Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Lekceważenieipogardadlapracyanalityczno-porównawczejszerząsię
jakzarazawGrenadzie.Prawiekażdykrytykpokpiwasobiezbelferskiejsu-
mienności,azarazataczynispustoszenienawetwśróduczniówuniwersytetu:
codrugipoczątkującystudentoświadczapompatycznie,żenwpływologiąpo-
gardza”.Dowyjątkówjużnależąwnikliwikrytycy,którzyjakKarolIrzykowski,
odważniestająwobronieoryginalnościiwartościnwynalazku”artystycznego
iwwalcezpowszechnątolerancjąplagiatunieobawiająsię,żeciprawdziwi
wpływowiczeobrzucąichwyzwiskiemnanalityków”30.
Skutkitejwalkizsumiennościąnaukowąiartystycznąsącorazwidocz-
niejsze.Bujazielonocorazpewniejszasiebiekrytykasnobistycznauprawiana
wimiętzw.nduszoznawstwa”.Brakgodnegostosunkudopoezjipokrywata
krytykałatwąipustąobrotnościąparadoksów,mającychnibyodsłaniaćnpod-
szewkꔜwiata.Bujnymprzykłademtegorodzajusnobizmusąm.in.recenzje
St.NapierskiegownWiadomościachLiterackich”31.
Wdziedzinietwórczościartystycznejwalkaz,,wpływologią”jestżerowi-
skiemdladrobiuliterackiego,grzebiącegowcudzejgrzędzie.Liczneiświeże
mamytegoprzykłady.Wystarczywymienićgłośnynawetzagranicąplagiat
Boyégo
32
iniedawnąbezceremonialnąkradzieżBrucza
33
.Obawaprzedpo-
sądzeniemonwpływologię”pełninierazbłogąrolęuspokajającejzasłony:
chcemywierzyć,żezanarzucającymisięposzlakaminieukrywasięzłodziej.
Alezasłonęnależyrozedrzeć.Wkraju,wktórymanijednamyślprądotwórcza
niepowstałasamorodnie,zamykanieoczunawpływy,naśladownictwaipla-
giatyjesttchórzliwymzamykaniemoczunafaktycznystanrzeczy,azarazem
karygodnymosłabieniemtętnatwórczejoryginalności.
nGłosNarodu”1927,nr5
lacyjnym,współredaktornOgniska”(1889–1890),redaktormiesięcznikaliteracko-społecznego
nKrytyka”(1901–1914),rzecznikspołecznychipatriotycznychtendencjiMłodejPolski,łączył
wswejkrytycznejpostawieaprobatędlairracjonalnychpierwiastkówmodernizmuzkultem
polskiejtradycjiromantycznej.
30KarolIrzykowskiwielokrotniepostulowałoryginalnośćliteraturyiwypowiadałsięna
tematwzajemnegooddziaływaniatekstówliterackich.Mówiłotymm.in.wodpowiedzina
ankietęCozawdzięczająpisarzepolscyliteraturomobcym(nWiadomościLiterackie”1927,nr50).
Podobnestanowiskozajmujeteżwrecenzjachzlat1926–1927publikowanychprzedewszystkim
nałamachnWiadomościLiterackich”,przedrukowanychwPismachrozproszonych,t.2,1923–1931,
Kraków1999,s.153–317.
31
PrzyboświelokrotniekrytykowałtekstyNapierskiego,m.in.wnotatceJednorozumnesłowo
(nZwrotnica”1926,nr10)prześmiewczorozprawiłsięzartykułemNapierskiegoZadaniakrytyki,
nWiadomościLiterackie”1926,nr33.
32EdwardBoyé(1897–1943),tłumacz,poeta,krytykliteracki.WnWiadomościachLiterac-
kich”Boyéopublikowałpodswoimnazwiskiemartykułprzetłumaczonyzjęzykawłoskiego.
Zdemaskowanypodjąłpróbęsamobójczą.
33StanisławBrucz(1899–1978),poeta,teoretykpoezji.Przetłumaczyłiopublikowałpod
własnymnazwiskiemopowiadanieAleksandraGrina.PlagiatzdemaskowałMieczysławGry-
dzewskinałamachnWiadomościLiterackich”(1925,nr52).A.Ważyk,SprawaStanisławaBrucza,
nLiteratura”1978,nr3.
54
