Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
jestproduktemodżywiania,przyczymdziedzicznośćdostarczakodu(projektukonstruk-
cyjnego)ciała,aodżywianie-materiałówdojegobudowy.
StanisławBerger,inicjatorkształceniawdyscyplinieHżywienieczłowieka”napoziomieuni-
wersyteckimwPolsce,w1988rokuwyznaczyłramydefinicyjnenaukiożywieniu,stwier-
dzając,żeHżywienieczłowiekajakodyscyplinanaukowazajmujesięwspółzależno-
ściąmiędzypożywieniemaorganizmemczłowiekanapoziomachmolekularnym
(submolekularnym),komórkowym,tkankowym,całegoorganizmuorazpopulacji”.
PodobnieklasycznepodejścieprzedstawiadefinicjaGeorge’aPounisa(wksiążceAnalysis
inNutritionResearch,wydanejw2019r.),mówiąca,żeHnaukaożywieniuczłowiekajest
naukąożywności,składnikachodżywczychiinnychsubstancjachwniejzawartych,
ichdziałaniu,wzajemnymoddziaływaniuirównowadzewodniesieniudozdrowia
ichoroby,atakżeoprocesach,wktórychorganizmludzkipołyka,wchłania,trans-
portuje,wykorzystujeiwydalasubstancjeżywnościowe”.
Obecniejednak,wXXIwieku,wyłoniłsięnowynurtdefiniowanianaukiożywieniuczło-
wieka,uwzględniającywyzwaniazrównoważonegorozwojuświata.NaXVIIMiędzyna-
rodowymKongresieŻywieniawWiedniuw2001roku,gdziedyskutowanoowizjinauk
żywieniowychwtrzecimtysiącleciu,przyjętodefinicję,zgodniezktórąHnaukaożywie-
niuzajmujesiębadaniemcałościrelacjimiędzyfunkcjonalnymi(metabolicznymi,
behawioralnymi)charakterystykamiorganizmuijegośrodowiskadietetycznego,
zeszczególnymuwzględnieniemskładnikówodżywczychidietyjakocałości”.
W2005rokuzaproponowanojeszczeszerszespojrzenienazakrespojęciowynaukiożywieniu
człowieka.WramachDeklaracjizGiessenstwierdzono,żedyscyplinazachowaswojąobecnątoż-
samośćjakonaukabiologiczna,alewszerszychizintegrowanychramachkoncepcyjnych,gdyż
koniecznestałosięuwzględnieniewymiaruspołecznegoiśrodowiskowego.Naukaożywieniu
człowiekabędziemiałanawzględzie(jakdotychczas)zdrowiepojedynczychosóbipopulacji,
lecztakżezdrowieplanetyrozumianejakodobrobytiprzyszłośćcałegofizycznegoiżywego
świata,któregoczłowiekjestczęścią.Wprzyjętej(jakoroboczej)definicjistwierdzono,żeHnauka
ożywieniutobadaniesystemówżywnościowych,żywnościinapojóworazskładników
odżywczychiinnychskładników,atakżeichinterakcjiwramachwszystkichodpowied-
nichsystemówbiologicznych,społecznychiśrodowiskowychorazmiędzynimi”.
2.3.OsiągnięciaPolakówipolskichinstytucjibadawczych
wrozwojunaukiożywieniu
Przedstawiająckrótkohistorięnaukiożywieniuczłowieka(ryc.2.2),należywspomniećteż
opolskichuczonych,którzyodegraliznaczącąrolęwkształtowaniupodstawtejdyscypli-
nywiedzy.
2.Historianaukiożywieniu
27
