Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.3.PoczątkirelacjipsychologiabizneswEuropieiPolsce
17
Pytaniadoprzemyślenia:
1.Naczympolegapodejściefunkcjonali-
stycznedobadaniapsychiki?
2.Opiszrelacjemiędzyamerykańskąapol-
skąmyślązwiązanązUnaukowymzarzą-
dzaniem”,zeszczególnymuwzględnie-
niemproblematykidotyczącejpsychologii
biznesu
Zarównoliteraturapięknajakifilm,wier-
nie,choćmożeniezbytintensywnietowa-
rzyszyłydoświadczeniompsychologicznym
człowiekawspotkaniachzbiznesem,16będąc
świadkiemtychdoświadczeń,czypóźniejje
kulturowoodtwarzając,azawszeoczywiście
przetwarzając.Powstałodziękitemusporo
utworów,częstozdośćUwysokiejpółki”i/lub
poprostuinteresujących,jakmamynadzieję,
nietylkodlanas,aletakżedlapotencjalnych
czytelnikównaszegorozdziału.
Wybiórczyspacerpotwórczościdotyczą-
cejgenezypsychologicznychwątkówbiznesu
proponujemychronologicznierozpocząćod
powieściHenry’egoJamesa,brataprzywo-
ływanegoprzeznaswielokrotnie,jednego
zojcówpsychologiiempirycznej,Williama
Jamesa.Jagłosipsychologiczny,azarazem
literackimit,towłaśnieoHenrymmówio-
no,jestnajlepszympsychologiemwśród
pisarzy,podczasgdyWilliamtonajlepszy
pisarzwśródpsychologów17.
Amerykanina
Henry’egoJamesa(1877,późniejwielewydań,
takżetłumaczeńpolskich)proponujemyczy-
taćUwparze”zLalkąPrusaporzucającszkol-
neinterpretacje.
Dowolnieprzeskakującróżneetapy
dziejówrelacjiludzkapsychika-biznes,bo
przecieżlekturamabyćprzedewszystkim
przyjemnościąwwolnościwyboru,wartoza-
trzymaćsięchoćbypobieżnieprzynagrodzo-
nychliterackąnagrodąNoblaBuddenbrookach
TomaszaManna(1901,późniejwielewy-
16Atakżeoczywiścieteraźniejszości,którastano-
wiprzedmiotwszystkichnastępnychczęścininiejszego
podręcznika.
17Chodziłooczywiścieoprzenikliwośćpsycholo-
gicznąpierwszegoipięknystylnaukowegopisarstwa
drugiegozbraci.
3.WjakimzakresieinspiracjeAdamieckiego
podjęliwspółcześnimuireprezentują-
cynastępnepokoleniapsychologowie
wPolsce?
4.Jakajestgenezapsychometrii?Opisz
krótkowarunkijejrozwoju.
dań,takżetłumaczeńpolskich).Dobrąwia-
domośćdlamniejcierpliwychczytelników
bądź/orazwielbicieliXMuzystanowifakt,
wspomnianąpowieśćwielokrotniesfil-
mowano.Użytecznyprzewodnikpotych
adaptacjachprzygotowałaostatnioAlicja
Helman(dwuczęściowyartykułURodzeństwo
Buddenbrook”,Kino,nr2,s.68-71inr.3,s.62-
66,2019r.).
Filmowystylprezentują-aleprawdo-
podobnienigdyniezostałyzekranizowa-
neosnutewokółWielkiegoKryzysulat20.
i30ubiegłegostuleciaamerykańskapowieść
JohnaDosPassosaCiężkiepieniądze(1936)
orazpodobnieskonstruowanawkonwencji
symultanizmu18(równoległerozwijaniekil-
kuwątków),wcześniejszaksiążkapolskie-
goautoraTadeuszaKudlińskiegoWygnańcy
Ewy(1932).Szkoda,żeobydwautwory
zapomniane,szczególnieprzezpolskichczy-
telników.Ciężkiepieniądzedoczekałysiętłu-
maczenianajwyraźniejtylkoraz(przekład
KrzysztofaZarzyckiegowydałwarszawski
Czytelnik.Warszawa:1990).WygnańcyEwy,
choćjużprzedIIwojnąnagrodzeni,niebyli
dotądwznawiani.
RównocześniezpowieściąKudlińskiego,
aleweFrancji,wyszedłsłynnydebiutLuisa
FerdinandaCeline’aPodróżdokresunocy(1932,
wielewydań,takżetłumaczeńpolskich),za-
wierającymiędzyinnymiczarnyobrazpracy
przytaśmieprodukcyjnejfabrykiForda,która
stanowiprzecieżkwintesencjęUzarządzania
naukowego”.
18DosPassosjestuważanyzatwórcęmetodypi-
sarskiej,którąstosowałmniejwięcejodpołowylat.20.
ubiegłegostulecia.