Mikrobiologia lekarska

Piotr B. Heczko, Agata Pietrzyk, Marta Wróblewska

Uzyskaj dostęp

Zakup książkę

ISBN/ISSN:

978-83-200-5088-2

DOI:

Wydawnictwo:

PZWL Wydawnictwo Lekarskie

Rok wydania:

2014

Liczba stron:

824

XML:ISBN/ISSN:

ONIX MARC21

Bibliografia:

. Mikrobiologia lekarska. Red. Heczko, Piotr B.; Pietrzyk, Agata; Wróblewska, Marta . Warszawa: PZWL Wydawnictwo Lekarskie, 2014, 824 s. ISBN 978-83-200-5088-2

Bibliografia refWorks:

RT Book, Whole

SR Electronic(1)

A2 Heczko, P.B.

A2 Pietrzyk, A.

A2 Wróblewska, M.

T1 Mikrobiologia lekarska

PB PZWL Wydawnictwo Lekarskie

PP Warszawa

YR 2014

SN 978-83-200-5088-2

Bibliografia BibTex:

@Book{ 129600, author = "", editor = "Heczko, Piotr B. and Pietrzyk, Agata and Wróblewska, Marta", title = "Mikrobiologia lekarska", publisher = "PZWL Wydawnictwo Lekarskie", year = "2014", address = "Warszawa", isbn = "978-83-200-5088-2" }

Bibliografia endNote:

TY - BOOK

AU -

ED - Heczko, Piotr B.

ED - Pietrzyk, Agata

ED - Wróblewska, Marta

TI - Mikrobiologia lekarska

PB - PZWL Wydawnictwo Lekarskie

CY - Warszawa

PY - 2014

SN - 978-83-200-5088-2

ER -

Netografia (standard APA):

. Red. Heczko, Piotr B.; Pietrzyk, Agata; Wróblewska, Marta. Mikrobiologia lekarska [baza danych online] Warszawa: PZWL Wydawnictwo Lekarskie, 2014 [dostęp: 02 05 2024]. Dostęp w Ibuk Libra: https://libra.ibuk.pl/reader/mikrobiologia-lekarska-piotr-b-heczko-agata-pietrzyk-129600.

bakterie, wirusy, drobnoustroje, mikrobiologia lekarska, grzyby i pasożyty

Nowoczesny podręcznik mikrobiologii lekarskiej napisany przez znanych i doświadczonych polskich wykładowców akademickich w tej dziedzinie.

W książce omówiono poszczególne grupy drobnoustrojów: bakterie, wirusy, grzyby i pasożyty oraz ich ...

Więcej

ISBN/ISSN:

978-83-200-5088-2

DOI:

Wydawnictwo:

PZWL Wydawnictwo Lekarskie

Rok wydania:

2014

Liczba stron:

824

XML:ISBN/ISSN:

