Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
2.2.RównanieSchrödingeradlastanówstacjonarnych
69
ojczystąAustriąwróciłdokrajuwroku1936na
stanowiskoprofesoranaUniwersyteciewGra-
zu.TymczasemHitlerzająłAustrięw1938roku
iSchr¨
odinger,choćniebyłŻydem,jakootwar-
tywrógnazizmu,któryopuściłNiemcywroku
1933,mógłbyćjegołatwymcelem.Wyemigro-
wałzAustriinajpierwdoUSA(Princeton),apo-
temdoInstituteforAdvancedStudieswDubli-
nie.Tampracowałdo1956roku,potemwrócił
naUniwersytetWiedeński,gdziepracowałdo
śmierci.
Wswojejpracynaukowej,jakiwżyciuosobi-
stym,Schr¨
odingerniedążyłdojakiegoświelkie-
gocelu,pracowałsamotnie.Byćmożenajlepiej
charakteryzujegoto,żezawszenosiłswójdoby-
tekwplecaku,wkażdejchwiligotowydorusze-
niawdrogę...Wśródcelówtejksiążkiwymie-
nionychweWstępieniemademoralizacjimło-
dzieży.Ztegopowodupoprzestajęnastaran-
niewyselekcjonowanejinformacjipodanejwy-
żejipowstrzymamsięodopisaniaokoliczno-
ści,wjakichpowstawałamechanikakwantowa.
Dlastudentówczytającychlekturyuzupełniające
wtejksiążcepodajęźródłodalszychinforma-
cji:W.Moore,„Schr¨
odinger:LifeandThought”,
CambridgeUniversityPress,1989,aomówienie
tejksiążkiP
.W.Atkins,Nature,(1989)341.Oto
znalezionyweWrocławiużyciorysSchr¨
odingera.
ErwinSchr¨
odinger,urodzony12sierpnia
1887wWiedniujakosynkupcaRudolfa
Schr¨
odingeraijegożonyzdomuLauer.Ro-
dzinamojegoojcapochodzizGórnegoPa-
latynatuiWirtembergii,natomiastrodzinamo-
jejmatkizniemieckichWęgieri(zestrony
matki)zAnglii.Uczęszczałemdo„akademic-
kiego”gimnazjumwmoimmieścierodzinnym,
zwanegotakponieważkiedyśstanowiłoczęść
uniwersytetu.Następniewokresie1906–1910
studiowałemfizykęnaUniwersytecieWiedeń-
skim,tamteżzostałemwroku1910promowa-
nynadoktorafizyki.Największąinspiracjęza-
wdzięczammojemuszanownemunauczycielo-
wiFritzowiHasen¨
ohrlowi(przyp.LP:najlepszemu
przyjacielowiMarianaSmoluchowskiego!),któ-
regonieszczęśliwyloswyrwałkilkalatpóźniej
przezbohaterskąśmierćzkręgujegopilnych
uczniów,poległpodVielgereuthjakodowódca
natarcia.Mojewykształceniematematyczneza-
wdzięczampozaHasen¨
ohrlemprofesoromFran-
zowiMertensowiiWilhelmowiWirtingerowi,na-
tomiastpewnąznajomośćfizykieksperymental-
nejmojemudługoletniemu(1911–1920)szefowi
FranzowiExnerowiimojemuzaufanemuprzyja-
cielowiR.M.F
.Rohrmuthowi.Brakzdolnościeks-
perymentalnychipewneuzdolnieniadomate-
matykizwróciłymniezasadniczowstronęteo-
rii.PrzypuszczalnietoduchLudwikaBoltzman-
na(zm.w1906),szczególniesilnieoddziałujący
wWiedniu,skierowałmniepoczątkowowstro-
teoriiprawdopodobieństwawfizyce.Póź-
niej(...)bezpośrednikontaktzpracamieks-
perymentalnymiExneraiRohrmuthaskierowa-
łymniewstronęfizjologicznejteoriikolorów,
wktórejpróbowałempotwierdzićirozbudować
osiągnięciaHelmholtza.Wlatach1911–1920by-
łemasystentempracownianymuFranzaExne-
rawWiedniu,oczywiście,z4,5-rocznąprze-
rwąspowodowanąwojną.W1914rokuhabili-
towałemsięwWiedniu,w1920przyjąłempro-
pozycjęMaxaWienaizostałemjegoasysten-
temidocentemwnowymwydzialefizykiteore-
tycznejwJenie.Tenstanrzeczytrwał,nieste-
ty,tylkojedensemestr,ponieważniemogłem
odmówićprzyjęciaprofesurywWyższejSzko-
leTechnicznejwStuttgarcie.Tambyłemrów-
nieżjedensemestr,1kwietnia1921przybyłem
naUniwersytetHeskijakonastępcaKlemensa
Schrafera.Prawiewstydzęsięwyznać,żewmo-
mencie,wktórympodpisujęniniejszyżyciorys,
niejestemjużprofesoremweWrocławiu,po-
nieważod15październikaprzyjąłemnomina-
cjęnaUniwersyteciewZurychu.Mojąniestałość
możnauznaćwyłączniejakowyrazmojejnie-
wdzięczności!
Wrocław,5października,1921.
Podpis:DrErwinSchr¨
odinger
(tłum.AndreaKretschmar,kopiaoryginałuży-
ciorysuwaneksieinternetowym,Navigare,
rozdz.2.)