Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
warsztattakiepowiedzenia,izeszkodądlaartystycznejobróbkicytujeje,ile
może:…nAigły?!Awyroby?!Amigdały?!Azboże?!”…
Artystycznie–nictakiezwrotynieorganizują,arzekomaichemocjonal-
ność,emocjonalnośćnżycia”–jestupraszczaniemrzemiosłaażdoprymity-
wizowania.
ZniwelowaniewartościrzeczywiążesięuKadenazrefleksyjnością.Re-
fleksyjnośćtęmożnabyokreślićjakopanteizmdoczesności,uniwersalne
wyrównaniewszelakichwartościiproblemów.Człowiekjestrównieważny
jakguzikipętelka,najważniejszezagadnieniamyślieuropejskiejszeleszczą
wsianie,grabionymprzezsiwąkobietę.Jesttonajsłabszastronatwórczości
Kadena.Odciągaonapisarzaodobowiązkuodkrywczościwdziedziniespraw
duchaiupraszczamechaniczniepsychologiępostaci.Onatorównieżjestwi-
nowajczyniąnobłęduszczegółów”,którytłoczącsięwopowiadaniu,zagarnia
jegowrażeniezajednymrazem,mażącjenaodległość.
WpokrewieństwiezrefleksyjnościąstoiliryzmKadena;obarodząsię
właśniezpotępionej„laksy”
95
Żeromskiego.Ajednakliryzmten,jakimśnie-
prawdopodobnymwypadkiemkontrastu,łączyKadenuporczywiezeswoim
nsrogim”spojrzeniemepika.Iimbardziejpoddajesięnaiwnemuurokowi
nprostoty”,tymczęściejdajeupustsentymentalizmowi,którymtakpopsuł
prozępolskąŻeromski.WopowiadaniachEuropylirycznośćtaszczególniej
razi;przyczepionazwyczajniekońcowymzawijasemdoprzedmiotowej
całości,czyniwrażenienierzetelnościartystycznej.Wutworachzaś,wktó-
rychjestinspiratorkąpomysłu(np.NadRenemjestpięknie)rozlewasięnijaką
szarzyzną.Liryczność,nwieczne”,nmądre”spojrzenienasprawyświatatego
wydajenajsłabszeutworyKadena.Gdybyjeprzełożyćnajęzykobcy,gdyby
znikłyichjęzykowewartości,znikłobyichpiękno.JęzykKadenajestjego
trwałąchwałą.
nZwrotnica”1927,nr12
AnatolSternBiegdoBieguna96
PoezjeSterna,zawartewtejksiążceprzesłaniawstępprozą,wktórym
autorpoddajeczytelnikowipomysł,zasłaniającytomkońcowymosiągnię-
ciem:Amen.
Tenwstępitozakończeniestreszczajągłównązawartośćpoezji.Stern
zeświadomościąodrzucaczystątwórczośćpoetycką,zapowiadającsztukę
dostępnąużytkowiogółu.Zzałożeniapropagatorstwaspołecznegowiąże
95Potoczneokreśleniebiegunki(złac.laxitas–rozwolnienie).
96OmówienieksiążkiAnatolaSterna,BiegdoBieguna,Warszawa1927.
68