ONIX MARC21

Wykaz Autorów 6
Przedmowa 10
1. Historia mikrobiologii – Marian Binek 26
1.1. Mikrobiologia XIX i początku XX w. zdominowana przez mikrobiologię medyczną27
1.2. Dyscypliny towarzyszące mikrobiologii medycznej32
1.2.1. Wakcynologia32
1.2.2. Higiena i antyseptyka34
1.2.3. Chemioterapia34
2. Wprowadzenie do epidemiologii chorób zakaźnych – Andrzej Zieliński 37
2.1. Proces zakaźny37
2.2. Szerzenie się chorób zakaźnych w populacji41
2.3. Epidemiologia opisowa i analityczna42
2.4. Badania przyczynowości w epidemiologii43
2.5. Nadzór epidemiologiczny45
3. Dezynfekcja, sterylizacja i antyseptyka – Małgorzata Fleischer 48
3.1. Dezynfekcja49
3.1.1. Zasady dezynfekcji49
3.1.2. Mechanizm działania środków dezynfekcyjnych51
3.1.3. Metody dezynfekcji52
3.2. Sterylizacja56
3.2.1. Zasady prawidłowej sterylizacji56
3.2.2. Metody sterylizacji57
3.2.3. Kontrola procesu sterylizacji61
3.3. Dekontaminacja przy podejrzeniu skażenia prionami62
3.4. Antyseptyka63
4. Immunoprofilaktyka zakażeń czynna i bierna – Janusz Ślusarczyk 67
4.1. Uodpornienie człowieka i jego rodzaje67
4.2. Mechanizmy odporności nieswoistej68
4.3. Mechanizmy odporności swoistej70
4.4. Odporność poszczepienna71
4.4.1. Definicje szczepionki i szczepienia72
4.4.2. Cele programów szczepień ochronnych73
4.4.3. Charakterystyka szczepionek74
4.4.4. Immunogenność szczepionek75
4.4.5. Zastosowanie syntetycznych peptydów i DNA jako immunogenów szczepionkowych76
4.5. Szczepionki przeciwwirusowe77
4.5.1. Rodzaje i swoistość szczepionek przeciwwirusowych78
4.6. Immunoprofilaktyka bierna zakażeń79
4.5.2. Perspektywy zwalczania zakażeń wirusowych79
4.6.1. Immunoglobuliny ludzkie80
4.6.2. Humanizowane przeciwciała monoklonalne80
4.6.3. Antytoksyny zwierzęce81
4.7. Szczepienia u osób podróżujących82
4.7.1. Zasady zapobiegania chorobom zakaźnym podczas podróży82
4.7.2. Sytuacja epidemiologiczna w miejscu docelowym podróży83
4.7.3. Szczepienia ochronne zalecane podróżnym84
5. Bakteriologia ogólna z patogenezą zakażeń bakteryjnych 87
5.1. Klasyfikacja bakterii – Artur Drzewiecki87
5.2. Budowa i fizjologia bakterii – Artur Drzewiecki88
5.2.1. Budowa komórki bakterii89
5.2.2. Metabolizm bakterii92
5.2.3. Wzrost bakterii94
5.2.4. Biofilm95
5.3. Genetyka bakterii – mechanizmy warunkujące zmienność genomów i proteomów bakteryjnych – Elżbieta Katarzyna Jagusztyn-Krynicka, Paweł Łaniewski 96
5.3.1. Genomy bakteryjne96
5.3.2. Plastyczność genomów bakteryjnych100
5.3.3. Zmienność proteomów bakteryjny101
5.3.4. Fenotypowa różnorodność populacji bakteryjnych107
5.4. Patogeneza zakażeń bakteryjnych – Barbara Różalska, Beata Sadowska 110
5.4.1. Podstawowe mechanizmy patogenności bakterii110
5.4.2. Unikanie działania mechanizmów obronnych gospodarza116
5.5. Flora fizjologiczna i jej rola w obronie przed zakażeniami – Piotr B. Heczko 119
5.5.1. Nabywanie mikrobiomu120
5.5.2. Skład mikrobiomu człowieka121
5.5.3. Wpływ mikrobiomu na odporność123
5.5.4. Choroby związane z zaburzeniami mikrobiomu124
6. Bakteriologia szczegółowa 125
6.1. Ziarenkowce Gram-dodatnie – Małgorzata Bulanda125
6.1.1. Rodzaj Staphylococcus125
6.1.2. Rodzaj Micrococcus132
6.1.3. Rodzaj Streptococcus132
6.1.4. Rodzaj Enterococcus138
6.2. Ziarenkowce Gram-ujemne – Artur Drzewiecki 139
6.2.1. Rodzaj Neisseria139
6.2.2. Rodzaj Moraxella143
6.2.3. Bakterie z grupy HACEK144
6.3. Laseczki Gram-dodatnie niewytwarzające spor – Gayane Martirosian 145
6.3.1. Rodzaj Corynebacterium145
6.3.2. Rodzaj Listeria148
6.3.3. Rodzaj Erysipelothrix150
6.4. Laseczki Gram-dodatnie wytwarzające spory – Gayane Martirosian 151
6.4.1. Rodzaj Bacillus151
6.4.2. Rodzaj Clostridium154
