Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
29Nowotworygłowyiszyi
diagnostycznymwymaganejestRTGklatkipiersiowejlub
TKwprzypadkuwątpliwościinterpretacyjnych,wskazana
jestrównieżendoskopianosa,gardła,bronchoskopia
iezofagoskopia.
Większośćprzypadkówrakawargidotyczywargidolnej
(około93%),bardziejniżpozostałeumiejscowieniaekspo-
nowanejnapromieniesłoneczne.Pozostałeumiejscowie-
niatorakwargigórnej(około5%)irakkątaust(około2%).
Elementyistotnedlachirurgiinowotworówwargi
Wanatomiiopisowejwargagórnaidolnatofałdyokala-
jąceusta,wskładktórychwchodząskóra,mięsieńokrężny
ustibłonaśluzowaoraztypoweskładnikitkankiłącznej
podskórnejipodśluzowej.Granicądlawargigórnejjest
podstawanosaibruzdanosowo-wargowa.Ogranicze-
niemdlawargidolnejjestbruzdabródkowo-wargowa.
Czerwieńwargowa(vermilion),stanowiącaobszarprzej-
ściowymiędzybłonąśluzowąiskórą,pokrytajest,takjak
sąsiadującabłonaśluzowa,nabłonkiemwielowarstwo-
wymnierogowaciejącym,alepozbawionymgruczołów
podśluzówkowych.Skąpailośćpigmentuwobrębieczer-
wieniwargowejuwidaczniaprzeświecającepodnabłon-
kiemnaczyniakrwionośne.Warunkiemkażdejdobrze
przeprowadzonejrekonstrukcjiwargijestodtworzeniecią-
głościnietylkowarstwyskóryibłonyśluzowej,aletakże
warstwymięśniowej.Bogateunaczynieniewargczy
policzków(końcowegałązkiodtętnicytwarzowejiskro-
niowej)sprawia,żeuszypułowanepłatyprzesunięteczy
odwróconemajądobrąwitalność.
Regionalnymiwęzłamichłonnymisą:
zdlawargidolnej–węzłypodbródkoweipodżuchwowe
(Iregionwęzłówchłonnychszyi);
zdlawargigórnej–węzłyprzeduszne,wewnątrzprzyusz-
niczeipodżuchwowe.
Kolejnymstopniemspływulimfatycznegodlawargidol-
nejigórnejsąwęzłychłonneszyigłębokie,górneiśrod-
kowe(IIiIIIregionwęzłówchłonnychszyi).Wporównaniu
zinnymilokalizacjamirakajamyustnejrakwargirelatyw-
nierzadkodajeprzerzutydoregionalnychwęzłówchłon-
nych(około10%),aczęstośćwystępowaniaprzerzutów
zależyodstopniamiejscowegozaawansowaniaicech
patologicznychguza.
Klasyfikacjazaawansowaniaklinicznego
WklasyfkacjiTNMwargatojednazlokalizacjiraka
wobrębiejamyustnej,ograniczonajedyniedopowierzchni
czerwieniwargowejisąsiadującejzniąpowierzchnibłony
śluzowej,którastykasięzprzeciwległąwargąprzy
zamkniętychustach.Jakooddzielneumiejscowienia
wyszczególnionesą:wargagórna,wargadolnaikątust.
Rakrozwijającysięnabłonieśluzowejwarg,pozaobsza-
remopisanympowyżej,zaliczanyjestdonowotworów
jamyustnejjakolokalizacjapoliczkowa,arozwijającysię
pierwotnienaskórzewarg–donowotworówskóry
twarzy.
KlasyfkacjaTNM2001dlarakajamyustnejiwargi
wprowadziłapodziałcechyT4nadwiegrupy,które
pozwalająrozdzielićguzymieszczącesięjeszczewgrani-
cachresekcjichirurgicznej(T4a)odguzów,któreznajdują
siępozagranicamiracjonalnejresekcjichirurgicznej.
Wspólnedlawszystkichlokalizacjinarządowychraka
głowyiszyisąokreślenia:
Tx–brakmożliwościocenyguzapierwotnego;
T0–brakcechguzapierwotnego;
Tis–rakinsitu.
Wlokalizacjirakawobrębiewargi:
T1–guznieprzekracza2cmwnajwiększymwymiarze;
T2–guzpowyżej2cm,nieprzekracza4cmwnajwięk-
szymwymiarze;
T3–guzprzekracza4cmwnajwiększymwymiarze;
T4a–guznaciekasąsiadującestruktury,takiejaknp.war-
stwękorowąkościżuchwy,nerwzębodołowydolny,
dnojamyustnejczyskóręwobrębietwarzy(np.
skórębrodyczynosa);
T4b–guznaciekaprzestrzeńmięśniażwaczaimięśni
skrzydłowych,wyrostekskrzydłowaty,podstawę
czaszkiczyokalatętnicęszyjnąwewnętrzną.
Określeniecechy„N”jestwspólnedlawszystkichlokali-
zacjinarządowychwobrębiegłowyiszyi(zwyjątkiem
nosowejczęścigardła);podobniecechy„M”istopniowa-
niazaawansowaniaklinicznego(patrzLeczeniechirur-
gicznenowotworówkrtani).
Ogólnezasadyleczenia,resekcja
irekonstrukcjawrakuwargi
Wprzypadkachrakawargileczeniemzwyborujestwycię-
ciechirurgicznezpierwotnąrekonstrukcjąubytku,mimo
żewniskimiśrednimzaawansowaniumiejscowym(T1
iT2)wynikirentgenoterapiiczybrachyterapiiLDRsą
porównywalne.Przypadkizwysokimzaawansowaniem
miejscowym(T3iT4a)wymagajązregułyleczeniaskoja-
rzonego(chirurgia+rentgenoterapia+/–chemioterapia).
Wybórmetodyoptymalnejdlakonkretnegopacjentajest
najczęściejwypadkowączynnikówzależnychodguzaiod
pacjenta.
Zalecanymarginesresekcjitkanekzdrowychwokółguza
wahasięod3do10mm,odpowiednioszerszypowinien
456
