Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
44
CZĘŚĆ1Wprowadzeniedozarządzania
Zarządzanie
administracyjne
Gałąźzarządzania
koncentrującasię
nazarządzaniucałą
organizacją.
Zarządzanieadministracyjne
Podczasgdynaukowezarządzaniezajmujesiępracąposzczególnychpracowników,zarzą-
dzanieadministracyjnekoncentrujesięnacałejorganizacji.Głównymitwórcamikierun-
kuadministracyjnegobyliHenriFayol(1841–1925),LyndallUrwick(1891–1983),Max
Weber(1864–1920)iChesterBarnard(1886–1961).
NajwybitniejszymrzecznikiemkierunkuadministracyjnegowzarządzaniubyłHenri
Fayol.JakofrancuskiprzemysłowiecFayolprzezdługiczasniebyłznanyamerykańskim
menedżeromiuczonymażdoprzetłumaczenianaangielskiw1930r.jegonajważniej-
szejpracy,Administracjaprzemysłowaiogólna17.Czerpiączeswychdoświadczeńwpra-
cykierowniczej,próbowałonusystematyzowaćpraktykęzarządzania,abydaćwskazówki
innymmenedżerom.Fayoljakopierwszywyodrębniłkonkretnefunkcjekierownicze:
planowania,organizowania,przewodzeniaikontrolowania.Byłprzekonany,żefunkcje
tetrafnieodzwierciedlajątreśćprocesuzarządzania.Wwiększościwspółczesnychprac
natematzarządzania(łączniezniniejszą)nadalwykorzystujesięteramypojęciowe,
awiększośćpraktykującychmenedżerówprzyznaje,żefunkcjetestanowiązasadniczą
częśćichpracy.
LyndallUrwickpozakończeniukarieryoficeraarmiibrytyjskiejstałsięuznanymteo-
retykiemikonsultantemzarządzania.Połączyłonnaukowezarządzaniezdorobkiem
Fayolaiinnychteoretykówkierunkuadministracyjnego.Przyczyniłsięrównieżdopostę-
punowoczesnegomyślenianatematfunkcjiplanowania,organizowaniaikontrolowania.
PodobniejakFayol,opracowałwykazwskazówekmającychpomócwulepszaniuspraw-
nościzarządzania.Urwickjestcenionynietylezawłasneoryginalneosiągnięcia,ileza
syntezęiinterpretacjępracinnych.
MimożeMaxWeberżyłipracowałwtymsamymokresiecoFayoliTaylor,jegowkład
zostałdostrzeżonyiuznanydopieropolatach.Weberbyłniemieckimsocjologiem,ajego
najważniejszapracazostałaprzetłumaczonanaangielskidopierow1947r.
18
Wswojejpra
-
cynatematbiurokracjiWeberstworzyłpodwalinywspółczesnejteoriiorganizacji,którą
omówimyszczegółowowrozdziale12.Koncepcjabiurokracji,jakotymjeszczebędzie
mowa,opierasięnaracjonalnymzestawiewytycznychdomożliwienajefektywniejszego
kształtowaniastrukturyorganizacji.
WażnywkładdozarządzaniawniósłChesterBarnard,byłyprezesNewJerseyBell
TelephoneCo.,wswojejksiążceTheFunctionsoftheExecutive[Funkcjedyrektora]19,
wktórejprzedstawiłteoretycznąpropozycjęakceptacjiautorytetu.Wedługtejteoriipod-
władnioceniajązasadnośćpoleceńprzełożonegoinastępniedecydują,czyjezaakcepto-
wać.Poleceniezostajezaakceptowane,jeślipodwładnyjerozumie,jestzdolnydojego
wykonaniaiuważajezawłaściwe.TrafnośćspostrzeżeńBarnardawzmacniato,żemiałon
doświadczeniewpracynanajwyższychszczeblachkierowniczych.
Codziśsądzimyoklasycznympodejściudozarządzania
Osiągnięciaiograniczeniapodejściaklasycznegoujętowtablicy2.1.Podejścietodostar-
czapewnejstrukturypojęciowej,napodstawiektórejrozwinęłysięwszystkiepóźniejsze
teorie,awielespostrzeżeńzwolennikówklasycznegoujęciazachowujeaktualnośćdo
dziś.Naprzykładwielemetodspecjalizacjipracyimetodnaukowychprzyjętychprzez
Tayloraijegowspółczesnychznajdujenadalodbiciewsposobie,wjakidziśprojektuje
sięwielestanowiskpracywprzemyśle20.Ponadtowwieluwspółczesnychorganizacjach
nadaljeszczeużywasiępewnychbiurokratycznychprocedurzaproponowanychprzez
Webera.Pierwsiprzedstawicieleujęciaklasycznegoskupialiuwagęnazarządzaniujako
ważnympolubadań.Kilkaaspektówujęciaklasycznegomaważneznaczenieprzyoma-
wianiuwdalszychpartiachtejksiążkiplanowania,organizowaniaikontrolowania.Naj-
nowszepostępywdziedzinachtakichjaktransakcjeelektronicznemiędzypodmiotami
gospodarczymi(B2B)orazmodelprzedsiębiorstwastosowanyprzezAmazon.comrów-
nieżstawiająjakonajważniejszycelwydajnośćibezpośrednioodzwierciedlajązałożenia
ujęciaklasycznego.