6.5. Pałeczki Gram-ujemne: Enterobacteriaceae, Vibrionaceae, Aeromonadaceae – Hanna Stypułkowska-Misiurewicz 162
6.5.1. Rodzaj Escherichia165
6.5.2. Rodzaj Salmonella166
6.5.3. Rodzaj Shigella172
6.5.4. Rodzaj Yersinia174
6.5.5. Rodzaj Plesiomonas175
6.5.6. Inne rodzaje należące do Enterobacteriaceae176
6.5.7. Rodzaj Vibrio177
6.5.8. Rodzaj Aeromonas181
6.6. Pałeczki Gram-ujemne niefermentujące glukozy – Pseudomonas, Acinetobacter, Stenotrophomonas, Burkholderia – Eugenia Gospodarek 182
6.6.1. Rodzaj Pseudomonas183
6.6.2. Rodzaj Acinetobacter186
6.6.3. Rodzaj Stenotrophomonas191
6.6.4. Rodzaj Burkholderia193
6.7. Pozostałe pałeczki Gram-ujemne: Bordetella, Haemophilus, Pasteurella, Francisella, Bartonella, Brucella, Campylobacter, Helicobacter, Legionella – Hanna Stypułkowska-Misiurewicz 195
6.7.1. Rodzaj Bordetella196
6.7.2. Rodzaj Haemophilus198
6.7.3. Rodzaj Pasteurella199
6.7.4. Rodzaj Francisella200
6.7.5. Rodzaj Bartonella201
6.7.6. Rodzaj Brucella201
6.7.7. Rodzaj Campylobacter203
6.7.8. Rodzaj Helicobacter203
6.7.9. Rodzaj Legionella205
6.8. Bakterie beztlenowe niewytwarzające spor – Gayane Martirosian 207
6.8.1. Rodzaj Bacteroides207
6.8.2. Rodzaj Prevotella209
6.8.3. Rodzaj Porphyromonas209
6.8.4. Rodzaj Fusobacterium209
6.8.5. Rodzaj Veillonella211
6.8.6. Rodzaje Peptococcus i Peptostreptococcus211
6.8.7. Rodzaj Propionibacterium212
6.8.8. Rodzaj Lactobacillus213
6.8.10. Rodzaj Bifidobacterium214
6.8.9. Rodzaj Eubacterium214
6.8.11. Rodzaj Gardnerella215
6.8.12. Rodzaj Mobiluncus216
6.9. Prątki Mycobacterium – Zofia Zwolska 217
6.10. Krętki – Marian Binek225
6.10.1. Rodzaj Borrelia226
6.10.2. Rodzaj Treponema230
6.10.3. Rodzaj Leptospira234
6.10.4. Rodzaj Brachyspira237
6.11. Promieniowce i pokrewne bakterie – Marian Binek 238
6.11.1. Rodzaj Actinomyces239
6.11.2. Rodzaj Nocardia241
6.11.3. Rodzaj Rhodococcus243
6.11.4. Inne pokrewne bakterie245
6.12. Chlamydie – Barbara Zawilińska 246
6.12.1. Rodzaj Chlamydia248
6.12.2. Rodzaj Chlamydophila250
6.13. Mykoplazmy – Barbara Zawilińska 251
6.14. Inne bakterie – Rickettsiaceae, Anaplasmataceae i Coxiellaceae – Barbara Zawilińska 254
7. Wirusologia ogólna – Marta Wróblewska 262
7.1. Struktura i klasyfikacja wirusów262
7.1.1. Struktura wirusów262
7.1.2. Klasyfikacja wirusów266
7.2. Cykl replikacyjny wirusów268
7.2.1. Przyleganie wirusa do komórki (adsorpcja)268
7.2.2. Wnikanie wirusa do komórki (penetracja)269
7.2.3. Odpłaszczenie kwasu nukleinowego wirusa269
7.2.4. Synteza białek wczesnych269
7.2.5. Replikacja genomu i synteza białek strukturalnych wirusa (eklipsa)271
7.2.6. Składanie i dojrzewanie potomnych wirionów (morfogeneza)271
7.2.7. Uwolnienie potomnych wirionów z komórki271
7.2.8. Cykl replikacyjny poszczególnych grup wirusów273
7.3. Genetyka wirusów278
7.3.1. Zmienność genetyczna wirusów278
7.3.2. Oddziaływanie wirusów w zakażeniach mieszanych279
7.3.3. Wirusy jako wektory280
7.4. Patogeneza zakażeń wirusowych281
7.4.1. Zakażenia miejscowe i uogólnione281
7.4.2. Relacje wirus – komórka gospodarza283
7.4.3. Relacje wirus – organizm gospodarza286
7.4.4. Zakażenia latentne287
7.5. Odporność gospodarza na zakażenia wirusowe288
7.5.1. Mechanizmy immunologiczne w zakażeniach wirusowych288
7.5.2. Czynniki warunkujące odporność gospodarza na zakażenia wirusowe291
7.5.3. Rola układu odpornościowego w patogenezie zakażeń wirusowych292
7.5.4. Mechanizmy unikania przez wirusy odpowiedzi immunologicznej gospodarza293
7.6. Wirusy a onkogeneza295
7.6.1. Patogeneza nowotworów o etiologii wirusowej295
7.6.2. Onkogenne wirusy RNA296
7.6.3. Onkogenne wirusy DNA296
7.7. Epidemiologia zakażeń wirusowych297
7.7.1. Definicje i wskaźniki epidemiologiczne298
7.7.2. Czynniki wpływające na epidemiologię chorób wirusowych299
