Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
wAzjiiAfryce,gdzieśmiertelnośćdzieciwwiekuponiżej5latna1000zdrowychurodzeń
wynosiok.200,podczasgdywkrajachrozwiniętychnieprzekracza20).
HGłódutajony”
,zwanyinaczejgłodemukrytym,tylkowprzypadkujodu,żelazaiwitaminyA
dotyczyponad2mldludzinaświecie,główniezrozwijającychsiękrajówAfrykiiAzji.
Mimowieluprogramów(realizowanychm.in.zinicjatywyFAO,WHO,UNICEF),mających
nacelueliminacjęlubprzynajmniejograniczenietegozjawiska(przezurozmaiconądie-
tę,suplementacjędiety,fortyfikacjęproduktówżywnościowych-np.jodowaniesoli),
uproguXXIwiekunadalutrzymywałsięwysokipoziomukrytegogłodu,oczymświadczą
poniższedane:
Iponad13%populacjiświatadotykaniedobórjoduprzejawiającysięwolem
endemicznym;
IsubkliniczneniedoborywitaminyAstwierdzasięu10-20%dzieciwkrajach
środkowejAfrykiiniektórychkrajachpołudniowejAzji;
Iniedokrwistośćwywołanąniedoboremżelazamacodrugaciężarnakobieta
wkrajachpołudniowejAzjii25-50%ciężarnychkobietwkrajachśrodkowej
ipołudniowejAfryki.
Jesttobardzorażącyobrazniesprawiedliwościświata,gdziezjednejstronyniedożywie-
nieigłód,powiązaneczęstozchorobamiinfekcyjnymi,złymstanemśrodowiskaorazni-
skimpoziomemekonomicznymzbierająokrutneżniwośmierci,azdrugiej-nasilasię
występowaniechoróbdietozależnychnatlenadmiernegolubwadliwegospożycia:oty-
łości,choróbkrążenia,nadciśnienia,udarówmózgu,cukrzycy,niektórychnowotworów
(zwłaszczaprzewodupokarmowego)orazschorzeńwątroby,nerekiukładukostnego
(osteoporoza).
4.3.ProblemyżywieniowePolski
ProblemyżywieniowePolskiwynikiemjejgeopolitycznegopołożenia,wielowiekowej
tradycjiihistorii,atakżerozwojugospodarczegoiwarunkówsocjoekonomicznych.
nEwolucjasposobużywieniasięPolaków
Wpierwszymokresieistnieniapaństwapolskiego(X-XIIIw.)sposóbodżywianiasięludno-
ścibyłzwiązanyzesposobemirozwojemprodukcjirolniczejorazzasobamiwódilasów.
Podstawowymźródłempożywieniabyładośćprymitywnaisezonowa(zewzględunakli-
mat)produkcjarolnicza,ograniczającasiędouprawyroślinzbożowych(jęczmień,owies,
żyto,pszenica,tatarka,proso)orazniektórychwarzywiowoców(ogórki,marchew,rze-
pa,wiśnie,jabłkaitp.).Uzupełniającąrolęodgrywałomyślistwoirybactwo,dostarczające
produktówzwierzęcych(zwierzynałownairyby).Spożywanorównież,chociażwniewiel-
kichilościach,dzikieowoceigrzyby.Jakoprzyprawystosowanosólkuchenną,czosnek,
chrzan.Bardzoważnąfunkcjęspełniałteżmiódpszczeli.Powszechnymipodstawowym
4.ProblemyżywieniowePolskiiświata.Organizacjemiędzynarodowe
49