Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Sposobyujmowania,przedmiotizadaniapsychologiiklinicznej
cjonowanietychmechanizmówmożebyćzdro-
weirozwojowelubzaburzoneisprzyjającepoja-
wieniusięproblemówizaburzeńpsychicznych.
Zachowanieimechanizmyjegoregulacjiwyka-
zująróżnypoziomirodzajezaburzeń,coobjawia
siętym,żeczłowiekniezaspokajaswoichpo-
trzeb,wtympotrzebyrozwoju,aninierealizuje
zadańżyciowychiwymagańuspołecznionejkul-
tury(por.Lewicki,1963,1969).Konsekwencją
sprawnościiniesprawnościmechanizmówregu-
lacjijestpoziompoczuciadobrostanuvs.cierpie-
niapsychicznegoisomatycznego.
Doprzedmiotupsychologiiklinicznejnależy
teżwiedzaopodstawachpraktycznegodziałania.
Chodzituokoncepcjeklinicznejdiagnozypsy-
chologicznejorazteoretyczneiprofesjonalne
podstawyróżnychformpomocypsychologicznej,
nastawionychnarealizacjęzróżnicowanychce-
lów:promocjizdrowia,prewencjizaburzeń,in-
terwencjiwkryzysie,poradnictwapsychologicz-
nego,psychoterapiiirehabilitacji.
Psychologiaklinicznajestwięcnietylkozasto-
sowaniemwiedzypsychologicznej,aledziedzi-
odrębnychstudiówibadańwramach,wktó-
rychsiętworzy,umacniairozwijaprzedmiottej
dziedziny.
1.2.3.Zadaniapsychologii
klinicznej
Dopodstawowychzadańpsychologówklinicz-
nychnależądbałośćoteoretycznydorobektej
dziedzinyistałarefleksjanadjegodoskonale-
niem.Zadaniateprzybierająróżnąpostaćipole-
gająnatworzeniunowychmodeliikoncepcji.
Dotyczytoszerokiegoobszarutreściowego.
Należydonichm.in.tworzenie:koncepcjizdro-
wiaijegogenezy(modelsaluto-ipatogenezy),
psychologicznychkoncepcjizaburzeń,podstaw
badańnaukowychidiagnozyjednostkowejopar-
tejnafaktach,atakżepodstawowychbadańnad
różnymirodzajamipomocypsychologicznej.
Psychologowiekliniczniprowadząwięcak-
tywnośćnaukową,wykorzystującąwiedzępsy-
chologicznąinaukpokrewnych,którychcelem
jest:(1)opisiwyjaśnianiezdrowychizaburzo-
nychfunkcjipsychicznychipsychosomatycz-
nychorazzachowaniaosób,grupispołeczno-
ści;(2)wyjaśnianieprzyczynzdrowiaizaburzeń
orazichbiopsychospołecznychmechanizmów;
(3)ustalaniezasadbadaniaidiagnozowania
zdrowiaizaburzeń;4)opisiwyjaśnianiezasad
orazmechanizmówdziałającychwprocesieróż-
nychinterwencjipomocnych.Wramachpsycho-
logiiklinicznejpowstałatakżeznaczącawiedza
empiryczna.Inspiracjąmogąbyćmotywydosko-
naleniapodstawteoretycznychlubwyzwania
społeczne,którezaczątkiempowstaniawiedzy
społecznieresponsywnejinowychsubdyscyplin
(por.blokrozszerzający1.4).
Doważnychzadańakademickichnależąroz-
wójidoskonaleniewiedzyorazumiejętnościpro-
fesjonalnychwzakresiediagnozowaniaiprowa-
dzeniaróżnychrodzajówpomocnejpraktyki
klinicznej.Wiedzatadotyczygłówniezasadipro-
cedurwarunkującychprofesjonalnekompetencje.
Warunkiemprofesjonalnegopostępowania
psychologaklinicznegojednaknietylkowie-
BLOKROZSZERZAJĄCY1.4.Powstawanieirolasubdyscyplinwpsychologiiklinicznej
Uzaraniapsychologiiklinicznejistniałpodziałnapsychologięklinicznądzieciimłodzieżyorazczłowiekadorosłe-
go.Zpsychologiąklinicznąpowiązanetakżeneuropsychologiaipsychologiarehabilitacji.Tedziedzinymają
długątradycję.
UWtokurozwojupsychologiiklinicznejpojawiałysięcorazczęściejtendencjedowyodrębnianiawąskichsubdyscy-
plin;międzyinnymitakichjakpsychologiauzależnień,psychologiaprzemocy,psychologiazdrowia,psychoonko-
logia,psychokardiologia,psychologiakataklizmówikatastrof.Rozpoznanodwiedrogiwyodrębnianiasiętych
podspecjalności.Wkręguproblematykipsychosomatycznejpowstajądziedzinynawzórspecjalnościmedycznych
imająonenajczęściejcharakterinterdyscyplinarny.Tedziedziny,któreodpowiadająnaszerokiezapotrzebowanie
społeczne,takiejakpsychologiauzależnień,przemocy,kryzysówikataklizmów,rozwijająsięwedługpewnejlogiki.
Napoczątkujesttak,żepraktycymusząodpowiadaćnanowezadania,dlaktórychbrakwiedzy(teorii),podejmują
więcsamialbowrazzbadaczaminoweproblemyiprowadzącbadania,tworząwiedzęnaukowąumożliwiającąnie
tylkoopiszjawisk,aleteżsposobyichnaukowegowyjaśniania.Umocnienietychnaukowopraktycznychzespołów
powodujepowstanienowejtożsamości,lepsząorganizacjępraktykiijejinstytucjonalizację.Stwierdzasięjednak,że
tesubdyscypliny,odrywającsięodogólnychrampsychologiiklinicznej,zawężająpolerozważań,copowodujeteż
usztywnieniedziałańpraktycznych.Powstajewięcdlaorganizatorównaukiiwymianydoświadczeńproblem
zadbaniaopowiązaniesubdyscyplinzpsychologiąklinicznąicałymspektrumwiedzyopsychologiiczłowieka,
jegoczynnościachorazrelacjachześrodowiskiem”.
Źródło:CierpiałkowskaiSęk,2015s.
31