Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
takżetransmitowaneonline,dotyczącewieluzagadnieńzobszaruprawidłowegożywie-
nia.W2017rokuprzyInstytucieŻywnościiŻywieniawWarszawiepowołanoNarodowe
CentrumEdukacjiŻywieniowej(NCEŻ),dziękirealizacjiprogramubadawczegowspółfi-
nansowanegoprzezSzwajcarięwramachwspółpracyznowymikrajamiczłonkowskimi
UniiEuropejskiej.ObecniedziałaniaCentrumsąfinansowaneprzezMinisterstwoZdrowia.
NCEŻbazujenawieloletnimdoświadczeniuiwiedzynaukowcówzIŻŻ.Ponieważdziała
wyłącznieonline,potencjalniekażdymanieograniczonydostępdorzetelnejwiedzyna
tematżywieniaizdrowegostylużycia,jakzmienićdietęizłenawykiżywieniowenako-
rzystnedlazdrowia.NCEŻprowadziteżinternetowąporadniędietetycznąCentrumDie-
tetyczneOnline,wktórejeksperciwspółpracującyzCentrumudzielająbezpłatnychkon-
sultacjionline.WedukacjiżywieniowejmłodzieżyistotnąrolęodgrywaOlimpiadaWiedzy
oŻywieniuiŻywności,organizowanaprzezUniwersytetPrzyrodniczywPoznaniuiZespół
Szkółnr6im.MikołajaRejawSzczecinie,wktórejcorocznieod1995rokuuczestniczy
pokilkatysięcyuczniówśrednichszkółogólnokształcącychizawodowychzcałejPolski.
Wtrzecimtysiącleciuświatstanąłprzednajwiększymiwyzwaniami,anaukaożywieniu
matudoodegraniabezprecedensowąrolę.Niekorzystnewzorceżywieniowe,niedoży-
wienieirozprzestrzenianiesięchoróbdietozależnychsąkonsekwencjamim.in.poważ-
nychzmianwsposobieprodukcji,sprzedaży,marketinguikonsumpcjiżywnościnacałym
świecie.Stałosięjasne,żewobliczuglobalnejsyndemiiotyłościiinnychchoróbdietoza-
leżnych,niedożywieniaizmianklimatuniezbędnesązmianyprzywracającerównowagę.
Osiągniętoświatowykonsensuscodouznaniakoniecznościdalszegorozwojuwsposób
zrównoważony,czyliprzezoptymalne,świadomeiodpowiedzialnekorzystaniezdostęp-
nychzasobównaturalnych,dóbriusługnapoziomiejednostek,gospodarstwdomowych,
wspólnotispołecznościlokalnych,środowiskbiznesowych,samorządówterytorialnych,
rządówkrajowychistrukturmiędzynarodowych.W2020rokudodatkowymobciąże-
niemstałasiępandemiaCOVID-19,którauświadomiła,żenależyznaczniewięcejuwagi
niżdotychczaspoświęcićprewencjichoróbniezakaźnychinierównościomspołeczno-
-ekonomicznym,abyprawokażdegoczłowiekadowłaściwegowyżywieniamogłobyć
respektowane.
Statycznepojęciegospodarkiżywnościowejzastąpionopodejściemsystemowym.System
żywnościowynaforumFAO(2020)zdefiniowanojakoHwszystkieelementy(środowisko,
ludzie,nakłady,procesy,infrastruktura,instytucjeorazdziałania),któreodnosząsiędosfe-
ryprzedprodukcyjnej,produkcji,przetwarzania,dystrybucji,przygotowaniaikonsumpcji
żywności,atakżerezultatytychdziałań,wtymwynikispołeczno-ekonomiczneiśrodowi-
skowe”
.Zrównoważonysystemżywnościowyfunkcjonujewsposóbzapewniającybezpie-
czeństwożywnościoweiżywieniowedlawszystkichludziwtakisposób,żeekonomiczne,
społeczneiśrodowiskowepodstawydogenerowaniategobezpieczeństwadlaprzyszłych
pokoleńniesązagrożone.Elementemtegosystemupowinnybyćzdroweizrównoważo-
newzorceżywieniowe.ZgodniezdefinicjąwydyskutowanąprzezekspertówFAOiWHO
(2019),takisposóbodżywianiapromujewszystkiewymiaryzdrowiaidobregosamopo-
czuciajednostek,wywieraniewielkąpresjęiwpływnaśrodowiskonaturalne,jestprzy-
stępnycenowo,bezpiecznyisprawiedliwyorazakceptowalnykulturowo.Celemzdrowej,
3.Celeizadanianaukiożywieniu
41
