Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
12
Międzydociekaniemimanipulacją.Zaryshistoriizwiązkówpsychologiiibiznesu.
wątłą”(Pieter,1959,s.218).Potrzynastula-
tachzmieniłswąopinięopsychologiikadry
zarządczejnasformułowanieUdośćsłaboza-
awansowanawrozwoju”(Pieter,1972,s.312).
Dziśpieterowskieopiniewydająsięoczywi-
ścienieaktualne,czegonamacalnymdowo-
demjestniniejszyprzedkładanyczytelnikowi
podręcznik.
Jednakwartopodjąćrefleksjęnadtym,
czyrzeczywiścieonewystarczającoza-
awansowane,szczególniejeślichodzioper-
spektywęzrównoważonegozarządzania,anie
tylkokreowaniemenedżeranawzórUüber-
mescha”,którymaprawobyćponadzasa-
daminarzucanymipodwładnym(jakjużsy-
gnalizowaliśmy,drugiczłontejalternatywy
todziedzictwoideologicznetayloryzmu).Na
przykładcytowanyjużwielokrotnieprzeznas
Hoopes(2003)krytykujetreningzawodowy
współczesnychmenedżerów,pisząc,żeczę-
stodefactozakładaonwielkodusznycharak-
terosóbzarządzających.Dlategooferujesię
immałokonkretównatematwyzyskiwania
autorytetuczywładzy.Panujeprzekonanie,
żenajlepszysposóbnaosiągnięciespraw-
negostosowaniawładzystanowipoprostu
jejużywanie.Tymczasem,zdaniemHoopsa
(2003),menedżerowieniepotrzebujązbyt
częstegomówieniaoetyce.Stawarzatobo-
wiemniebezpieczeństwohipokryzji.Potrzeba
imnatomiastpomocywrozeznaniu,żeokażą
sięnieuchronniesłabiwobecwyzwańmoral-
nych,jakierodziwielka,niekontrolowanade-
mokratyczniewładza,którądysponująszcze-
gólnienatereniekorporacji.Jesttowyzwanie
skierowaneniewątpliwietakżepodadresem
psychologiibiznesu(Hoopes,2017).
cjiprzezwzrostkompetencjipracowników
(przynajmniejtakjestzazwyczaj).Natym
polegaprzecieżdługatradycjawspomnianej
profesji.Służąwięcstymulowaniutendencji
rywalizacyjnych,nawetjeślitestujązdolności
kooperacji,współpracyzespołowejitemupo-
dobne(boprzecieżdiagnozujesięjezreguły
poto,abypodnieśćkonkurencyjnośćfirmy).
Tymczasemcorazwięcejdoniesieńbadaczy
zorientowanychbiologicznie,doktórychna-
leżątakżepsychologowieewolucyjni,pokazu-
je,żeistotaludzkawsposóbnaturalny(przy
przyrodniczymrozumieniusłowaUnatural-
ny”)jestnastawionabardziejnawspółpracę
niżnarywalizację.Nadwartościowetrakto-
wanierywalizacjistanowiraczejkonstrukt
kulturowy,aszczególniewynikwspółczesnej
kulturybiznesu(Hay2006;Tomasello2016;de
Waal2019).
Eksperymentalnynurtpsychologiimiał
swojeUwielkiedni”wewspółczesnymbizne-
sieprzynajmniejdwukrotnie,przykreowa-
niuruchuHumanRelation,począwszyodlat
20.ubiegłegostulecia,cowiążesięprzede
wszystkimzpostaciąEltonaMayo(1880–
1949)iprzynarodzinachekonomiibehawio-
ralnej(ogłoszenieprzezDanielaKahnemana
iAmosaTverskiegoteoriiperspektywy
w1979r.,sztandarowejkoncepcjipsychologii
poznawczej,absolutniedziśdominującejna
uniwersytetachcałegoświata).
1.3.Początkirelacji
psychologiabiznes
wEuropieiPolsce
1.2.4.Relacjemiędzyludzkie
pomiędzywspółpracą
irywalizacją
Wreszcie,poczwarte,psychologowiezajmu-
jącysiębiznesem,szczególniezaściadmi-
nistrującytestamiwmiejscupracy,chcąc
niechcączaciągająsięUnasłużbę”wzrostu
przewagkonkurencyjnychdanejorganiza-
SzkicowaniedziejówmocnoUzamerykani-
zowanego”obszaru,jakistanowipogranicze
psychologiiidziałańmenedżerskich,rodzi
pokusęswoistegoprowincjonalizmu,tj.do-
wodzenia,żeUunasdziałosiętaksamo,ale
wcześniej”.Tylkożewprzypadkuzarządza-
niatakiestwierdzeniejestuzasadnione.
Nestorbadaniadziejówmyśliorgani-
zatorskiejDanielA.Wren(1972)nakartach
pierwszegowydaniaEwolucjimyślimenedżer-