Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
46
STAROŻYTNYBLISKIWSCHÓD
MedycynaegipskazrobiłasporypostępwstosunkudoinnychkrajówBliskiego
Wschodu,choćniewyzwoliłasięzmetodleczeniazapomocązaklęćiodwołańdosił
wyższych.TakzwanyPapiruschirurgicznyzXVIIw.p.n.e.,odkrytyprzezEdwinaSmitha,
zawierawielezaklęćpoprzedzającychróżnegorodzajudiagnozyczyoperacjedokony-
wanenacieleludzkim,stanowiącwyrazwiększegozaufaniawsiłynadprzyrodzoneniż
wiedzę.Niemniejjednakwłaśniewtychpełnychmagiipapirusachznajdujemyinformacje
opierwszychpróbachpoznanialudzkiejanatomii,któraznalazłapraktycznezastosowa-
niewsztucebalsamowaniaciałizachowywaniaichwformiemumii.RównieżwEgipcie
następujepierwszaspecjalizacjaposzczególnychdziałówmedycyny.Herodotpisze,że
„wykonywanieczynnościleczeniajestunichtakwyspecjalizowane,żekażdyztutejszych
lekarzyodpowiadatylkozajednąchorobę”
24
.
PierwszymiznanymizimieniamedykamiwEgipciebyliHesy-ra,nadwornylekarz
władcyEgiptuDżesera(panowałnaprzeł.XXVIIIiXXVIIw.p.n.e.),orazImhotep,rów-
nieżlekarznadworzetegosamegowładcy,azarazemastrologi...architekt.Byćmożeto
połączeniefunkcji,dośćodległychodsiebiewedługwspółczesnychkryteriów,pozwoliło
mułączyćprojektowaniekanałówirygacyjnych,takistotnychwnawadnianiuwodami
Niluuprawrolnych,zpierwszymiuwagaminatematprzepływukrwiwcieleludzkim.
WEgipciepowstałateżpierwszaznanazhistoriimedycynyszkołalekarskawSais
(wpobliżuSaal-Hadżar),wmieściepołożonymwdelcieNilu.Tajnikisztukimedycz-
nejpoznawałatupierwszaznanazimieniakobietalekarkaPeseshet,żyjącawczasach
IVdynastii(XXVII–XXVIw.p.n.e.),aoktórejstarainskrypcjamówi,że„byłaprze-
łożonąkobietzajmującychsięleczeniem”
25
.Wynikałobyztego,żekobietycieszyłysię
wmedycyniestarożytnegoEgiptuwiększymrównouprawnieniemniżnp.wnowożytnej
Europie,gdzieprawokończeniastudiówiodbywaniapraktyklekarskichuzyskałydopiero
podkon.XIXw.
FenicjaiKartagina
CywilizacjaFenicjanjestodpowiedzialnazapierwszewhistoriiniewpełnialfabe-
tycznepismo,napodstawiektóregopowstałalfabetgrecki,azaniminneeuropejskie.
Fenicjanieniestworzylijednegopaństwa,leczzbiórluźnowspółpracującychzesobą
miast-państw,którychnajwiększyrozwójprzypadanalataok.1550–300p.n.e.Prawie
nicniewiemyoichstosunkudokulturycielesnej.Początkowoniestanowiliimperium
oaspiracjachmilitarnychiniedysponowalizbytpotężnąarmią.Swejekspansjidokonywali
raczejdrogąhandlu.Dysponowaliznakomitymi,jaknaoweczasy,statkamiwiosłowymi
iprzynajmniejpodtymwzględemmożnaichuznaćzaludwykorzystującynaderefek-
tywniesprawnośćfizycznąwswymrozwoju.Wkrótcejednakkoloniścifeniccywjednym
zmiastpółnocnegowybrzeżaAfrykizałożylimiasto,którebardzoszybkostałosięstolicą
potężnegoimperiumśródziemnomorskiego.ByłatoKartagina,któraprzezdłuższyczas
24Ibid.,s.XXX.
25HistoryofMedicine,Egypt,Wikipedia.
