Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Chirurgianowotworówjamyustnej
resekcji,jakirekonstrukcji:mandibulotomia,rozległa
rekonstrukcjapłatamikostnymilubhybrydowymi,czas
trwaniazabiegu,przetoczeniakrwi.
Wspólnymiczynnikamiprognostycznymidlaposzcze-
gólnychlokalizacjirakówjamyustnejsąstopieńzaawan-
sowaniamiejscowegoiregionalnego.KlasyfkacjaTNMnie
jesttuwpełniprecyzyjna.StopieńTcharakteryzującywiel-
kośćguzaodnosisięzarównodopłaskiego,powierzchow-
negonaciekuośrednicy1cm,jakigłębokopenetrującego
owrzodzenia,którenawetprzyniewielkiejśrednicyna
wczesnymetapierozwojuprzekroczyłobłonępodstawną
nabłonka,osiągnęłodostępdonaczyńiprzy„małym”
ogniskupierwotnymbędziemiałowielokrotniewiększy
potencjałdoprzerzutowania.Klasyfkacjawzakresiecechy
Nbardziejprecyzyjniestratyfkujeryzyko,jestonoistotnie
wyższeprzyobecnościprzerzutówwdwóchlubwięcej
węzłachchłonnych,azwłaszczaprzynaciekuprzekracza-
jącymtorebkęwęzła(naciekaniepozatorebkowe,ECS–
extracapsularspread).Rokowniczoistotnesącechy
histologicznenowotworu:gradingG1–G3,klasyfkacja
Jacobsona,obecnośćmikroognisksatelitarnychiodle-
głośćizolowanychgrupkomóreknowotworowychod
frontuinwazji(tumor-satelitedistance)orazcechyimmu-
nohistochemiczneimolekularne(pogarszarokowanie
obecnośćlamininy,fbronektyny,kolagenutypuIV,
E-kadheryny,cyklinyD1,Ki67,p53,żywaangiogeneza
[receptorEGFR]).Zistotniegorsząprognoząłącząsiębli-
skieponad5mmlubpozytywnemarginesyresekcji.
Wiekmetrykalnypacjentaniejestizolowanymczynni-
kiemwpływającymnajakośćiwynikleczenia,niemniej
podeszływiekpowyżej80.rokużyciainaturalnaobecność
schorzeńtowarzyszącychmogąutrudniaćzwłaszczakwa-
lifkacjęchirurgiczną.
Rakjęzyka
Epidemiologia,histopatologia
Wśródogółuzłośliwychnowotworówwobrębiejamyust-
nejguzyjęzykastanowiąnajliczniejszągrupę(27,8%).
Większośćzłośliwychnowotworówwobrębiejęzykato
rakipłaskonabłonkowenierogowaciejące(>95%).Wśród
pozostałychwymienićnależyzłośliwenowotworywywo-
dzącesięzmałychgruczołówślinowych,czerniaki(<1%)
inależącedorzadkościmięsakiichłoniaki.Najczęstszymi
zmianamiprzednowotworowymisątuleukoplakiaiery-
troplakiaorazdługoutrzymującesiępowierzchowne
owrzodzeniazapalnewobrębiejęzyka.
Wostatnich20latachwśródogółuzachorowańna
nowotworyzłośliwerakijęzykastanowiłyokoło0,5%
umężczyzni0,1%ukobiet,przyczymdlaobupłcizacho-
rowaniawzrastająwrazzwiekiem,osiągającszczytza-
chorowańw7.dekadzieżycia.Zarównowskaźnikizacho-
rowań,jakiwskaźnikiumieralności(0,7%umężczyzn
i0,2%ukobiet)wostatnichdwóchdekadachwPolsce
utrzymująsięnazbliżonympoziomie.
W2015r.wPolscezarejestrowano562zachorowania
(386M+176K)nazłośliwenowotworyjęzyka(C02
wedługICD-10)i331zgonów(248M+83K),przyczym
należypamiętać,żeliczbyteodnosząsiędoprzypadków
zlokalizowanychw2⁄
3przednichjęzyka–lokalizacjizalicza-
nejdojamyustnej.Rakipodstawyjęzyka(C01)rozpatry-
wanesąjakonowotworywobrębieustnejczęścigardła.
Zchirurgicznegopunktuwidzeniatorozróżnieniejest
uzasadnione,ponieważzasadypostępowaniawguzach
2⁄
3
przednichiguzachpodstawyjęzykawwiększości
przypadkówsąodmienne.
Elementyanatomiiistotnedlachirurgii
Rakjęzykarozprzestrzeniasiękudołowi,wkierunkudna
jamyustnej,lubkutyłowi,przechodzącnałukpodnie-
bienno-językowy,wkierunkunasadyjęzykaiokolicymig-
dałkowej,naciekanastępniemięśniegnykowo-językowy
orazrylcowo-językowy,copowodujeunieruchomienie
języka,awzaawansowanychprzypadkachpojawiasię
nacieczeniednajamyustnej,wyrostkazębodołowego
żuchwy,dołuzatrzonowcowegoikątajęzykowo-mig-
dałkowego.Językniemabarieranatomicznych,jedyną,
małoefektywnąjestrozcięgnojęzyka,któredopewnego
stopniapowstrzymujeprocesszerzeniasięnaciekuna
stronęprzeciwną.Jesttakżebogatounaczyniony,dla-
tegoprogresjazestadiumprzedinwazyjnegodostadiów
inwazyjnychT2–T3możeprzebiegaćszybko.Dotrzonu
penetrowaćmożetakżeraknasadyjęzyka,należący
nominalniedookolicygardła,alewstadiumwczesnym
jestrozpoznawanyrzadko.Kutyłowiguzmożenacie-
kaćbłonęśluzowądołkajęzykowo-nagłośniowego,
językowąpowierzchnięnagłośni,szerzyćsiębocznie
wzdłużfałdugardłowo-nagłośniowego,przechodzićna
ścianębocznągardłaiprzedniąścianęzachyłkagrusz-
kowatego.Kuprzodowiidołowiprzenikaprzezwięza-
dłognykowo-nagłośnioweimożewnikaćdoprzestrzeni
przed-nagłośniowej.
Obrazkliniczny;diagnostyka;diagnostykaróżnicowa
Owrzodzenieolokalizacjinabrzegubocznymtonajbar-
dziejtypowyobraz,stanowi90%nowotworówjęzyka.
Owrzodzeniemożepowiększaćsięstopniowo,napoczątku
jestmylniebranezaskaleczenieibywabagatelizowane.
Postaćpodśluzówkowa,znaczniebardziejpodstępna,to
zgrubieniepokrytegładkąbłonąśluzową–długonie
budziniepokojupacjentailekarzy,choćjestnajczęściej
bolesneprzydotyku.
469