7.7.3. Drogi szerzenia się zakażeń wirusowych300
7.7.4. Zakażenia wirusowe u podróżnych300
7.7.5. Nowe i nawracające zakażenia wirusowe301
7.8. Zapobieganie zakażeniom wirusowym302
7.8.1. Zasady kontroli zakażeń wirusowych302
7.8.2. Szczepionki303
7.8.3. Surowice odpornościowe304
8. Wirusologia szczegółowa 305
8.1. Herpeswirusy – Magdalena Kosz-Vnenchak, Sława Szostek 305
8.1.1. Wirusy opryszczki zwykłej307
8.1.2. Wirus ospy wietrznej i półpaśca310
8.1.3. Wirus cytomegalii312
8.1.4. Wirus Epsteina-Barr314
8.1.5. Ludzki herpeswirus 6316
8.1.6. Ludzki herpeswirus 7317
8.1.7. Ludzki herpeswirus 8318
8.2. Adenowirusy – Tomasz Dzieciątkowski 319
8.2.1. Postacie kliniczne zakażeń adenowirusami319
8.2.2. Diagnostyka laboratoryjna zakażeń adenowirusowych322
8.2.3. Leczenie i profilaktyka chorób o etiologii adenowirusowej323
8.3. Pokswirusy – Maciej Przybylski 324
8.3.1. Wirus ospy prawdziwej324
8.3.2. Wirus mięczaka zakaźnego326
8.4. Parwowirusy – Tomasz Dzieciątkowski 327
8.4.1. Postacie kliniczne zakażeń parwowirusem B19327
8.4.2. Diagnostyka laboratoryjna zakażeń parwowirusem B19329
8.4.3. Leczenie i profilaktyka zakażeń parwowirusowych330
8.5. Poliomawirusy – Tomasz Dzieciątkowski 331
8.5.1. Postacie kliniczne zakażeń poliomawirusami332
8.5.2. Diagnostyka laboratoryjna zakażeń poliomawirusami333
8.5.3. Leczenie i profilaktyka chorób spowodowanych przez poliomawirusy334
8.6. Papillomawirusy – Tomasz Dzieciątkowski 335
8.6.1. Choroby o etiologii HPV336
8.6.2. Diagnostyka laboratoryjna zakażeń HPV338
8.6.3. Leczenie i profilaktyka zakażeń HPV338
8.7. Ortomyksowirusy – Maciej Przybylski 339
8.7.1. Epidemiologia grypy340
8.7.2. Patogeneza i obraz kliniczny grypy341
8.7.3. Diagnostyka laboratoryjna grypy342
8.7.4. Leczenie i profilaktyka grypy343
8.8. Pikornawirusy – Maciej Przybylski345
8.8.1. Enterowirusy niepoliomielityczne z gatunków A–D345
8.8.2. Poliowirusy349
8.8.3. Rinowirusy350
8.8.4. Parechowirusy351
8.9. Paramyksowirusy – Maciej Przybylski 352
8.9.1. Wirus odry354
8.9.2. Wirus świnki356
8.9.3. Syncytialny wirus oddechowy (wirus RS)359
8.9.4. Wirusy paragrypy360
8.9.5. Ludzki metapneumowirus361
8.10. Koronawirusy – Marta Wróblewska 362
8.10.1. Ludzkie koronawirusy362
8.10.2. Koronawirus ciężkiego ostrego zespołu oddechowego (SARS-CoV)364
8.11. Astrowirusy – Marta Wróblewska 365
8.10.3. Koronawirus MERS365
8.10.4. Ludzki torowirus365
8.11.1. Epidemiologia zakażeń astrowirusami366
8.11.2. Patogeneza i obraz kliniczny zakażeń astrowirusami366
8.12. Kaliciwirusy – Marta Wróblewska 367
8.11.3. Diagnostyka laboratoryjna zakażeń astrowirusami367
8.11.4. Leczenie i profilaktyka zakażeń astrowirusami367
8.12.1. Norowirusy368
8.12.2. Sapowirusy369
8.12.3. Diagnostyka laboratoryjna zakażeń kaliciwirusami369
8.13. Reowirusy – Marta Wróblewska 370
8.12.4. Leczenie i profilaktyka zakażeń kaliciwirusami370
8.13.1. Rodzaj Rotavirus370
8.13.2. Rodzaj Coltivirus373
8.14. Togawirusy – Marta Wróblewska 374
8.13.3 Rodzaje Orbivirus, Seadornavirus i Orthoreovirus374
8.14.1. Wirus różyczki375
8.14.2. Wirusy końskiego zapalenia mózgu377
8.14.3. Kompleks serologiczny wirusa gorączki lasu Semliki378
8.15. Flawiwirusy – Marta Wróblewska 380
8.14.4. Wirus Sindbis380
8.15.1. Wirus żółtej gorączki381
8.15.2. Wirus dengi382
8.15.3. Kompleks serologiczny wirusa japońskiego zapalenia mózgu383
8.15.4. Kompleks serologiczny wirusa kleszczowego zapalenia mózgu385
8.16. Filowirusy – Marta Wróblewska 386
8.15.5. Inne flawiwirusy386
8.16.1. Rodzaje Ebolavirus i Marburgvirus387
8.17. Rabdowirusy – Marta Wróblewska 389
8.16.2. Rodzaj Cuevavirus389
8.17.1. Wścieklizna389
8.18. Buniawirusy – Marta Wróblewska 392
8.17.2. Wirus pęcherzykowego zapalenia jamy ustnej392
