Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Psychologiaklinicznaizdrowiaapsychopatologia–wzajemnezależności
opisyzdrowiaizaburzeńpsychicznychnapo-
ziomiefenomenologicznymibehawioralnym
(poziomI),formułujetwierdzeniaomechani-
zmachigeneziezdrowiaorazzaburzeńpsy-
chicznych(poziomyIIiIII),costanowipodstawę
dokonceptualizowaniamodelipomocypsycho-
logicznej,ocharakterzeprewencyjnym,dorad-
czymipsychoterapeutycznym.Gdywpodejściu
poznawczo-behawioralnymJudithBeck(2005)
opisujesposobyzachowania,myśleniaiprze-
żywaniaosóbzdepresją,todokonujecharakte-
rystykidepresjinapoziomieI,gdywskazujena
leżąceupodłożaprzekonaniakluczoweiwarun-
kowe(pośredniczące)–napoziomieII,natomiast
gdyopisujekonkretnezdarzeniaiichdoświad-
czeniewkontekściecechtemperamentutych
osób,leżącychupodłożaprzekonańkluczo-
wych–napoziomieIII.
Psychiatriatotakżedyscyplinanaukiiprak-
tykiklinicznejzajmującasiętworzeniemopisu
przejawówzaburzeńpsychicznych(poziomI),
któraformułujetwierdzeniaobiologicznym(ge-
netycznym,neurohormonalnymczyneurolo-
gicznym)podłożupatomechanizmuutrzymywa-
niasięposzczególnychobjawówlubsyndromów
zaburzeń(poziomII)orazwskazujenabiologicz-
neichpodłoże(poziomIII),częstoodwołującsię
domodelupodatność–stres.Jestdziedzinązaj-
mującąsięleczeniemiprofilaktykązaburzeń
psychicznych.GdyMikiBlochiwspółautorzy
(2000)opisująsposóbzachowania,myślenia
iprzeżywaniakobietzdepresjąpoporodową,to
dokonującharakterystykitegozaburzenianapo-
ziomieI,gdywskazująnależąceupodłożawyso-
kiestężenieestradioluiprogesteronu–napozio-
mieII,natomiast,gdypowołująsięnawyniki
badań,którepodkreślają,żepodwyższeniestęże-
niatychhormonówwystępujeukobietopodat-
nościgenetycznej–napoziomieIII.
4.1.2.Psychopatologiajakonauka
integrującawiedzę
zpsychologiiklinicznej
ipsychiatrii
ipsychopatologią,jestdośćniejednoznaczna.
Jedniwskazują,żepsychopatologiajestczęścią
psychiatriii/lubpsychologiiklinicznej(Bilikie-
wicz,1973;Zeigarnik,1983;Craighead,Miklowitz
iCraighead,2008),innipodkreśląjejintegracyj-
nąiasymilatywnąrolęwobecosiągnięćpsycho-
logiiklinicznejipsychiatrii(Cierpiałkowska,
2007).Godząctestanowiska,HelenaSęk(2001d)
psychopatologiędefiniujejakonaukęzpograni-
czapsychologiiipsychiatrii,któradziękibada-
niomprowadzonymgłównieprzyużyciumetody
eksperymentuklinicznego,istotniewzbogaciła
wiedzęozaburzeniachprocesówpoznawczych
iemocjonalnych.
Wkonsekwencjiróżnychstanowiskwobec
obszaruzainteresowaniapsychopatologiizwy-
kłosięwskazywaćnajejszerokielubwąskiero-
zumienie.
Szerokierozumieniepsychopatologiizakła-
da,żejesttonaukazajmującasiętworzeniem
systemówklasyfikacjizaburzeńpsychicznych
orazwyjaśnianiemichpatogenezywmodelu
podatność–stres,wktórymintegrujesięwiedzę
obiologicznejipsychologicznejpodatnościosoby
nawystąpieniezaburzeńoraztworzyprogramy
leczeniasekwencyjnego,łączącegofarmakotera-
pięzpsychoterapiąlubzdrowotnymporadnic-
twemklinicznym(Cierpiałkowska,2007).
Takszerokieujęciepsychopatologiiczęsto
występujewamerykańskichiangielskichpod-
ręcznikachozaburzeniachpsychicznychczyza-
burzeniachzachowania,wktórychmożnazaob-
serwowaćtendencjedozrównaniajejobszaru
zainteresowaniazpsychologiąkliniczną.Termin
abnormalpsychology,którywdosłownymtłu-
maczeniubrzmiUanormalnapsychologia”,jest
używanynaoznaczeniedziedzinypsychologii
zajmującejsięludźmioanormalnychdoświad-
czeniachizachowaniach.Większośćamerykań-
skichiangielskichpodręcznikówzatytułowa-
nychAbnormalpsychologyprzetłumaczonychna
językpolskinositytułPsychopatologia(por.Meyer,
2003;Seligman,WalkeriRosenhan,2003),rza-
dziejspotykasiętytułPsychologiazaburzeń1(por.
Carson,ButcheriMineka,2003).Zwolennicyta-
kiegoujęciazakładają,żeupodstawpsycho-
Konceptualizacjaobszaruzainteresowań,przed-
miotubadań,szczególniewzajemnychzależno-
ścimiędzypsychologiąkliniczną,psychiatrią
1TerminUpsychologiazaburzeń”odnosisiędowiedzy
psychologicznej,któraopisujeiwyjaśniamechanizmyoraz
przyczynyzaburzeńpsychicznychizachowania,zatem
wskazujenadziedzinęwęższąodpsychologiiklinicznej.
68[[[
