Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Mezopotamia,AsyriaiBabilonia
Mezopotamia,AsyriaiBabilonia
29
RejonBliskiegoWschodurozciągającysięmiędzyrzekamiEufratiTygrys,znany
późniejjakoMezopotamia,jestuważanyprzezhistorykówkulturyzateren,któregorola
wrozwojucywilizacjiludzkiejjesttrudnadoprzecenienia.Tu,wśródluduUbaidianów,zna-
nychpóźniejjakoSumerowie,powstałpierwszysystemznakówpiśmiennych,zachowanych
dodziśnaglinianychikamiennychtabliczkach.Tupowstawaływysokorozwiniętemiasta,
najbardziejznanezwykopaliskUr,aleiwieleinnych,jakAdab,Erinu,Kisz,Kullab,Lagasz,
LarsaczyNippur.TuUr-Nammu,założycielIIIdynastiipaństwaUr(panujący2112–2095
p.n.e.),stworzyłpierwszywdziejachświatakodekspraw,poprzedzającyoprawiedwastu-
leciainnyibardziejznanyKodeksHammurabiego,królaBabilonii(panującego1792–1750
p.n.e.),którypodbiłkrainęSumerów,wyznaczającnowąepokępodwłasnymirządami.Nie-
zależnieoddynastiiróżnegopochodzeniaipanującychnaróżnychterenachMezopotamii
rozwijałasiętuwspaniałaarchitekturairzeźba,bogatawrytuałreligia,anawetmyśletyczna.
Społeczeństwasumeryjskie,anastępniekontynuującetutejsząkulturękolejnepań-
stwababilońskieiasyryjskieswąekspansjęzawdzięczałym.in.wysokiejsprawnościmilitar-
nejidoskonalącymjąwkrótkichokresachpokojućwiczeniomwojowników.Tećwiczenia,
ujmowanerównieżwformywspółzawodnictwa,możnajużokreślićmianemświadomie
uprawianychprasportów.
ZterenuMezopotamiipochodząważneinformacjeowynalazkułukuiłucznictwie
(4000–3000latp.n.e.).Łuk,jakjużwspomnieliśmyprzyokazjiokresuprehistoryczne-
go,niewątpliwiepowstałwcześniej,wktórymśzokresówrozwojuplemionpierwotnych.
MieszkańcyMezopotamiiiAsyriinietylkoudoskonalilitębroń,alepotraktowalijąjako
elementpolitykipaństwowej:włączyliłukdosystemuszkoleniaarmii,awięcstosowaligo
nietylkopodczaspolowańczywplemiennychstarciach,leczwregularniezorganizowanym
wojsku,gdziepodlegałsystematycznemuprocesowidoskonalenia.
Łucznictwo,rzucanieoszczepami,jazdawierzchemiposługiwaniesięwozamibojo-
wymibyłyumiejętnościamiszczególnieważnymiipopieranymiprzezkolejnychwładców
tegoterenu.Docenianorównieżumiejętnośćpływania.Zpocz.Itys.p.n.e.pochodzi
płaskorzeźbaukazującawojownikówasyryjskichprzepływającychrzekęwpław,atakże
zapomocąłodziwiosłowych.WVIIIw.p.n.e.powstałapięknaasyryjskapłaskorzeźba
przedstawiającapolowaniezłukiemisokołem,znalezionawokolicachChursabadu(dziś
Irak)podczaswykopalisknatereniepałacutamtejszegowładcySargonaII.Niektórzy
zhistorykówkwestionują,czyjesttopolowaniezsokołem,gdyżuszkodzeniepłaskorzeź-
byniepozwalategoostateczniestwierdzić.Jednakznalazcatejpłaskorzeźby,podróżnik
brytyjskiAustinHenryLayard,wksiążceDiscoveriesintheRuinsifNinevehandBabylon
(1853;OdkryciawruinachNiniwyiBabilonu)twierdził,żeukazujeonajednoznacznie
„sokolnikaniosącegoptakanaprzegubieręki”
1
.
Elementwspółzawodnictwacielesnegoznaleźćmożnawsumeryjskimpoemacie
epickimoGilgameszu,władcymiastaUrukwMezopotamii.Gilgameszbyłpostacią
1A.H.Layard,DiscoveriesintheRuinsifNinevehandBabylon,London1853:„Afalconerbearing
ahawkonhiswristappearedtoberepresentedinabas-reliefwhichIsawonmylastvisittothoseruins”
(podkreślenie–W.L.).