8.18.1. Rodzaj Nairovirus392
8.18.2. Rodzaj Phlebovirus394
8.18.3. Rodzaj Hantavirus395
8.19. Arenawirusy – Marta Wróblewska 396
8.18.4. Rodzaj Orthobunyavirus396
8.19.1. Wirus Lassa397
8.19.2. Wirus limfocytarnego zapalenia splotu naczyniówkowego i opon mózgowych399
8.19.3. Wirusy południowoamerykańskich gorączek krwotocznych400
8.20. Retrowirusy – Marta Wróblewska 401
8.19.4. Inne arenawirusy patogenne dla ludzi401
8.20.1. Rodzaj Deltaretrovirus401
8.20.2. Rodzaj Lentivirus402
8.21. Wirusowe zapalenia wątroby – Marta Wróblewska 409
8.20.3. Inne retrowirusy409
8.21.1. Wirus zapalenia wątroby typu A410
8.21.2. Wirus zapalenia wątroby typu B413
8.21.3. Wirus zapalenia wątroby typu C419
8.21.4. Wirus zapalenia wątroby typu D423
8.21.5. Wirus zapalenia wątroby typu E424
8.21.6. Wirus zapalenia wątroby typu G428
8.21.7. Inne wirusy zapalenia wątroby429
8.22 Priony – Marta Wróblewska 430
8.22.1 Epidemiologia chorób prionowych431
8.22.2 Replikacja prionów i patogeneza zakażeń431
8.22.3 Postacie kliniczne chorób prionowych431
8.22.4 Diagnostyka chorób prionowych432
8.22.5 Leczenie i profilaktyka chorób prionowych433
9. Mykologia ogólna z patogenezą zakażeń grzybiczych – Anna B. Macura 435
9.1. Morfologia, metabolizm i rozmnażanie się grzybów435
9.2. Klasyfikacja grzybów438
9.3. Patogeneza zakażeń grzybiczych439
9.3.1. Patogeneza zakażeń wywołanych przez grzyby drożdżopodobne440
9.3.2. Patogeneza zakażeń wywołanych przez pleśnie444
9.3.3. Patogeneza zakażeń wywołanych przez dermatofity446
9.4. Epidemiologia i profilaktyka zakażeń grzybiczych447
9.5. Mykotoksyny i mykotoksykozy448
9.6. Grzyby jako alergeny450
10. Mykologia szczegółowa 452
10.1. Grzyby drożdżopodobne (drożdże) – Anna B. Macura, Paweł Krzyściak 452
10.1.1. Workowce452
10.1.2. Podstawczaki460
10.1.3. Pneumocystis jirovecii464
10.1.4. Profilaktyka zakażeń grzybami drożdżobodobnymi466
10.2. Grzyby strzępkowe – Anna B. Macura, Magdalena Skóra 467
10.2.1. Sprzężniaki (Zygomycota)468
10.2.2. Pleśnie z podtypu Pezizomycotina (typ Ascomycota)471
10.2.3. Profilaktyka zakażeń grzybami strzępkowymi481
10.3. Dermatofity – Anna B. Macura, Paweł Krzyściak 482
10.3.1. Trichophyton486
10.3.2. Epidermophyton491
10.3.3. Microsporum492
10.3.4. Profilaktyka zakażeń dermatofitami492
10.4. Grzyby dimorficzne – Anna B. Macura 493
10.4.1. Histoplasma capsulatum494
10.4.2. Blastomyces dermatitidis495
10.4.3. Coccidioides immitis497
10.4.4. Paracoccidioides brasiliensis498
10.4.5. Sporothrix schenckii499
11. Parazytologia ogólna – Zbigniew Pawłowski 501
11.1. Podstawowe zagadnienia z zakresu parazytologii501
11.1.1. Różnorodność w parazytologii501
11.1.2. Proces inwazji503
11.2. Mianownictwo i klasyfikacja systematyczna pasożytów człowieka505
11.2.1. Mianownictwo505
11.2.2. Klasyfikacja systematyczna pasożytów505
11.3. Patogeneza i objawy chorób pasożytniczych509
11.3.1. Wzajemne relacje pasożytów i człowieka jako ich żywiciela509
11.3.2. Bezpośrednie mechanizmy patogenetyczne510
11.3.3. Immunologiczne mechanizmy patogenetyczne511
11.3.4. Reakcje nadwrażliwości na obecność pasożytów512
11.3.5. Powikłania w chorobach pasożytniczych512
11.4. Epidemiologia i profilaktyka inwazji pasożytniczych513
11.4.1. Odrębność epidemiologii inwazji pasożytniczych513
11.4.2. Proces epidemiologiczny514
11.4.3. Dochodzenie epidemiologiczne i zapobieganie parazytozom515
12. Parazytologia szczegółowa 517
12.1. Pierwotniaki517
12.1.1. Giardia intestinalis – Agata Pietrzyk 517
12.1.2. Trichomonas vaginalis – Agata Pietrzyk 520
12.1.3. Leishmania spp. – Agata Pietrzyk 523
12.1.4. Trypanosoma spp. – Agata Pietrzyk 528
12.1.5. Entamoeba histolytica i pełzaki niechorobotwórcze – Małgorzata Paul 533
