Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.3.PoczątkirelacjipsychologiabizneswEuropieiPolsce
15
Sam
polski
współtwórca
zarządza-
niachętnienatomiastrozwijałpozytywną
współpracęzpsychologami.Naprzykładini-
cjatorpsychologiipracywPolsceBronisław
Biegelaisen-Żelazowski(1881–1963)byłau-
toremwielutekstównałamachPrzeglądu
Organizacji”,głównegoperiodykuśrodowiska
Adamieckiego.Gdyzaśod6do8grudnia1924r.
WarszawagościłaIZjazdPolskiejNaukowej
Organizacji,doPrezydiumHonorowegotego
przedsięwzięciazaproszonazostałaJózefa
Joteyko(1866–1928),jakoUniekwestionowany
pionierbadańnaukowychwzakresiefizjolo-
giipracyipsychologiidoświadczalnej”(Czech,
2019,s.40)14.Wspomnianabadaczkaznala-
złasięteżwśróduczestnikówhistoryczne-
gopierwszegozebraniaInstytutuNaukowej
OrganizacjiPracy(Warszawa,20.04.1925r.),
któremuprzewodziłoczywiścieAdamiecki.
ZkoleiwnastępnymrokupowstałoPolskie
TowarzystwoPsychotechniczne.Pierwszą
prezeskązostaławybranaJoteyko.Adamiecki
objąłfunkcjęjednegozdwóchzastępców
członkazarządu(Czech,2019).
DlasędziwejjużwówczasJózefyJoteyko
relacjeteniemiałybynajmniejcharakteru
wyłączniehonorowego.Stanowiływyraźne
ukoronowaniejejważnychzainteresowań
naukowych,takichjaknp.prawooszczędno-
ściwysiłkusformułowanew1903r.podczas
brukselskiegoKongresuHigienyiDemografii,
któreczekadziśnaanalizęnietylkozhisto-
rycznejperspektywy.Wnawiązaniudoza-
sygnalizowanychpsychologicznychwątków
UuAdamieckiego”znaczenianabierakwestia
przywołanazezbiorowejniepamięcipolskich
naukowcówprzezKrystynęOstrowską(1992,
s.105–106),żeJoteykopropagującpsychotech-
nikęUwystępowałaprzeciwtayloryzmowi,
którypostulowałmaksymalnezmechanizo-
wanieczynnościrobotnika”.Psychotechnika
przynajmniejlubmiędzyinnyminaterenie
naszegokrajubyłazatemrównieżnarzę-
dziemzmianyspołecznej.Nietrzebadoda-
14Wzjeździeuczestniczylitakżeinniznaczą-
cyprzedstawicielepolskiejpsychotechniki.Rzepa
iDobroczyński(2019,s.315)twierdząwręcz,żeprzedsię-
wzięcietozwołanoUzasprawąprzedewszystkimtych
osób”,cochoćbywświetleustaleńCzecha(2019)trzeba
uznaćzapewnąprzesadę.
wać,żepraceJoteykiwsposóboczywisty
zasługująnawspółczesnegoflanera,który
zuwagąprzemierzyłbyichprzestrzeniezna-
czeniowe.
IIwojnaświatowa(1939–1945)oraznastę-
pującyponiejstalinizm(chodziszczególnie
olata1948–1956)dokonałyspustoszeniaza-
równowszeregachludzi,jakiidei.Wojennym
orazpowojennymdramatemzostałydotknię-
teobydwa,częstoprzecieżUprzecinającesię”
środowiskazawodoweopisywanenakartach
niniejszegorozdziału.Podczaswojnyzginęło
wielupsychologówispecjalistówodzarzą-
dzania.Reżimstalinowski,którynadobre
Uzainstalowałsię”wPolscepo1948r.,zli-
kwidowałruchorganizatorskizainicjowany
przezAdamieckiegoiprężnienadrabiający
wówczaswojennestraty.Gdyzakończyłasię
najostrzejszafazakomunistycznegototalita-
ryzmu,czyliodUodwilży”1956r.stopniowo
odradzałosięzarządzanienaterenienaszego
kraju.Sięgałoonojednakpoinnetradycje(na-
wetterminologiczne)niżte,którerozwijało
wcześniejśrodowiskopolskiegowspółtwórcy
tejdziedzinywiedzyipraktyki.WPolscepo
1956r.naukioorganizacjiczerpałyzprak-
seologiibądźwykorzystywałybezpośrednie
wpływyamerykańskie(Ochinowski,2019b).
Sytuacjępsychologiiprzemysłowej(botaka
nazwawówczasdominowała)dwóchpierw-
szychdekadPRL-udośćtrafniescharaktery-
zowałJanOkóń(1971,s.15–16),mimożecy-
tatpochodzizpublikacjiobjętejpaństwową
cenzurą:
RozwójpsychologiiprzemysłowejwPolsce
podrugiejwojnieświatowejmiałprzebieg
bardzonierównomierny.Popoczątkowych,
jeszczemałoskoordynowanychinicjaty-
wachzpierwszegookresubezpośredniopo
zakończeniudziałańwojennych,nastąpił
wlatach1950–1956okreszahamowania,
którybardzodotkliwieodbiłsięnaciągłości
rozwojunaszejpsychologiiprzemysłowej
(ś).Gdyponowniezaczętodoceniaćrolę
psychologiiprzemysłowejwżyciugospodar-
czym,ujawniłosięsporotrudnościprzede
wszystkimkadrowych(wielupsychologów
polskichpadłoofiarąwojny,wieluwykony-
wałozawodypokrewne,uczelnieniebyły