Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.2.Wpływdziedzictwafunkcjonalistównarozwójpsychologiibiznesu
9
porównawczą9,niezakładając,żenatym
koniec.Otworzyłwięcdrzwimetodologiczne-
mueklektyzmowi.Wszystkotobyłozgodne
zamerykańskimduchemefektywności,jak
wcześniejsygnalizowaliśmy,narodzonym
właśnienaprzełomieXIXiXXw.Szybko
wspomnianetendencjezarównownaukach
psychologicznych,jakiwcześniejprzezopi-
sanewzarządzaniu,dałyimpulspowstaniu
psychologiistosowanej.
Dobiznesuwprowadzilipsychologięna-
ukowąjużbezpośredniuczniowieWundta,
ośmieleniprzezjamsowskifunkcjonalizm,
przedewszystkimWalterDillScott(1869–
1955)iHugoMünsterberg(1863–1916).
Wśródpionierówomawianegozastoso-
waniawiedzypsychologicznejautorzypod-
ręcznikówhistoriipsychologiiwymieniają
teżHarregoL.Hollinwortha(1880–1956),ini-
cjatoraopracowańzzakresupsychologiikli-
nicznej,atakżebadańnadpsychologicznym
oddziaływaniemreklam(Benjamin,2007).
Cociekawe,biografiaHollinworthaniesie
pierwszyrazwhistoriibiznesuniezwykle
aktualnywspółcześnieproblemzagroże-
niarzetelnościnaukowejbadańpsycholo-
gicznychfinansowanychprzezkorporacje.
Hollinworthbyłbardzoświadomytegonie-
bezpieczeństwa.Dlategoteżprzyrealizacji
badańnadpsychologicznymwpływemkofe-
inyprzeprowadzonychdlaCoca-Colizabez-
pieczyłsięodpowiednimizapisamiwumowie,
namocyktórychfirmaniemogławykorzy-
stywaćwynikówtychbadańdoswoichce-
lówreklamowych,arezultatyniezależnieod
interesówkorporacjimiałynapewnoujrzeć
światłodzienne.Dodatkowoniezwykleistot-
kwestiądlaomawianegonaukowcabyły
niezależne(odjakiejkolwieknaciskówfirmy)
uzyskaniereprezentacyjnejpróbyiprecyzyj-
nametodabadawcza.Takidużyzakresbadań
Hollingworthazobszarupsychologiibiznesu
orazwysokistopieńjegorygoryzmumetodo-
logicznegonigdywcześniejniewystępowa-
ływbadaniachpsychologiistosowanejnie
tylkodlapotrzebbiznesu.Byćmożeteżbyły
9Chodzioporównywaniefunkcjonowaniapsy-
chicznegoróżnychpopulacji,takichtakdzieci,analfa-
beci,osobyzaburzoneemocjonalnie,atakżezwierzęta.
wyjątkowenaobszarzecałejówczesnejpsy-
chologii.Rzetelnośćamerykańskiegobadacza
wynikałazjegoprzekonania,żepowołaniedo
zawodupsychologajestczymświęcejniżtyl-
kosposobemzarabianianażycie.Dowodził,
żepracamaoczywiścieaspektekonomiczny,
alenawetosoby,któreniemuszązdobywać
środkówekonomicznych,częstoznane
zeswojejdziałalnościocharakterzepracy
(Hollingworth,1929;Benjamin,2007).Jakwi-
dać,jużuswychpoczątkówpsychologiabiz-
nesuniemusiałabyćUsłużącą”twardegotay-
loryzmuczybardziejbądźmniejUmiękkich”
jegoideowychnastępców.Niemożnajednak
zapominać,żepowstaładziękifunkcjonali-
zmowi,coodpoczątkunadawałojejspecy-
ficznąpozycjęorazrodziłowyzwania.Warto
teżprzypomnieć,żetasamaatmosferafunk-
cjonalistycznawradykalnejwersjiskupionej
naefektywnościUzrodziła”zarządzanie.
1.2.Wpływdziedzictwa
funkcjonalistównarozwój
psychologiibiznesu
Niniejszypodrozdziałpoświęcamykilkudłu-
gofalowymaspektomwynikającymzfunk-
cjonalistycznejgenezypsychologiibiznesu.
1.2.1.Analizawskaźników
obiektywnychpomiar
zachowań
Popierwsze,działaniafunkcjonalistówzmie-
rzałykuodejściuodsubiektywnego,intro-
spekcyjnegobadaniapsychikiwkierunku
ujmowaniaobiektywnychwskaźnikówżycia
psychicznego,tj.obserwowalnychzapomocą
narzędziUzewnętrznych”.Ogólnierzeczbio-
rąc,chodziłoowskaźnikibehawioralnezpo-
ziomuzachowaniaczłowieka.
Niecopóźniej,choćmożnasięzastana-
wiać,czynieniemalrównocześniezfunk-
cjonalistami,radykalnegozwrotuwtymkie-