12.1.6. Inne pełzaki przewodu pokarmowego – Małgorzata Paul 536
12.1.7. Pełzaki wolno żyjące – Małgorzata Paul 539
12.1.8. Toxoplasma gondii – Małgorzata Paul 540
12.1.9. Cryptosporidium spp. – Małgorzata Paul 544
12.1.10. Kokcydia chorobotwórcze dla człowieka – Małgorzata Paul 546
12.1.11. Plasmodium spp. – Małgorzata Paul 547
12.1.12. Babesia spp. – Małgorzata Paul 551
12.1.13. Balantidium coli – Małgorzata Paul 552
12.1.14. Microsporidia – Małgorzata Paul 553
12.2. Robaki554
12.2.1. Przywry – Małgorzata Paul 554
12.2.2. Tasiemce – Zbigniew Pawłowski 562
12.2.3. Nicienie przewodu pokarmowego – Agata Pietrzyk 576
12.2.4. Nicienie tkanek oraz krwi i limfy – Małgorzata Paul 590
12.2.5. Stawonogi – Zbigniew Pawłowski 602
13. Leki przeciwdrobnoustrojowe i antybiotykoterapia chorób zakaźnych 613
13.1. Zasady racjonalnej chemioterapii – Artur Drzewiecki 613
13.1.1. Farmakokinetyka614
13.1.2. Farmakodynamika614
13.1.3. Oporność bakterii i grzybów616
13.1.4. Skojarzenia antybiotyków617
13.1.5 Rodzaje farmakoterapii zakażeń618
13.2. Leki przeciwbakteryjne – Danuta Dzierżanowska-Madalińska 619
13.2.1. Klasyfikacja, sposób działania i zastosowanie kliniczne619
13.2.2. Mechanizmy bakteryjnej oporności na antybiotyki627
13.3. Leki przeciwwirusowe – Marta Wróblewska 628
13.2.3. Metody oznaczania wrażliwości na antybiotyki628
13.3.1. Interferony629
13.3.2. Rybawiryna631
13.3.3. Leki przeciw wirusom grypy632
13.3.4. Leki przeciw herpeswirusom633
13.3.5. Leki przeciwretrowirusowe635
13.3.6. Leki stosowane w zakażeniu HBV637
13.3.7. Leki stosowane w zakażeniu HCV638
13.3.8. Przeciwwirusowe surowice odpornościowe638
13.4. Leki przeciwgrzybicze – Danuta Dzierżanowska-Madalińska 640
13.4.1. Podział leków przeciwgrzybiczych640
13.4.2. Metody oznaczania wrażliwości grzybów na antymykotyki643
13.5. Leki przeciw inwazjom pasożytniczym – Jerzy Stefaniak644
13.5.1. Zasady leczenia chorób wywoływanych przez pasożyty644
13.5.2. Leki przeciw zarażeniom pierwotniakami646
13.5.3. Leki przeciw robaczycom648
13.5.4. Leki przeciw pasożytom zewnętrznym649
14. Zakażenia szpitalne 651
14.1. Podstawowe pojęcia i definicje – Jadwiga Wójkowska-Mach 651
14.2. Czynniki ryzyka występowania zakażeń szpitalnych – Małgorzata Bulanda 652
14.3. Epidemiologia zakażeń szpitalnych – Jadwiga Wójkowska-Mach 653
14.4. Kontrola zakażeń – Jadwiga Wójkowska-Mach 657
14.5 Czynniki etiologiczne zakażeń szpitalnych – Małgorzata Bulanda 661
14.5.1. Wirusy jako czynniki etiologiczne zakażeń szpitalnych661
14.5.2. Bakterie jako czynniki etiologiczne zakażeń szpitalnych662
14.6. Postacie kliniczne zakażeń szpitalnych663
14.5.3. Grzyby jako patogeny w zakażeniach szpitalnych663
14.6.1. Podział zakażeń szpitalnych – Jadwiga Wójkowska-Mach 663
14.6.2. Zakażenie miejsca operowanego – Małgorzata Bulanda 667
14.7. Higiena szpitalna – Małgorzata Fleischer 668
14.7.1. Higiena rąk668
14.7.2. Środki ochrony osobistej670
14.7.3. Utrzymanie czystości pomieszczeń szpitalnych673
14.8. Typowanie molekularne – Agnieszka Chmielarczyk 674
14.8.1. Analiza restrykcyjna chromosomalnego DNA połączona z elektroforezą pulsową674
14.8.2. Metody oparte na technice PCR (wykorzystujące amplifikację DNA)675
14.8.3. Analiza sekwencji metodą MLST675
15. Bioterroryzm – Janusz Kocik, Marcin Niemcewicz, Anna Bielecka-Oder 677
15.1. Historia broni biologicznej677
15.2. Podział czynników broni biologicznej681
16. Diagnostyka mikrobiologiczna 682
16.1. Diagnostyka zakażeń bakteryjnych – Małgorzata Bulanda682
16.1.1. Pobieranie i przesyłanie materiałów do badań bakteriologicznych682
16.1.2. Klasyczne metody diagnostyczne688
16.2. Diagnostyka zakażeń wirusowych – Maciej Przybylski, Tomasz Dzieciątkowski 691
