Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
pierwszymiszóstymtworząkwasycukrowe,np.kwasglukocukrowy.Pochodną
cukrówprostychjesttakżekwasaskorbinowy(witaminaC).
Cukryzgrupąaldehydową,wmniejszymstopniuketonową,majązdolnościredukowania
solimetaliciężkichlubjodu.Zjawiskotowykorzystujesiędooznaczaniazawartości
cukruwroztworachimaterialebiologicznym(moczu,krwi).Metodywykrywania
zawartościcukrupolegająnatym,żejonmetaluredukujesiępodwpływemglukozy
lubinnegojednocukrudojonuoniższejwartościowości.
Majązdolnośćwytwarzaniawiązańglikozydowych.Wiązanieglikozydowetworzysięmię-
dzydwiemagrupami-OHzwyłączeniemcząsteczkiwody.Grupa-OHwchodząca
wreakcjędołączonajestdowęglapółacetalowego(glikozydowego).Drugągrupę
-OHmożestanowićrównieżgrupaprzyłączonadoglikozydowegoatomuwęglalub
którejkolwiekgrupyalkoholowej.Połączenietomożenastąpićmiędzynp.dwiema
cząstkamicukruprostego,dającdwucukry,lubwielomacząstkami,dającwielocukry.
Dużeznaczeniemarównieżreakcjatworzeniawiązaniaeterowegopowstałegoprzez
połączeniegrupy-OH(półacetalowej)zalkoholami,fenolaminiemającymi
charakterucukrów.Wtensposóbpowstająglikozydy.
R-O-R
Ważniejszemonosacharydyto:triozy-C
3
H
6
O
3
,tetrozy-C
4
H
8
O
4
,pentozyC
5
H
10
O
5
,
heksozy-C
6H
12O
6,heptozy-C
7H
14O
7.Donajważniejszychzaliczamyheksozy,awśród
nich:glukozę,galaktozę,fruktozę,mannozę.
Triozypowstająwwynikumetabolicznejdegradacjiglukozywprocesieglikolizy.
Wcyklupentozowymzachodzącymwżywychkomórkachpowstająpochodnetrioz,tetroz,
pentoz,sedoheptuloz.Cyklpentozowypoleganautlenianiuglukozy(glukozo-6-fosfora-
nu)iprzekształceniuheksozwpentozy,iodwrotnie.Pentozysąistotnymiskładnikami
nukleotydów,kwasównukleinowychiwielukoenzymów.
Domonosacharydówzaliczasięrównieżprosteichpochodne,np.:
•aminocukry-powstałeprzezpodstawieniegrupy-NH
2
przywęgludrugimwmiejsce
grupy-OH:
-glukozamina-wchodziwskładglikoprotein,np.substancjigrupowychkrwi,
-galaktozamina-pochodnagalaktozy;jestprekursoremsyntezynp.kwasusjalo-
wego,glikoprotein,heparyny;składnikmukopolisacharydów,
•kwasy:
-neuraminowy-produktkondensacjimannozoaminyzkwasempirogronowym;
stanowiszkieletkwasówsjalowych,którewystępująwsubstancjiszarejmózgu
iprzekazująsygnałymiędzykomórkami,
-glukuronowy-metabolitglukozy,składnikglikoprotein,mukopolisacharydów
(kwasuhialuronowego);wielesubstancjizostajeusuniętychzmoczempopołą-
czeniuztymkwasem,
-galakturonowy-jestsyntetyzowanyzkwasuglukuronowego;składnikpektyn,
-kwasaskorbinowy(witaminaC)-jestsyntetyzowanyzglukozywtkankachuwielu
gatunkówroślinizwierząt(pozaczłowiekiem,innyminaczelnymiiświnkąmorską),
•alkoholewielowodorotlenowe(poliole)-inozytol,sorbitol,ksylitol,mannitol.
Węglowodany
35
