczbyizakresuwystępowaniaob-
jawówrozpoznanegozaburzeniapsychiczne-
goorazjegoprzebiegnapodstawieanalizy
nasilaniasięvs.zanikaniaobjawów,np.pa-
cjentwczęściowejremisji,wpełnejremisji.
Wrozpoznaniunasileniazaburzeniapowinno
sięuwzględnićintensywnośćobjawów,ich
częstotliwość,czastrwania,liczbęlubinne
ważnewskaźnikizaburzeń.
73