Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
pokarmembyłypolewki(np.żur),bryje,kaszeorazplackizziarenzbóż.Podczasuroczy-
stościiprzyjęćpodawanodużeilościpieczonegomięsa(przeważniedziczyzny)inapojów,
główniepiwaimiodu.
WwiekachXIV-XVIInastąpiłrozwójprodukcjiroślinnejihodowlizwierząt(trzodachlew-
na,owce,drób,bydło),atakżeniektórychgałęziprzetwórstwa(młyny,browary,gorzel-
nie),copozwoliłourozmaicićposiłki.WtymczasiewPolscenarodzajżywieniazaczęły
oddziaływaćwpływyzagraniczne.Przyczyniłysiędotegomieszanemałżeństwakrólów,
arystokracjiimagnateriipolskiejorazpolityczneinaukowepodróżewieluPolaków.
Dojadłospisuwprowadzonom.in.ziemniaki,wzbogaciłsięasortymentwarzywiprzypraw
korzennych.Podobniejakwinnychkrajacheuropejskichwystępowałyjednakznaczne
różnicemiędzyodżywianiemsięwarstwuboższychazamożnych.
Dużeznaczeniewsposobieżywieniamiałyzaleceniareligijne,zwłaszczaobowiązujące
wreligiirzymskokatolickiej(długotrwałeposty,dnipostne,specjalnepotrawyzokazji
uroczystościiświątkościelnych).
WkońcuXVIIiwXVIIIwiekuskrystalizowałsięrodzajisposóbodżywianialudnościpol-
skiej.Odznaczałsięondużąliczbądań,różnorodnościąsposobówprzyrządzaniapotraw
(gotowanie,pieczenie,duszenie,zakwaszanie)orazznacznymudziałemmięsa,tłusz-
czuiprzypraw.Ustabilizowałysiętakżeporyspożywaniaiskładzasadniczychposiłków,
tj.śniadań,obiadówikolacji.
WokresierozbiorówPolski(koniecXVIIIw.dopoczątkówXX)dużywpływnaodżywianie
ludnościmielizaborcy(Rosjanie,Prusacy,Austriacy).Wpływtendodziśuwidaczniasię
wzróżnicowaniuzwyczajówżywieniowychitradycyjnychpotrawspożywanychwróż-
nychregionachkraju.
PoIIwojnieświatowejodbudowapaństwawinnejsytuacjitopograficznejiinnymsyste-
miepolitycznymzaważyłazdecydowanienasposobieodżywianiapolskiegospołeczeń-
stwa.Wyżywieniewdrugiejpołowielat40.i50.odznaczałosiędośćmałymspożyciem
produktówpochodzeniazwierzęcegoiniewielkimudziałemżywnościowysokimstopniu
przetworzeniaprzemysłowego.Głównymźródłemenergii(ok.65%)ibiałka(57%)były
produktyzbożowe(żyto,pszenica)iziemniaki.Występująceniedoborypokarmowedoty-
czyłyprzedewszystkimniektórychwitamin(np.CiD)orazskładnikówmineralnych(np.
żelaza).Przyczynątychniedoborówbyłam.in.sezonowośćpodażyowocówiwarzyw,
atakżeniewielkiespożyciemięsa.WyżywienieludnościPolskiwtymokresiebyłowięc
skromne,chociażzaspokajałonaogółpodstawowepotrzebypokarmowe.
Gospodarkaplanowanacentralnie-prowadzonaażdokońcalat80.XXwieku,zapew-
niającataniążywnośćdziękidotowaniuzarównosferyprodukcji,jakisferykonsumpcji
-przyczyniłasiędoosiągnięciaznaczniewyższegopoziomuwyżywienianiżwynikałoto
ztemparozwojugospodarczegokraju.Wlatach1950-1988następowałystopniowoistot-
nezmianywskładzie(podaży)spożywanejżywnościwprzeliczeniunaosobęirok;zmalało
50
CzęśćI.Wstęp