16.1.3. Etap polaboratoryjny691
16.2.1. Badania wirusologiczne693
16.2.2. Diagnostyka serologiczna – wykrywanie przeciwciał700
16.3. Diagnostyka zakażeń grzybiczych – Anna B. Macura, Magdalena Skóra 708
16.3.1. Pobieranie i przesyłanie materiałów do badań mykologicznych709
16.3.2. Metody mikroskopowe i hodowlane709
16.3.3. Metody immunologiczne714
16.3.4. Metody molekularne715
16.3.5. MALDI-TOF MS – laserowa desorpcja i jonizacja próbki wspomagana matrycą715
16.4. Diagnostyka parazytologiczna – Małgorzata Paul 716
16.4.1. Pobieranie i przesyłanie materiałów do badań parazytologicznych716
16.4.2. Diagnostyka pasożytów przewodu pokarmowego718
16.4.3. Diagnostyka pasożytów krwi i tkanek719
16.4.4. Metody biologii molekularnej w diagnostyce parazytologicznej721
17. Zakażenia układowe i narządowe 724
17.1. Zakażenia układu oddechowego – Stefania Giedrys-Kalemba 724
17.1.1. Zakażenia górnych dróg oddechowych725
17.1.2. Zakażenia dolnych dróg oddechowych727
17.2. Zapalenie ucha – Stefania Giedrys-Kalemba 731
17.3. Zapalenie żołądka i jelit oraz zatrucia pokarmowe – Hanna Stypułkowska-Misiurewicz 732
17.4. Zakażenia narządów płciowych i układu moczowego – Magdalena Strus 740
17.4.1. Prawidłowa mikrobiota pochwy740
17.4.2. Waginoza bakteryjna740
17.4.3. Tlenowe zapalenie pochwy741
17.4.4. Zakażenia układu moczowego742
17.5. Choroby przenoszone drogą płciową – Piotr Kochan 743
17.6. Zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych i inne infekcje ośrodkowego układu nerwowego – Piotr Kochan 748
17.6.1. Czynniki predysponujące do infekcji OUN749
17.6.2. Czynniki etiologiczne zakażeń i zarażeń OUN749
17.6.3. Epidemiologia infekcji OUN750
17.6.4. Zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych750
17.6.5. Diagnostyka zakażeń OUN751
17.6.6. Leczenie zakażeń OUN753
17.6.7. Profilaktyka zakażeń OUN753
17.7. Zapalenia wsierdzia – Artur Drzewiecki 757
17.8. Bakteryjne zakażenie skóry i tkanek miękkich –Małgorzata Bulanda 759
17.8.1. Zakażenia o etiologii gronkowcowej759
17.8.2. Zakażenia o etiologii paciorkowcowej759
17.8.3. Zakażenia powodowane przez Pseudomonas aeruginosa760
17.8.4. Diagnostyka bakteryjnych zakażeń skóry i tkanek miękkich760
17.9. Bakteryjne zakażenia kości i stawów – Małgorzata Bulanda 761
17.8.5. Leczenie bakteryjnych zakażeń skóry i tkanek miękkich761
17.9.1. Zakażenia kości761
17.9.2. Zakażenia stawów763
17.10. Zakażenia narządu wzroku – Małgorzata Bulanda 764
17.9.3. Zakażenia narządu ruchu związane z obecnością ciał obcych764
17.11. Bakteriemia i sepsa – Anna Przondo-Mordarska 768
17.11.1. Epidemiologia769
17.11.2. Etiopatogeneza zakażeń krwi769
17.11.3. Szczegółowy patomechanizm rozwoju sepsy772
17.11.4. Obraz kliniczny zakażeń krwi773
17.11.5. Diagnostyka mikrobiologiczna w sepsie776
17.11.6. Leczenie antybiotykami778
17.12. Inwazyjne zakażenia grzybicze – Danuta Dzierżanowska-Madalińska 779
17.12.1. Zakażenia grzybami drożdżopodobnymi779
17.12.2. Zakażenia grzybami z rodzaju Aspergillus781
17.12.3. Inne inwazyjne zakażenia grzybicze782
17.12.4. Epidemiologia inwazyjnych zakażeń grzybiczych u osób z obniżoną odpornością783
17.12.5. Diagnostyka i leczenie inwazyjnych zakażeń grzybiczych783
17.13. Zakażenia wrodzone i okołoporodowe – Piotr B. Heczko, Magdalena Strus 784
17.13.1. Zakażenia wrodzone785
17.13.2. Badania przesiewowe w celu wykrycia zagrożenia zakażeniami wrodzonymi787
17.13.3. Zakażenia noworodków787
17.14. Infekcje u chorych z obniżoną odpornością – Barbara Zawilińska 789
17.14.1. Pierwotne i wtórne niedobory odporności789
17.14.2. Infekcje u pacjentów po przeszczepie narządów miąższowych i szpiku kostnego792
Piśmiennictwo 796
Skorowidz 799

