Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
29Nowotworygłowyiszyi
11.KrauseC.J.,CarollW.R.,SullivanM.J.SurgicalManagementofSkinDefectsoftheScalp,Forehead,CheeksandLips.W:
HeadandNeckSurgery(red.M.E.Tardy,E.R.Kastenbauer).ThiemeMedPubl.,NewYork1995.12.LoréM.J.,MedinaJ.E.Anatlas
ofheadandnecksurgery.ElsevierSaunders,Philadelphia2005.13.RennerG.J.,ZitschR.P.ReconstructionoftheLip.Otolaryngol.
Clin.N.Am.1990;23:975–990.14.WatkinsonJ.C.,GazeM.N.,WilsonJ.A.StellandMaran’sHeadandNeckSurgery.Butterworth
Heinemann,Oxford2000.15.WeredaH.Reconstructivefacialplasticsurgery.Aproblemsolvingmanual.Thieme,Stuttgart2001.
16.WierzbickaM.,SzyfterW.,BieńS.iwsp.Zaleceniadiagnostyczno-terapeutycznedlawybranychnowotworówgłowyiszyi.
Wsp.Onkol.2006;10:191–223.17.WierzbickaM.,NapierałaJ.UpdatedNationalComprehensiveCancerNetworkguidelinesfor
treatmentofheadandneckcancers2010–2017.Otolaryngol.Pol.2017;71(6):1–6.18.YaringtonC.J.,LarrabeeW.F.Reconstruction
followingLipResection.Otolaryngol.Clin.N.Am.1983;16:407–421.19.ZitschR.P.CarcinomaoftheLip.Otolaryngol.Clin.N.
Am.,1993,26,265–277.20.ZitschR.P.EvaluationandsurgicaltherapyofTumorsoftheOralCavity.Liptumors.W:Comprehensive
managementofHeadandNeckTumors(red.S.E.Thawleyiwsp.).WBSaunders,Philadelphia1999.
Chirurgianowotworówjamyustnej
Wprowadzenie
Jamaustnatookolicaozłożonejanatomiiorazwielora-
kichfunkcjach.Wymienićtunależy:udziałwpierwszej
fazieaktupołykania,wżuciu,rozdrabnianiupokarmów
iformowaniukęsa,kontrolęwydzielaniaśliny,stereotak-
sjęistereognozjędlakontroliwszystkichmiejscjamyust-
nejioczyszczaniazresztekpokarmowychkońcemjęzyka.
Tulokalizujesięzmysłsmaku.Niemalwszystkieelementy
anatomiijamyustnejbiorąudziałwartykulacjiiformowa-
niuzgłosek,costanowielementymowy–podstawępro-
cesukomunikatywnegoczłowieka.
Jamaustnaotwierasięodprzoduszparąustograni-
czonąwargami,kutyłowigranicęzgardłemstanowicieśń
gardłaograniczonaodgóry–tylnymbrzegiempodniebie-
niamiękkiego,bocznie–dwomafałdamibłonyśluzowej:
łukiempodniebienno-językowymipodniebienno-gardło-
wym,oddołu–nasadąjęzyka.
Wjamieustnejwyróżniasięprzedsionekijamęustną
właściwą,oddzielonewyrostkamizębodołowymiszczęki
iżuchwyidwomaszeregamizębów.Przycałkowicie
zachowanymuzębieniupołączeniemiędzyprzedsionkiem
ajamąustnąwłaściwąistniejemiędzyostatnimzębem
trzonowymagałęziążuchwy(przestrzeńzazębowa).Do
przedsionkajamyustnejuchodziślinaześliniankiprzyusz-
nejnawysokościdrugiegozębatrzonowegoorazślina
zdrobnychgruczołówwbłonieśluzowejwarg,policzków
iwyrostkówzębodołowych.
Podniebienietwardejestutworzoneprzezwyrostkipod-
niebienneobuszczękiblaszkipoziomekościpodniebien-
nych.Podniebieniemiękkiestanowią:dwiewarstwybłony
śluzowej,mięśnie,rozcięgnoigruczołyzawartemiędzynimi.
Tylny,wolnybrzegzakończonyjestpośrodkowojęzyczkiem.
Dnojamyustnejstanowiokolicapodjęzykowazawarta
pomiędzydolnąpowierzchniąjęzykaażuchwą.Podstawę
tejstrukturytworząsymetrycznemięśnieżuchwowo-gny-
kowe,stanowiąceprzeponęjamyustnej,wzmocnione
przednimibrzuścamimięśnidwubrzuścowychimięśni
bródkowo-gnykowych.Języktonajbardziejmobilnaczęść
anatomicznajamyustnej.Powierzchniagórnatrzonu
języka,czyligrzbietjęzyka,orazznaczniekrótszaodgrzbietu
powierzchniadolnaprzechodząwsiebiewzdłużbrzegów
trzonu.Jestonpodzielonynapołowy–prawąilewą,przez
cienkąblaszkętkankiłącznej,dochodządoniejwłókna
mięśniapoprzecznegojęzyka.Granicęmiędzytrzonem
anasadąwyznaczabruzdagranicznawkształcieliteryV.
Jamaustnatoobszarłatwydoinspekcjiidobrego
wglądu,alewymagającystarannościwkwestiioceny
przedmiotowejiskomplikowanywleczeniuzewzględuna
mnogośćstruktur,obramowaniakostneitrudnedo
zachowaniabezpiecznemarginesy.Poszczególnelokaliza-
cjeanatomiczneniemajątuswoichnaturalnychograni-
czeń,jaknp.puszkachrzęstnakrtani,jamyzatok
przynosowych.Penetracjanowotworunp.domięśnigłę-
bokichjęzykajestpodstępna,aadekwatnymargines
(1cm,nieprzeszacowany,niezbytwąski)trudnydoosiąg-
nięcia.Strukturystanowiącenaturalnąbarierędlanowo-
tworutonp.rozcięgnogrzbietujęzyka,przebiegające
wliniiśrodkowejjęzyka.Przekroczenietejbarieryprzez
guzprzesądzaogorszymrokowaniu,budziteżwątpliwo-
ścicodowyboruleczenia(chirurgiavsradio-,chemiotera-
pia),gdyżprzyleczeniuchirurgicznymstanowiwskazanie
dowykonaniaglossektomiicałkowitej.Kolejnąbarierądla
szerzeniasięnowotworustanowizewnętrznablaszka
zbitawyrostkazębodołowegożuchwy.Pojejprzekrocze-
niuprocesbłyskawicznierozprzestrzeniasięwczęścigąb-
czastej.Znaczniewiększąopornośćnapenetracjęnacieku
mauzębionywyrostekzębodołowy.
Opisanatomiczny,którystosujemydlapotrzebchirurgii
onkologicznej,ograniczarejon„jamaustna”odprzodu
wzdłużgranicymiędzyczerwieniąwargi(vermilion)
askórąwarg,odtyłuzaśgranicęstanowiliniaoddziela-
464
