Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Sposobyujmowania,przedmiotizadaniapsychologiiklinicznej
wpsychologiiimetodologiibadańpsychologicz-
nychiwyraźnezwiązkizpsychologiąteoretycz-
ną.Ztychpodstawipowiązańwzajemnychwy-
nikapraktykakliniczna,któradziałatakże
zwrotnienarozwójteorii.
Wykazano,że
nowekoncepcjeteoretyczneprzenoszonena
gruntbadaniazjawiskzdrowotnych,awynikitych
badańzwrotnieoddziałująnadziedzinybadań
podstawowych[...]ważneproblemyspołeczne
wsferzezdrowia[...]podejmowaneprzezpsy-
chologówzainteresowanychproblemamipraktyki,
apróbyichopisuiwyjaśnianiawzbogacająbada-
niapodstawowe(Sęk,2008e,s.23–24).
1.2.2.Definicjeiprzedmiot
psychologiiklinicznej
Obszaremzainteresowaniabadawczegoiprak-
tycznegowyróżniającympsychologiękliniczną
zjawiskarzeczywistościzwiązanezezdro-
wiemizaburzeniamizachowaniaipsychiczny-
mi.Wdefiniowaniutejdziedzinyistotneznacze-
niemajednakprzedmiotpsychologiiklinicznej,
czyliwiedzaogólnaispecjalistycznadecydująca
otym,jakopisujeiwyjaśniasięproblemyzdro-
wiaizaburzeń,ichprzyczynyiuwarunkowania.
Doprzedmiotupsychologiiklinicznejzaliczamy
teżspecyficznemetodybadaniaorazwiedzę
oprocedurachpostępowaniapraktycznego.
Sposóbdefiniowaniapsychologiiklinicznej
zmieniałsięwrazzpowstawaniemnowejwie-
dzyimetodjejporządkowania.Dlapsychologiikli-
nicznejprzydatnyjestpodział,jakiIrwinAltman
(1996)zaproponowałdlanowoczesnejeduka-
cjiakademickiej.Wyróżniaon:(1)podstawową
wiedzęteoretycznąUkamieniemilowe”edukacji
akademickiejnaktórąskładająsiępojęcia,kon-
cepcje,kierunki,paradygmatywujmowaniuzdro-
wiaizaburzeńjakowynikteoretycznejkoncep-
tualizacjilubbadańempirycznych;(2)wiedzę
profesjonalnąnatematzasadiprocedurpostępo-
waniadiagnostycznegoipomocowego,metody
itechniki,zktórychpowstająumiejętnościimy-
ślenieklinicznejakoprocedurastosowania
wdziałaniuwiedzypodstawowej;(3)wiedzę
BLOKROZSZERZAJĄCY1.3.AndrzejLewicki(1910–1974)
UkończyłstudiapsychologiczneipolonistycznenaUniwersytecieJanaKazimierza
weLwowie,gdziewykładaliwówczasm.in.KazimierzTwardowski,JózefKleiner,
KazimierzAjdukiewicz,RomanIngarden,ipełniłwtymczasiefunkcjęasystentapod
kierunkiemMieczysławaKreutza,uktóregopisałpracęzzakresupsychologiiekspe-
rymentalnej.
Wdziejachpolskiejpsychologiijestuznawanyzajednegozojców-założycielinowo-
czesnejpsychologiiklinicznej.Należałdotychpsychologówklinicznych,którzyuwa-
żali,żejesttodziedzinabadańipraktyki.Wswoichpracachuzasadniał,że
psychologiiklinicznejpotrzebnajestogólnateoriaiwzwiązkuztymwokreślaniutej
dziedzinywykorzystałnajpierwteorięprzystosowania,anastępnieteorięregulacji
zachowania.Rozumiałpsychologięklinicznąjakodziedzinępsychologii,któraopisu-
jeiwyjaśniawewnętrznemechanizmyorazetiologięzaburzonychzachowańifunk-
cjisomatycznych.
Stworzyłnowoczesnepodstawypsychologiiklinicznej.Pokazałwswoichpracachna-
ukowychmiejsce,jakiedziedzinatazajmujemiędzyhumanistykąaprzyrodoznaw-
stwem.Wbadaniachpreferowałmetodyeksperymentalneiopracowałoryginalnąwersjęeksperymentuklinicznego.
Jegopraceprzykłademtego,jakmożnałączyćogólnetwierdzeniateoretyczne,np.natematczynnościiprocesów
psychicznych,metodologię,zbadaniamistosowanymiipraktykąkliniczną.Dojegonajważniejszychosiągnięć
należyteżpojęciemyśleniaklinicznego.
StudiawśrodowiskuuniwersyteckimLwowa,obcowaniewliteraturąijęzykamiklasycznymi,przedstawicielami
polskiejSzkołyLwowsko-Warszawskiej,współpracazeznakomitymimistrzami,aprzedewszystkimwłasna,orygi-
nalnaaktywnośćnaukowasprawiły,żejegouczniomdanebyłoobcowaćzosobąoszerokichzainteresowaniach,
wielkiejerudycji,zmistrzemprecyzjiwanalizowaniutekstównaukowych.Promieniowałciekawościąiwnikliwo-
ściąbadawczą.Wieleczasuisiłpoświęcałstudentom,doktorantomiswoimwspółpracownikomorazsprawomor-
ganizacjistudiówuniwersyteckichipodyplomowejspecjalizacjizzakresupsychologiiklinicznej.Inicjował
wśrodowiskuiredagowałpodręcznikipsychologiiklinicznejitradycjęprzekazałswoimnastępcom.
Jegokolegazlatszkolnych,uniwersyteckichipóźniejszych,TadeuszTomaszewski(1973,s.281),pisałoA.Lewickim,
żeUszukałwiedzyoczłowiekuwjejnajbogatszychinajczystszychźródłachwliteraturzepięknejinauce[ś]
szukałwiedzyoczłowiekuniedlaniejsamej,alepoto,abysłużyłaludziom”.
Źródło:opracowanonapodstawieLewickaiSęk,2009.
29