MecHanizMyodpornościnieSwoiStej

dlabadanegoantygenu,stanowipodstawę

dostwierdzeniaodpornościnazakażeniapo

ichprzebyciulubposzczepieniu.

Rozróżniasiękilkarodzajówodporno-

ściswoistej:

■czynnanabytanaturalnie(np.poprze-

byciuzakażenia);

■czynnanabytasztucznie(pouodpor-

nieniuszczepionką);

■biernanabytanaturalnie(np.przez

przekazanieprzeciwciałprzezmatkę

podczasżyciapłodowego);

■biernanabytasztucznie(popodaniu

preparatówimmunoglobulin).

4.2.Mechanizmyodporności

nieswoistej

Okrestrwaniaposzczególnychrodza-

jówodpornościjestróżny.Przeciwciała

przekazaneprzezmatkęwykrywasięupo-

tomstwado12-15miesięcyodurodzenia,

aprzeciwciałapodanewformiepreparatu

immunoglobulinutrzymująsięodkilkudo

kilkunastutygodni.Poimmunizacjiszcze-

pionkamiipoprzebyciuzakażeniaodpor-

nośćmożebyćwieloletnialubutrzymywać

siędokońcażycia.

Prawidłowedziałaniemechanizmów

odpornościowychjestzależneodspraw-

nościukładuodpornościowego.Każdeich

osłabienie,czyliimmunosupresja,powo-

dujeutratęzdolnościprawidłowegoreago-

waniaukładuodporności.Immunosupre-

sjamożebyćwywołanafarmakologicznie

ikontrolowana,np.byzapobiecodrzucaniu

przeszczepu.Natomiastimmunosupresja

naturalna,wewrodzonychzaburzeniach

układuodpornościlubwprzypadkach

zakażeńHIV[patrzstr.379],jestznacz-

nietrudniejszalubniemożliwadokontro-

li.Mogąsięwówczaspojawićzakażenia

oportunistyczne,wywołaneprzezdrob-

noustrojeniepatogennedlaorganizmuze

sprawnymukłademodpornościowym,lecz

patogennewprzypadkachosłabieniafunk-

cjimechanizmówodpornościowych.

Odpowiedźnieswoista(naturalna)organi-

zmudzielisięnaanatomicznebarierytkan-

koweorazmechanizmyzwiązanezdziała-

niemsubstancjihumoralnychikomórek

uczestniczącychweliminacjiniepożąda-

nychdlaustrojuantygenów

.Sprawnefunk-

cjonowanietejbarieryzapewniaochronę

organizmuwokresieprzedpojawieniem

sięodpowiedziswoistej,apojejurucho-

mieniuwspomagają.Pierwszeutrudnienie

dlaantygenówstanowizachowanieciągło-

ściskóryibłonśluzowych.Następneto

mikrośrodowiskoskóryiśluzówek,wtym

naturalnamikroﬂorapowierzchniciała

(mikrobiom)[patrzstr.94].Przykładowo

pyłyidrobnoustrojedostającesiędodróg

oddechowychzlepianesąprzezprodu-

kowanylokalnieśluziprzesuwanewkie-

runkuzewnętrznymdziękiruchomrzęsek

nabłonkadrógoddechowych.Stwierdzo-

no,że90%wszystkichdrobnoustrojów

dostającychsiędodrógoddechowychule-

gazatrzymaniuprzezśluzówkinosa.Na

powierzchniskóryutrzymujesięfzjolo-

gicznielekkokwaśnepH5-5,5,któreza-

pewniająwydzielinagruczołówpotowych

iłojowychorazniepatogennaﬂorabak-

teryjna(Propionibacteriumsp.,Staphylococcus

epidermidis).Dlategonaprzykładzakażenia

grzybiczestóprozwijająsięzwyklewprze-

strzeniachmiędzypalcowych,gdzieniema

gruczołówłojowychiprzybrakuwydzie-

lanychprzezniekwasówtłuszczowych

utrzymaniekwaśnegopHjestutrudnione.

Wekrwi,wpłyniemózgowo-rdzenio-

wymiwwydzielinachśluzówekznajdują

sięaktywnesubstancjehumoralne,takie

jakbiałkaukładudopełniacza,białkoC-

-reaktywne(ang.C-reactiveprotein,CRP),

fbronektynailizozym.Wrazzinnymi

Brak wyników

Mikrobiologia lekarska

Treść książki

Znajdź bibliotekę blisko siebie, i uzyskaj dostęp do ebooka w systemie IBUK Libra