Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Czyśjestwinny,czybezwiny,
Czykrzepotęmaszwswemciele,
Czydziadowskasłuży-ćżerdź,
Kijsękaty,czypastorał
Dzierżyszwręku,
Nieuchroniszsięodlęku…69
Gdyszukamwmyśli,zczymbyporównaćtebodajnajgorszewliteraturze
wiersze,nasuwamisięjedyniezestawieniezUwagamiośmierciniechybnej,
wszystkimpospolitejX.J.Baki70.Tamitumowaośmierci:
Iwszkarłaty
Dżgazakaty
Iposuknie
Dobrzestuknie
Ipopłótnie
Tęgoutnie71.
Zdajemisięjednakże,żejeśliJózefBakaniewzniósłsięnawyższysto-
pieńwielkiegohumoru,októrymmówiKołaczkowski,niżJanKasprowicz,to
wkażdymrazieprześcignąłgowlapidarnościilekkościartystycznegowyrazu.
Napodstawietychhaniebnychartystycznie,amarnychmyślowowierszy
zestawiaKołaczkowskiKasprowiczazPascalemi,wdobrejwierze,podkłada
podteohydyniesłychanątreśćmoralną.Gdzieindziejznówporównywa
autoraMarchołtaztakimwspaniałymartystą,jak–Baudelaire!Takmścisię
nakrytykulekceważeniewartościczystopoetyckichimechaniczneprzymie-
rzaniezawielkiegometrazapriorycznieprzyjętegoteorematufilozoficzno-
-estetycznego.
Żlebyiżłobynatchnienia
GdyztakimrynsztunkiemintelektualnymwyruszadowalkiJ.N.Mil-
ler,krytyk,którysamozwańczoogłaszasięzwolennikomnowejsztuki,gdy
przedstawicielrozważnejkrytyki,St.Kołaczkowski,dajesięuwieśćpustce,
cóżmówićomyślinachstarychprzeżuwaczyobrokuwłasnejmłodości?Nie
stanowiąonijednakżedysonansuwzbiorowymchórzegadulstwaiblagi.
69Tamże,s.143.
70J.Baka,Uwagirzeczyostatecznychizłościgrzechowej,Wilno1766.Drugaczęśćtomujesz-
czewtymsamymrokuzostaławznowionaosobnojakoUwagiśmierciniechybnej(Wilno1766).
71PrzywołanycytatniepochodzibezpośredniozwierszyJózefaBaki,jestraczejparafrazą
fragmentuPanaTadeuszaAdamaMickiewicza,wktórymksiądzRobakprzywołujeurywkiUwag
ipojedynczesformułowaniazżartobliwejprzedmowyRajmundaKorsaka.Por.A.Mickiewicz,
PanTadeusz,ks.IX,w.231–239.
59
