Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
29Nowotworygłowyiszyi
Objawywczesnetopobolewanieipokrwawianienad-
żerki,nieznacznebóloweograniczenieruchówjęzyka,dys-
komfortprzyspożywaniupokarmówtwardych.
Zaawansowanestadiumdajeupośledzeniepołykania,
zaburzeniamowyiotalgię,czylibólpromieniującydo
ucha,całkowiteunieruchomieniejęzykawobrębiedna
jamyustnej.Jesttakżeniezwyklebolesne.
Badaniaobrazoweniesąniezbędnewyłącznieprzybar-
dzowczesnychzmianachT1rozwijającychsięwczęści
ruchomejtrzonujęzyka.Wtychwyjątkowychprzypadkach
pobraniemateriałudobadaniahistologicznegoplanuje
sięjakobiopsjęwycinającąguz.Uwszystkichpozostałych
pacjentówmetodązwyborudoocenynaciekaniamięśni
językaiprzekraczanianarządujestbadanierezonansu
magnetycznego(MRI)zdożylnympodaniemśrodkakon-
trastującego,którepozwalanaocenęrozprzestrzeniania
sięguzapozaprzegrodęjęzyka,naciekuprzeciwległych
pęczkównerwowo-naczyniowychorazgrubościnacieku
tkanekmiękkich.
Kluczowajestocenawęzłówchłonnychszyi,tubadanie
TKiMRIsąkomplementarne.Badaniecharakterupodej-
rzanychwęzłówwykonujesięzapomocąBACpodkon-
troląUSG.
Leczenie
WniskichstadiachzaawansowaniaT1–T2równoważna
jestchirurgiairadioterapia.Przynaciekuwruchomej
częścijęzykabardzokorzystna,choćniewewszystkich
ośrodkachdostępna,jestbrachyterapia.Zależnieodgru-
bościnaciekumożebyćkontaktowalubśródtkankowa,
wzależnościodsposobuimplantacjiźródła.Równie
skutecznajestpierwotnateleradioterapiaichirurgia.
DominujeTORlubTORS,zależnieodstanuposiadania
ośrodkaorazodmożliwychdozaakceptowanianakładów
naleczenie.Jesttoleczeniezoszczędzeniemnarządu,
zależnieodrozległościguza:częściowaglossektomia,tj.
brzeżnalubbardziejrozległa,klinowaresekcjazpozo-
stawieniemubytkudowyziarninowanialubpokrycie
ubytkupłatemprzesuwanymzbłonyśluzowejpoliczka.
Przyubytkachpłaskich,alerozległych,powyżejorienta-
cyjnejśrednicy3–4cm,plastykęnajlepiejwykonaćpłatem
wolnymzprzedramienia.T1,T2dochodzącedowyrostka
zębodołowegowymagająodłuszczeniaokostnejżuchwy,
którastanowimargines.Pewienproblemstanowilokali-
zacjaguzawprzedniejczęścidnajamyustnej,gdyżnależy
wówczasusunąćciałkopodjęzykowewrazzujściemśli-
niankipodżuchwowej;dochodziwtedydowłóknienia
gruczołu,oilenieusuniemyśliniankipodczasoperacji
węzłowejszyi.
GuzywstopniuT2,T3częściustnejjęzykaorazguzy
każdejwielkościwczęścitylnejjęzykaidnajamyustnej
wymagajądojściazewnętrznego.Alternatywądocięcia
zewnętrznegopozostajewwybranychprzypadkach
iwwybranychośrodkachTORS,alenajczęściejpenetra-
cjaguzawkierunkudnajamyustnej,wyrostkazębodo-
łowegolubgardłaśrodkowegowymuszadużoszerszy
wgląd.Stądnajchętniejwykonywanejestkosmetyczne
cięcieprzyłbicowe,poszerzoneocięcieprostopadłedo
jednoczesnejoperacjiwęzłowejszyi,rzadziejmandibulo-
tomia,awwyjątkowychprzypadkachlabiotomia.Prze-
kraczanieprzezguzliniiśrodkowejiprzegrodyjęzyka
oraznaciekprzeciwległychpęczkównerwowo-naczynio-
wychjestwskazaniemdopierwotnejRT/TK,gdyżlecze-
niechirurgicznewymagałobyglossektomiicałkowitej.
Jesttookaleczającyzabiegamputacyjnyraczejrezerwo-
wanydochirurgiiratującej.Wszystkiepowyższezabiegi
–gdyzakresresekcjiobejmujebrzusznąpowierzchnię
trzonujęzyka,błonęśluzowąwyrostkazębodołowego,
śliniankępodjęzykową–wymagająrekonstrukcjipłatem
wolnymzprzedramienia.Natomiastprzydużymdefcy-
cietkanek–gdyzakresresekcjiobejmujemięśniedna
jamyustnejipołączonyjestzblokowymusunięciem
układuchłonnegoIiIIregionuorazśliniankipodżu-
chwowej–wymaganajestrekonstrukcjapłatemudo-
wym.Kluczowącechą,stwierdzanąradiologicznie,jest
naciekkości.Przyguzachdochodzącychdokościlub
przyzajęciuokostnejlubwyłączniedrobnegofragmentu
częścikorowejżuchwywykonywanajestresekcjamar-
ginalna.Przynaciekuczęścirdzeniastejkoniecznajest
resekcjasegmentowa.Przyplanowanejresekcjisegmen-
towejżuchwyopcjądlacięciaprzyłbicowegojestcięcie
pośrodkowe,trudniejszewgojeniuimniejestetyczne
zewzględunaprzecięciemięśniaokrężnegoustiwargi
dolnej.
Naciekkościprzesądzaokategoryzacjizaawansowania
miejscowegojakoT4iznaczącowpływanarokowanie.
3-letnieprzeżyciebezobjawównowotworu(DFS–dise-
ase-freesurvival)wstadiachT1,T2beznaciekukości–
73%,przynaciekużuchwy–30%.
Rakdnajamyustnej
Epidemiologia,histopatologia
Guzydnajamyustnejstanowiąblisko1/
4wszystkichzłośli-
wychnowotworówjamyustnej.Podobniejakwinnych
lokalizacjachdominujerakpłaskonabłonkowynierogowa-
ciejący,atakżerakiwywodzącesięzgruczołówślinowych,
gdzieczęstonieudajesiędefnitywnieodróżnić,czyich
pierwotnympunktemwyjściabyłydrobnegruczołyśli-
noweczyśliniankapodjęzykowa.
W2015r.wPolscezarejestrowano494zachorowania
(373M+121K)nazłośliwenowotworydnajamyustnej
(C04wedługICD-10)i350zgonów(274M+76K).
470
