Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
29Nowotworygłowyiszyi
dła,podstawęczaszkiczyokalatętnicęszyjną
wewnętrzną.
WprowadzonydosystemuTNMw2001r.podziałna
T4aiT4bdzieliwpraktyceguzyonajwyższymstopniu
zaawansowanianagrupęguzówmieszczącychsięwgra-
nicachracjonalnejresekcjichirurgicznejiguzywykracza-
jącepozatęgranicę.Wśladzatympodziałemogólne
zaawansowanieklinicznerównieżrozdzielononastopień
IVA,IVBiIVC.Klasyfkacja„N”jestidentycznadlawszyst-
kichrakówgłowyiszyi(zwyłączeniemrakanosowejczę-
ścigardłairakatarczycy).Klasyfkacja„M”jestidentyczna
dlaogółurakówgłowyiszyi.
Ogólnezasadyleczenia
Ustnaczęśćgardłastanowiskrzyżowaniegórnegoodcinka
drogioddechowejidrogipokarmowej,acozatymidzie
–musimyświadomiewyważyćobokelementuprzeżycia
poleczeniurównieżczynnikzaburzeńfunkcji(mowy,
połykania,oddychania)wczęściprzypadkówprzesądza-
jącyowyborzeopcjiterapeutycznej.Leczeniepodporząd-
kowanejestwięcokreślonejhierarchiicelów:owyborze
chirurgii,radioterapiilubradiochemioterapiidecyduje
utkanienowotworuistopieńzaawansowanianarządo-
wego.Zespółterapeutycznykierujesięwytycznymievi-
dencebasedmedicineizaleceniamipostępowaniadla
danegoogniskapierwotnegoistopniazaawansowania
TNM.Wewczesnychstadiachzaawansowaniawskazane
jestzastosowaniejednejmetodyleczenia.
Dwiepodstawowe,równoważnemetodyleczeniato
chirurgiairadioterapia,stosowanejakojednaopcjatera-
peutycznalubwskojarzeniu.Wybórleczeniazależyod
dokładnejlokalizacji,stanuzaawansowaniaTNM,utkania
iczynnikówzależnychodpacjenta.Przywyborzeleczenia
uwzględniasięzrównoważeniemożliwychdoosiągnięcia
wynikówonkologicznych,następstw,ubytkówfunkcjo-
nalnychorazdługoterminowychwynikówzależnychod
jakościżycia.Wubiegłymstuleciustandardowymlecze-
niem
była
chirurgia,
w
stadiach
zaawansowanych
znastępcząradioterapią/indukcyjnąchemioradioterapią,
obecnieposzerzonesąwskazaniadoleczeniaRT/TK.Jest
tozwiązanezdążeniemdozachowaniafunkcjinarządu.
Przywyborzeleczeniaczynnikizależneodpacjentato
preferencjecodorodzajuterapiiprzyrównorzędnych
opcjachterapeutycznych,gotowośćdoradzeniasobie
ztrudnym,obciążającym,długotrwałymleczeniemijego
konsekwencjami,czynnikilogistyczne,socjalne,rodzinne,
związanezdostępnościąpomocyiopiekinajbliższych.
Przebiegleczeniamogąwikłaćiopóźniaćbanalneprzy-
czyny:złystanuzębienia,chorobyprzyzębia,nieuregulo-
wanenadciśnienietętniczebądźcukrzyca.
Leczeniechirurgicznewustnejczęścigardłazarezerwo-
wanejestdladwóchgrupchorych.Doleczeniapierwotnego
mogąbyćkierowaneguzy,wktórychradykalneusunięcie
chirurgicznepotencjalnieniedajedużychubytkówtkan-
kowychiniewielkieubytkiczynnościowe,T1zlokalizo-
wanewobrębiemigdałkapodniebiennego,podniebienia
miękkiego,rzadziejwobrębienasadyjęzyka.Rzadkodo
leczeniapierwotnegokierowanesąguzyzaawansowane,
wtymprzypadkusilnym/bezwzględnymwskazaniemjest
naciekkości.Doleczeniaratującegokierowanesąniepo-
wodzeniaRT/TK,głównieguzyoznacznymzaawansowa-
niuwyjściowymirT,wymagającetotalnejlubsubtotalnej
glossektomii,poszerzonejolaryngektomię,resekcjekości
gnykowej,fragmentyżuchwy.Sątooperacjeoskrajnie
dużejrozległości,stopniutrudności,okaleczające,zare-
zerwowanedlaściślewybranejgrupypacjentówwbardzo
dobrymstanieogólnym,umotywowanychdopodjęcia
rehabilitacjiprzywsparciurodziny.Wprzypadkumałego
ogniskapierwotnegoizaawansowanychwęzłówN2–N3
opcjąterapeutycznąmożebyćwykonanieoperacjiwęzło-
wejznastępcząradioterapiąnapierwotneogniskoipola
pooperacjiwęzłowej.
Wleczeniuchirurgicznymcelemjestbezpieczeństwo
onkologiczne(radykalność)przyrównoczesnymzacho-
waniuorganówkrytycznych(tętnicaszyjnawspólna,
wewnętrzna),apriorytettoosiągnięciebezpiecznegomar-
ginesuirównocześnieodtworzeniefunkcji,np.uzupełnie-
nieubytkutkanekdnajamyustnej,żuchwy,bocznejściany
gardła;rekonstrukcjaubytkumusibyćjednoczasowa.
Adekwatnymarginestominimum1cm.Uzupełniająca
radioterapialubradiochemioterapiajestrekomendowana
wprzypadkumnogichprzerzutowychwęzłówchłonnych,
czynnikówryzykaobecnychwoceniepatologicznejpre-
paratu(naciekprzekraczającytorebkęwęzła,szerzącysię
wzdłużperineurium,zatorykomóreknowotworowych
wdrobnychnaczyniach,bliskiemarginesyoperacyjne)
orazwwyższychstopniachzaawansowanianarządowego
T2,T3,N2A-BiN3.
Przedstawionezasadyleczeniaodnosząsięprzede
wszystkimdonajczęstszegozłośliwegonowotworuwtym
regionie–rakapłaskonabłonkowegorogowaciejącego
(SCC),najczęściejśrednio,bądźniskozróżnicowanego
(G2,G3).
WprzypadkachguzówT1iT2radioterapiadajeporów-
nywalnewskaźnikiwyleczeń,dlategoteżwwieluośrod-
kachjestleczeniempreferowanym.Wybórradioterapii
wtychprzypadkachwcalenieoznaczadlapacjentaauto-
matycznielepszejjakościżyciapoleczeniu,zuwagina
trwałąkserostomięizaburzeniasmaku,awodniesieniu
domłodszychpacjentówwdalszejperspektywienależy
wziąćpoduwagęwyższeryzykodrugiegoogniskapier-
wotnegowpoluporadioterapii.Wodniesieniudoguzów
T1iT2podstawyjęzykaalternatywąterapeutycznądla
480
