Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
66
2.RównanieSchrödingera
CzenNingYang(ur.1922)
iTsungDaoLee(ur.1926),
amerykańscyfizycypocho-
dzenia
sorowiewAdvancedStudy
InstitutewPrincetonw1956
rokuwysunęlihipotezęonie-
zachowywaniu
woddziaływaniachsłabych,
chińskiego,
parzystości
profe-
potwierdzonejdoświadczal-
nieprzezpaniąWupokilku
miesiącach.Wroku1957
YangiLeeotrzymaliNagrodę
Nobla„fortheirpenetratingin-
vestigationofso-calledparity
laws,whichhasledtoim-
portantdiscoveriesregarding
theelementaryparticles”.
WapteceprosimyoD-glukozę,
aptekarznierobiceregieliidajenam
coś,coniepowinnoistnieć—jeden
enancjomer!Powinniśmydostaćsub-
stancjęopisywanąfunkcjąfalowądla
stanustacjonarnegostanowiącąsumę
funkcji(zob.dodatekD,przykładI)
dladwóchenancjomerówDiL(Π=
=1):ψ+=ψD+ψLalboróżnicę
funkcjidwóchenancjomerów(Π=
–1):ψ–=ψD–ψL.Energieodpowia-
dająceψ+iψ–niesąidentyczne,ale
sąniesłychaniebliskiesiebie(quasi-
-degeneracja).Dostajemyzaśodapte-
karzasubstancję,opisanąfunkcjąfa-
lowąψ=N(ψ++ψ–)=ψD(re-
zultatdekoherencji),któraopisujestan
niestacjonarny13.
Jak
zobaczymy
wkrótce(s.79),czasżyciategostanuniestacjonarnegojestzgrubszaproporcjo-
nalnydoodwrotnościcałki(ψD|ˆ
HψL).Gdybyśmypróbowalitęcałkęobliczyć,
dostalibyśmybardzomałąliczbę14.Okazałobysię,żeaptekamożespokojnie
składowaćD-glukozęprzezmilionylat.Byćmożeprzyczynądekoherencjijest
oddziaływaniezresztąświata,byćmożenawetoddziaływaniezpróżnią...Ob-
serwacjaenancjomerów,czynawetprzewaganaZiemiktóregośznich,nieozna-
czająłamaniaparzystości.Takiełamaniebyłobywtedy,gdybyjedenenancjomer
miałinnąenergięniżdrugi15.
2.1.7.NIEZMIENNICZOŚĆWZGLĘDEMSPRZĘŻENIAŁADUNKOWEGO
Jeślizamienimyznakiładunkówwszystkichcząsteknaprzeciwne,to
hamiltoniansięniezmieni!
13Stacjonarnesątylkoψ+iψ–.
14Widaćtojużpopodjęciupróbynałożeniafizyczniejednegoenancjomerunadrugi.Nieudałoby
sięnamichnałożyć,atooznacza,żeicałkanakrywaniafunkcjifalowychbyłabymała.
15Różnicaenergiijestniesłychaniemała,aletakwłaśniejest!Doświadczeniazrozpademβwyka-
zały,żewprzyrodzieparzystośćjestłamana(woddziaływaniachsłabych).Jesttowięctylkoprzybliżone
prawozachowania,słusznewtedy,gdywszystkieczłonyhamiltonianusąwzględeminwersjisymetryczne.